Maymun çiçeği hastalığı (monkeypox): Yeni bir pandeminin eşiğinde miyiz?
Türk Tabipler Birliğinden yapılan açıklamada, maymun çiçeği virüsünün 50 yıldır dünyada ilk kez bu kadar yaygınlaşarak birçok ülkede tespit edildiği belirtildi. Uzmanlar, hastalığın ilk kez Afrika dışında da salgınlara yol açmasının dikkat çekilmesi gereken bir konu olduğunu vurguladı
Türk Tabipler Birliğinden yapılan açıklamada birçok ülkede görülen maymun çiçeği virüsü hakkında bilgi paylaşıldı.
Açıklamaya göre, 50 yıldan uzun süredir varlığı bilinen bir hastalık olmasına rağmen, dünyada ilk defa bu kadar yaygınlaşarak birçok ülkede tespit edilen maymun çiçeği hastalığı; bilinen özellikleriyle COVID-19 gibi hızla yayılan bir hastalık değil. Ancak ilk defa Afrika dışında da salgınlara yol açması; hastalığın önemini göz ardı etmemek gerektiğine dikkat çekiyor.
Açıklamada, "Farklı kıtalarda birçok ülkede tespit edilen vakaların ve bu vakaların nedeni olan virüslerin birbiriyle bağlantılı olup olmadığının henüz gösterilememesi, birbirleriyle belirgin teması olmayan insanlarda maymun çiçeği tespit edilmesi; virüsün sessizce yayılıyor olabileceğini düşündürerek endişeye neden olmaktadır.
Çiçek aşısının sonlandırılması ile bağlantılı olarak azalan nüfus bağışıklığının, maymun çiçeği hastalığının yeniden canlanması için bir neden olduğu düşünülmektedir. İnsandan insana bulaşma olasılığı yalnızca hane halkı üyeleri arasında değil, hasta bireylere bakım sağlayanlar arasında da bir endişe kaynağıdır. Dünyadaki vakaların ani artışının, maymun çiçeği virüsünün geçmişe göre daha kolay bulaşmasını sağlayan bir mutasyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını ve her bir maymun çiçeği hastalığı salgınının tek bir kökene kadar uzanıp uzanmadığını ortaya koyacak çalışmalar yapılmalıdır. Tüm bunlara dayanarak maymun çiçeği hastalığının halk sağlığı açısından önemi hafife alınmamalıdır.
Öncelikle Sağlık Bakanlığı’na düşen görevler; riskli kişilerin belirlenerek bir aşılanma programının planlanması, COVID-19 salgınında başarısız olan sürveyans sisteminin yeniden gözden geçirilerek hazır hale getirilmesi,
- Hasta bakımlarının daha önceden çiçek aşısı ile bağışıklanmış daha az riskli kişiler tarafından yapılmasının sağlanması,
- Yeterli ilaç temini için koşulların oluşturulması,
- Laboratuvar ve sağlık kurumlarındaki çalışma ortamının yeniden düzenlenmesi için gerekli şartların sağlanması,
- Alınacak diğer önlemlerin belirlenmesi ve bir an önce kamuoyu ile paylaşılması,
- Panik yaratmadan halka ve sağlık çalışanlarına yönelik eğitimlerin planlanmasıdır.
Bütün sürecin, Türk Tabipleri Birliği (TTB) başta olmak üzere ilgili emek ve meslek örgütleriyle birlikte bilimsel ve şeffaf bir anlayışla yürütülmesi; COVID-19 salgınında onbinlerin kaybına neden olan yanlışların yeniden yapılmasını önleyerek, topluma da güven verecektir" denildi.
İnsanın doğayla kurduğu tahribata dayalı ilişkinin, zoonozların ortaya çıkmasını kolaylaştırdığının belirtildiği açıklamada, şu ifadelere yer verildi: "COVID-19, maymun çiçeği virüsü hastalığı gibi salgınların son olmayacağını bize göstermektedir. Bu hastalıkların ortaya çıkışının ve pandemilere neden olmasının önlenmesinin; ancak bu hastalıklara neden olan sistemle mücadele ederek olabileceğini tekrar vurguluyoruz.
Maymun çiçeği hastalığı hakkında bazı önemli bilgiler:
● Maymun çiçeği hastalığına, poxviridae ailesindeki orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü neden olur.
● Maymun çiçeği hastalığı; öncelikle Orta ve Batı Afrika'nın tropik yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer kıtalarda da görülen bir viral zoonotik hastalıktır.
● Maymun çiçeği hastalığı; genel olarak ateş, kızarıklık ve şişmiş lenf düğümleri ile kendini gösterir ve bir dizi tıbbi komplikasyona yol açabilir.
● Maymun çiçeği hastalığı genellikle iki ila dört hafta süren semptomların ardından seyri duran bir hastalık olmasına rağmen ağır vakalara dönüşebilir. Nitekim son zamanlardaki vaka-ölüm oranı yüzde 3-6 civarındadır.
● Maymun çiçeği hastalığı, enfekte bir kişi veya hayvanla yakın temas yoluyla veya virüs bulaşmış materyalden insanlara bulaşabilir.
● Maymun çiçeği hastalığı virüsü; bir kişiden diğerine lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları, yatak örtüsü ve benzeri kontamine materyallerle yakın temas yoluyla bulaşabilir.
● Maymun çiçeği hastalığının belirtileri çiçek hastalığına benzer; ancak çiçek hastalığına göre hem daha az bulaşıcıdır hem de ondan daha az ciddi hastalığa neden olur.
● Çiçek hastalığını yok etme programı sırasında kullanılan aşılar da maymun çiçeği hastalığına karşı koruma sağlamıştır. Maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için onaylanmış yeni aşılar da geliştirilmiştir.
● Çiçek hastalığı tedavisi için geliştirilen bir antiviral ilaç, maymun çiçeği hastalığı için de ruhsatlandırılmıştır.
