Yüksek enflasyon ortamında e-ticaret başta olmak üzere çalışanlar zamlar için ayakta

Omicron varyantıyla yeniden yükselişe geçen pandemide çalışanların enflasyonun altında kalan maaş zamlarına karşı eylemleri büyüyor. Pandemi döneminde sokağa çıkmanın bile insanı korkuttuğu günlerde e-ticaret hacmi arttı, kuryeler sistemin taşıyıcısı haline geldi. Şirketler çalışanları sayesinde rekor ciro yaptı ancak maaş zamları beklentilerin altında kaldı.

MAAŞ ZAMLARI HIZLA ERİDİ

Yetersiz ücret zamları ve yüksek enflasyon nedeniyle yaşam standartları geriliyor. SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 25.47 oranında zam yapıldı. Memur maaşlarına yapılan ilave iyileştirme ile yıllık zam oranı yüzde 30.5'i buldu. En düşük emekli aylığı da 2 bin 500 liraya çıkartıldı. Asgari ücret 4 bin 253.4 TL'ye yükseldi ancak asgari ücrete yapılan yüzde 50.4’lük zam hızla erimiş durumda.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı rakamlara göre ocak ayında tüketici enflasyonu yüzde 48.7, üretici enflasyonu yüzde 93.53 arttı. Bu rakamlar son 20 yılın en yüksek seviyesine işaret ediyor.

Öte yandan 2022'nin ilk sabahında elektriğe yüzde 50 ila yüzde 125 arasında kademeli olarak değişen, doğalgaza meskenler için yüzde 25 zam yapılmıştı.

Türk-İş, Ocak ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 4 bin 249 TL’ye yükseldiğini açıkladı. Yoksulluk sınırı ise 13 bin 843 lira oldu.

Bazı şirketler büyümeyi çalışanlarıyla paylaşırken, bazıları maaş zammını enflasyonun altında tuttu.

Türk Metal Sendikası ile MESS arasındaki toplu sözleşme görüşmesi tamamlandı. Taraflar yıllık yüzde 65.67'lik yıllık zam oranı üzerinde anlaştı.

Enflasyonun altında kalan maaş zamlarına karşı ilk olarak kuryeler Türkiye'nin farklı kentlerinde eylemler başlattı. 24 Ocak'ta Trendyol Express çalışanlarının yüzde 11 oranındaki ücret zammına karşı başlattığı protesto dalgası; HepsiJet, Scotty, Aras Kargo, Sürat Kargo, Yurtiçi Kargo ve Yemeksepeti ve Banabi çalışanlarının eylemleriyle devam etti.

Türkiye’nin en büyük e-ticaret platformu Trendyol’da bağımsız teslimatçı olarak çalışan binlerce arabalı kurye, şirketin yüzde 11 zam önerisini reddederek ülke genelinde iş bıraktı. Yüzde 50 zam talep eden Trendyol çalışanları yüzde 38 zam elde etti. Trendyol, "2022 yılı içerisinde, bir taşıyıcı iş ortağının faaliyet gösterdiği süreye bağlı olarak taşıdığı paket sayısına göre toplam hak edişinin aylık en az 12 bin 500 TL+KDV olması, iş ortaklarımızın da beklentilerini karşılar şekilde, garanti altına alınmıştır'' açıklamasında bulundu.

27 Ocak'ta Denizli’de Aras Kargo’ya çalışan yaklaşık 60 esnaf kurye, yapılan yüzde 10 maaş zammını protesto ederek kontak kapattı.

Hepsijet şirketinde çalışan kuryeler de firmanın paket başına verdiği ücreti 3.75 TL’den 4.75’e çıkarmasına karşı iş bıraktı. Kuryeler 12.500 TL + KDV, 50 km üzerinde km başı yakıt desteği ve sözleşmesi feshedilen işçilerin sözleşmesinin yenilenmesini talep ediyor.

Scotty esnaf kuryeleri de yüzde 22’lik zam teklifini reddederek kontak kapattılar. Yüzde 40 maaş zammı talep eden kuryeler, şirketin İstanbul’daki genel merkezi önünde protesto eylemi düzenledi.

1 Şubat'ta da Yemek Sepeti ve Banabi kuryeleri haklarının verilmesi ve esnaf kurye dayatmasının son bulması talebiyle eyleme başladı. Çalışanlar, işverenin enflasyon oranının altında kalan yüzde 32.7’lik zam teklifine karşılık yüzde 50 artış talep ediyor.

Eskişehir, İstanbul ve İzmir başta olmak üzere birçok ilde kontak kapatan Yemek Sepeti Banabi motokuryelerinin eylemleri Denizli ile devam etti. Yemek Sepeti'nin kuryeleri, kendilerine yapılan zammı yetersiz buldukları için Denizli'de kontak kapatarak iş yavaşlattı. Kendilerine yapılan zammı yetersiz bulan kuryeler, Denizli kent meydanında toplanarak pandemi dönemiyle birlikte iş yüklerinin arttığını da dikkat çekti.

Yemeksepeti ve Banabi kuryeleri, maaşlarına yapılan düşük zammı protesto etmek için cumartesi günü 5’inci kez şirketin İstanbul’daki genel müdürlük binasının önünde bir araya geldi.

Aynı gün Yurtiçi Kargo çalışanları da yüzde 17'lik zamma ve sözleşme fesihlerine karşı kontak kapattı.

DEPOYA TOMA GİRDİ

Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası, Migros Esenyurt Depo’da iş durdurduklarını açıkladı. Çalışanların yüzde 8 zam önerisine karşılık yüzde 70 zam talep ettiği belirtildi. Eylem devam ederken depoya TOMA getirildi.

Migros Avrupa Dağıtım Merkezi’ni işleten Us Grup ise çalışanlara ortalamada yüzde 39 artış yapıldığını, eylemlerin devamı halinde yasal süreç başlatacağını duyurdu. Açıklamada ''İstanbul Esenyurt’ta yer alan Us Grup olarak tarafımızdan işletilen Migros Avrupa Dağıtım Merkezi’nde yıllık yüzde 8 olduğu iddia edilen ücret artışı tamamen yanlış ve spekülasyona yöneliktir. Söz konusu işyerinde toplam çalışanların içinde sadece yüzde 15’i asgari ücretli olup geri kalan tüm çalışanların ücreti asgari ücretin üzerindedir. Çalışanların 2021 yılı brüt ücretlerine, minimum 2022 asgari ücret seviyesinde olmak üzere, ortalamada yüzde 39 artış gerçekleşmiş, prim gelirleri ile beraber tüm çalışanların toplam brüt gelirleri ortalama yüzde 54 artmıştır. Tesiste çalışan tüm çalışanlarımızın ayrıca yasal ve sosyal hakları verilmektedir.'' denildi.

PAZARTESİ GÜNÜ GÖRÜŞME YAPILACAK

Migros Esenyurt Depo’da iş bırakma eylemi cumartesi günü 15.00’e kadar devam etti. DGD-SEN, Migros’un 2 gün süre istemesi üzerine pazartesi günü yapılacak görüşmeye kadar iş bırakma eylemlerine ara verdiklerini dile getirerek, süreci takipte olduklarını belirtti.

İstanbul Beylikdüzü'ndeki Alpin Çorap fabrikasında çalışan işçiler de 1 Şubat'ta ücret zammının açıklanmasının ardından üretimi durdurdu. Adidas, Decathlon, Carrefour ve H&M gibi markalara üretim yapan şirkette işveren 2.500 TL zam ve hiçbir işçinin işten çıkarılmaması taleplerini kabul etti.

1 Şubat'ta Erzincan’da bulunan Kızılay İçecek fabrikası işçileri, yüzde 22’lik zam oranını reddederek üretimi durdurdu.

2 Şubat'ta İzmir’in Çiğli ilçesindeki Polibak’ta ambalaj bölümünde çalışan işçiler ücret zammının arttırılmasını talep etti.

Erdal ve Şimşek Çorap'ta da düşük ücretlere karşı eylem başlatıldı.