Yerli girişimlerin ihracatına 'mikro'lar damga vurdu

2020 yılında 87 bin 705 girişim ihracat, 73 bin 591 girişim ithalat yaptı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, toplam ihracatın yüzde 20.4'ünü yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin de yüzde 61'ini oluşturdu.

İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 18.9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 17.9, 250'den fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 42.8 oldu.

Toplam ithalatın yüzde 14.1'ini 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 12.4, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 17.5 oldu. 250'den fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı yüzde 56 olurken, bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin yüzde 4'ünü oluşturdu.

İHRACATI YARIDAN FAZLA SANAYİDEN GERÇEKLEŞTİ

Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 56.4'ünü, ithalatın ise yüzde 48.8'ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 39.8, ithalattaki payı ise yüzde 37.5 düzeyinde gerçekleşti.

Sanayi sektörünün ihracatında 250'den fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimler yüzde 66.7 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise yüzde 90 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hâkimiyeti devam etti.

Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler yüzde 77.8 pay ile öne çıktı. Diğer sektörlerde ise, küçük ve orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 29.8'den yüzde 36.1'e yükselirken, büyük ölçekli girişimler yüzde 63.7 pay ile önde olmaya devam etti.

AB İHRACATTA EN BÜYÜK PAZAR

TÜİK verilerine göre, ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının yüzde 47.1'ini Avrupa Birliği (AB) ülkelerine, yüzde 14.5'ini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine, yüzde 12.7'sini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçekleştirdi. AB ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 64.4'ünü sanayi, yüzde 33.6'sını ticaret, yüzde 2'sini ise diğer sektörlerdeki girişimler yaptı.

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 38.1'ini AB ülkelerinden, yüzde 23'ünü Asya ülkelerinden, yüzde 14.8'ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla yüzde 32 pay ile AB ülkeleri, yüzde 25.1 ile Asya ve yüzde 19.2 ile Yakın ve Orta Doğu ülkeleri oldu.

İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATINDA SANAYİ ÖNE ÇIKTI

İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 58'sini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 38.6'sını ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96.3'ünü imalat sanayi ürünleri, yüzde 1.9'unu tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.

İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 45.6'sı sanayi, yüzde 42.5'i ticaret ve yüzde 11.8'i diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 76.3'ünü imalat sanayi ürünleri, yüzde 4.8'ini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri, yüzde 3.6'sını ise madencilik ürünleri oluşturdu.

İHRACATIN YÜZDE 40'I İLK 100'DEN GELDİ

TÜİK'in açıkladığı verilere göre, ihracatın yüzde 39.5'ini, ithalatın ise yüzde 57'sini ilk 100 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 13.5'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 21.7'sini gerçekleştirdi.

Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 14.8, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11.5 oldu. Sanayi ve ticaret sektörlerinde en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı yüzde 16.8 oldu.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 50'Sİ TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPTI

Girişimlerin yüzde 44.3'ü tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16.9'u iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4.4 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 58 oldu.

Öte yandan, girişimlerin yüzde 50.3'ü, tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 15.8'i iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2.7 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 51.4 şeklinde TÜİK verilerine yansıdı.