Et yiyen (Etobur) bitkiler hangileridir?
Hayvanlarda görmeye alıştığımız etoburluğun bazı bitkilerde de olması gerçekten şaşırtıcı. Bu avcı etobur bitkiler böcekleri avladıktan sonra sindirecek özel bir sisteme de sahiptirler. Peki doğada et yiyen bitkiler hangileridir? Özellikleri nelerdir? İşte etobur bitkiler..
Doğada birçok canlı çeşidi vardır. Bazıları ise gerçekten oldukça ilginç olan ve insanı şaşırtan canlılar arasındadır. Hayvanlarda görmeye alıştığımız etoburluğun bitkilerde olması gerçekten şaşırtıcı ve ürkütücü olduğunu görmek insanı ürpertiyor. Dünyada bazı bitki çeşitleri et yiyerek beslenir. Genelde böcekleri avlayarak beslenen etobur bitkiler çok teknik olarak hareket eder ve avlanırlar. Bu etobur bitkiler böcekleri avladıktan sonra sindirecek özel bir sisteme sahiptirler. Sinek kapan ve ibrik otu adlı bitkiler en çok bilinen etobur bitkilerdir.
Genelde bu bitkilerin neden böcek yiyerek hayatta kalma çabası gösterdikleri merak konusudur; ancak bu etobur bitkiler çoğunlukla fakir topraklar üzerinde yaşarlar. Kurak topraklarda yaşayan etobur bitkiler topraktan beslenmeleri ve yaşamaları gereken azotu alamadıkları için böcekleri yiyerek onların proteinini sindirme sonucunda alırlar. Etobur bitkiler böcek avlamadan da yaşamlarını sürdürebilirler ama gelişimleri çok yavaş olur ve hayatta kalmaları zorlaşır. Bitkilerde oluşan bu hareket tamamen turgor prensibi olarak gelişir ve bilinçli değildir.
Genelde hayvanların etobur olduğunu biliriz ancak dünya üzerinde 600 tane etobur bitki türü yaşadığını öğrenince artık bitkilere de etobur sınıfında yer açılıyor demek anlamına gelmektedir. Diğer doğal bitkiler gibi aynı sisteme sahip olan etobur bitkilerde fotosentez yaparlar yaşadıkları kurak topraklardan edinemedikleri mineralleri böceklerle tamamlarlar.
Etobur bitkiler nasıl yaşar?
Etobur bitkiler genel olarak; bataklık, sulak ve toprağın daha az olduğu yerlerde yaşam sürerler. Bazıları ise, kurak yerlerde ve kayalıklarda yaşam alanına sahiptirler. Mineral açısından topraktan beslenememeleri ile bazı değişimler göstermişlerdir. Yeşil ve çiçekli bitkilerdir. Böcekleri kendilerine çekmek için çok renkli ve hoş aromalı kokuları vardır. Böceksiz yaşam sürmeleri zordur ve gelişimleri için mutlaka avlanmaları ve beslenmeleri gereklidir. Etobur bitkiler hücre duvarı için gerekli olan kalsiyumu ve protein yapımının oluşması için gerekli azotu sağlamak için kendilerini bu şekilde evrimleşmeye başlamışlardır. Çekirdek yapısı için gerekli olan fosfat ve klorofile gerekli olan demiri de sağlayarak sağlıklı bir şekilde yaşam sürdürebilmektedirler.
Etobur Bitkiler
Güneş Gülü Bitkisi: Yapraklarının dış kısmında tüyle olan bitki; her tür canlının yüzeyine gelmesi ile yapışkan içerikli bir sıvı salgılamasında bulunur ve bu sayede canlının kaçmasına engel olarak içeriye doğru kıvrılmaya başlar. Yaprakların üzerinde bitki özü salgılanması yapan yapışkan madde ve ayrıca enzim salgılaması olur. Bu sayede birçok canlı bu tuzağa yakalanır. Güneş gülü bitkisi her yöne kıvrılabilen yaprakları sayesinde böcekleri hemen kavrayabilmektedir.
Sinek Kapan Bitkisi: Etobur bitkiler içerisinde en çok bilinen bitkidir. Saniyenin onda biri kadar bir hızla yapraklarını kapatıp açma özelliği vardır. Çanak yapraklı olan sinek kapan bitkisi, oldukça aromatik bir kokuya sahiptir. Yapraklarının üzerlerinde tüyler bulunur ve her hangi bir böceğin üzerine konması ile aniden kapanır ve avını yakalar. Saniye içerisinde 200 kez kanat çırpan sinekleri dahi kapabilme özelliği olması açıklanamayan bir merak konusudur.
Suibriğigiller Bitkisi: Yapraklarının dip kısımlarında su olan bir tüp şeklinde yapıya sahip olan Nepenthes türü olarak bilinen bitkilerdir. İçerisinde sindirim sıvısı bulunan bu bitkilerin iç kısımları ve yüzeyleri kaygan olması nedeniyle canlıların kayarak içerde bulunan sıvı içerisinde boğulmalarına neden olurlar. Bu sindirim sıvıları sayesinde kolaylıkla avlanan bu bitkiler içeri düşen canlıların hareketsizleşmesini sağlarlar. Mumsu ve ağdamsı bir özellik taşıyan bu sıvının içeriği hala açıklanamayan bir muammadır.
Suda bulunan ve keseotu adı verilen bitki sularda bulunan minik su canlıları ile beslenmektedir. Sap kısımlarında minik kesecikleri olan bitki bu kesecikler ile canlıları tutar ve içine hapsederek avlar. Bu esnada canlıyla beraber su içeri dolar ve bu sular salgıbezleri yardımıyla dışarıya pompalanarak atılır. Bu durum kesenin tekrar eski haline dönmesini sağlar.
Etobur Bitki Grupları Nasıldır?
Sürahiyi andıran şekilde olan etobur bitkiler; üst kısmı uzun ve altı bombeli bir balonumsu bir su haznesi şeklinde olur. Üst kısma gelen canlılar içeri kayarak su olan kısma gelerek sindirilir. Genelde küçük bitkileri yiyen bu etobur bitkilerin Raja adlı türü fare ve kertenkele türlerini de avlamaktadır.
Venüs kapanı bitkileri; midyeye benzeyen menteşeli bir çeşit dişiler bulunan bitkilerdir. Orta kısmına dokunan canlı bitkinin uyarılmasına neden olur ve kapanması ile hapsolur.
Böcek kağıdı bitkileri; yapraklarının üzerinde böcekleri çeken bir sıvıya sahip ve tüylü yapraklı bitkilerdir. Gökkuşağı bitkisi bu türdendir ve çöllerde yaşar.
Istakoz kavanozu bitkileri; Y harfi şeklinde olan ve böcek yakalayan bir bitkidir. Bitkinin ağız kısmında tüyler bulunur çırpınan böceği aşağıya itmeye başlar ve Y harfi gibi olan kısmın altında mide bulunan kısımda hazmederler.
Kese şeklinde olan bitkiler; keseye benzer yapıları olan bu bitkiler canlının dokunuşu ile keseyi açarak basınç oluşturur ve emerek kendine doğru çekmeye başlar.
Etobur bitkiler ilginç olmalarına rağmen bir o kadar da farklı görüntüye sahiptirler.
