Reform Hareketi Osmanlı'yı nasıl etkilemiştir? Rönesans ve Reform'un Osmanlı Devleti'ne etkileri
Reform ve Rönesans hareketleri; Avrupa'da bilim, sanat, edebiyat ve din alanlarında köklü değişimler ve yeniliklerin ortaya çıktığı bir dönemdir. Rönesans ile birlikte özgür düşünce mümkün hale gelmiş ve Antik Çağ'a duyulan merakın da etkisiyle güzel sanatlarda ve düşünce dünyasında büyük atılımlar gerçekleşmiştir. Peki, temelleri İtalya'da atılan Rönesans Dönemi Osmanlı'yı nasıl etkilemiştir? Rönesans'ın Osmanlı'ya etkileri nelerdir?
Kilise ve ruhban sınıfında ortaya çıkan bozulma ve yozlaşmalara bir tepki olarak doğan Reform hareketleri ise Avrupa’daki mezhep birliğini ortadan kaldırmış ve kilisenin otoritesini sarsmıştır. Almanya’da ortaya çıkan ve kısa sürede tüm Avrupa’yı etkisi altına alan Reform hareketi Osmanlı’yı nasıl etkilemiştir? Reform’un ve Rönesans’ın Osmanlı’ya etkileri nelerdir sorusuna cevap aradığımız içeriğimizi sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…
Rönesans’ın Osmanlı’ya Etkileri
İlk olarak 15. yüzyılda İtalya’da ortaya çıkan Rönesans hareketi; Antik Yunan ve Roma’ya duyulan merakın da etkisiyle sanat, bilim, edebiyat ve mimari alanında bir dizi gelişmenin yaşandığı dönem olarak dikkat çekmektedir. Özellikle Coğrafi Keşifler ile elde edilen zenginliğin yaratmış olduğu refahın bir sonucu olarak düşünülen Rönesans, modern Avrupa’nın temelinin atıldığı bir dönemdir.
Rönesans hareketleri; Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethetmesinden kısa bir süre sonra başlamıştır. İstanbul’un fethedilmesi ve Bizans İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından İstanbul’dan kaçan Bizanslı bilim insanı ve sanatçıların da Avrupa’da Rönesans hareketinin başlamasında önemli bir etkisi olduğu bilinmektedir.
Osmanlı Devleti; Rönesans ile ortaya çıkan gelişmeleri takip etmekte geç kalmıştır. Osmanlı’nın ayak uyduramadığı bu gelişmeler kısa bir süre içinde Osmanlı Devleti ile batı dünyası arasındaki kültürel ve bilimsel farkın açılmasına sebep olmuş ve Osmanlılar Avrupa karşısında geri kalmaya başlamışlardır.
16. yüzyıldan itibaren ise Avrupa’nın gelişen ekonomik ve askeri gücü karşısında Osmanlı Devleti eski gücünü kaybetmeye başlamıştır. Rönesans dönemi ve sonrasında yaşanan tüm bu gelişmeler Avrupa ile Osmanlı Devleti arasında var olan dengenin, Osmanlılar aleyhine bozulmasına neden olmuştur.
Reform’un Osmanlı’ya Etkileri
Almanya’da Martin Luther öncülüğünde başlayan Reform hareketi; kilisenin zenginleşmesi, dini bir kurumdan ziyade siyasi bir kurum haline gelmesi ve yozlaşıp bozulması sonucu bir tepki olarak doğmuştur. Sonuçları itibariyle yeni mezheplerin ortaya çıkmasına sebep olan ve Avrupa’daki mezhep birliğini sona erdiren Reform hareketi; kilisenin ve din adamlarının otoritesinin sarsılmasıyla sonuçlanmıştır.
Avrupa’da Reform hareketleri başladığında, Osmanlı Devleti’nin başında ise Kanuni Sultan Süleyman bulunmaktaydı. Avrupa’daki mezhep birliğinin bozuluyor olması Osmanlı Devleti’nin işine geleceği için bu dönemde Kanuni Sultan Süleyman’ın Martin Luther’e destek verdiği bilinmektedir.
Reform hareketlerinin Osmanlı Devleti üzerinde hiçbir olumsuz etkisi yaşanmamıştır. Osmanlı Devleti egemenliği altında yaşayan Hristiyan halkın geniş haklara sahip olması ve dini özgürlüklerin bulunması bu durumun başlıca sebeplerinden bir tanesi olarak dikkat çekmektedir. Özellikle Reform sonrası Avrupa’da yaşanan mezhep savaşları benzeri çatışmalar Osmanlı Devleti’nde yaşanmamış; Hristiyan halklar huzur içinde yaşamaya devam etmişlerdir.
Reform hareketinin Osmanlı Devleti için bir diğer önemli etkisi de Avrupa fetih hareketlerinin önünü açmasıdır. Avrupa’da yaşanan kargaşadan faydalanan Osmanlı Devleti bu dönemde Sırbistan ve Macaristan üzerine seferler düzenlemiştir.
Avrupa’da, Papa’nın etkinliğinin sona ermesi ve kiliseye duyulan güvenin azalması da Osmanlı Devleti’ni olumlu yönde etkilemiştir. Avrupa’da yaşanan siyasi ve dini bölünmeler Osmanlı Devleti’ne karşı oluşturulması muhtemel olan bir Haçlı ordusunun toplanamamasına sebep olmuştur. Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken’in Osmanlı Devleti üzerine Papa’nın da desteğini alarak bir Haçlı ordusu gönderme planı bu sebeplerle gerçekleşmemiştir.
