Rusya’nın işgali, Ukrayna’da oligarklar dönemini sona mı erdirdi?

Vitaly Shevchenko | BBC İzleme Servisi

Ukrayna’nın süper zengin iş insanları on yıllar boyunca ülkede büyük bir ekonomik ve siyasi güce sahipti. Fakat Rus işgalinden bu yana milyarlarca dolar kaybettiler.

Ukraynalı oligarkların dönemi artık sona mı erdi?

Ukrayna’nın en zengini olan 56 yaşındaki Rinat Akhmetov, pek çoklarına göre oligark tanımını en net yansıtan kişi.

Bir madencinin oğluyken milyarder olan Akhmetov, ülkesinde “Donbas Kralı” olarak tanınıyor.

Aralarında şimdilerde harabeye dönmüş Azovstal çelik fabrikasının da yer aldığı, ülkenin doğusunda pek çok çelik ve kömür yatırımı olan işadamı, ülkenin en büyük futbol takımı Shakhtar Donetsk’in de sahibi.

Kısa bir süre önceye kadar en popüler TV kanallarından biri de kendisine aitti.

Ukraynalı oligarklar, zenginliklerinin yanı sıra siyasi etkileriyle de meşhur.

2017’de Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House, “Ukrayna’ya yönelik en büyük tehdidin” oligarklar olduğunu öne sürmüştü.

Müttefikleri ve kendilerine sadık milletvekilleri aracılığıyla pek çok defa çıkarlarına yönelik yasalar hazırlatmayı başardılar.

Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’e göre bu iş insanları “kendilerini siyasetçilerden, hükümet görevlilerinden ve yargıçlardan daha önemli gören bir grup”.

Fakat pek çok sıradan Ukraynalı gibi, oligarkların da bir kısmı Ukrayna’nın doğusunda 2014’te başlayan savaşla birlikte varlıklarını Rus işgalinde kaybetti.

Birçok Ukraynalı, Akhmetov’un memleketinde Rus yanlısı ayrılıkçılığa karşı yeterince adım atmadığını hissediyor.

Rusya Donbas’ı işgal ederken Akhmetov fabrikalarında protesto amaçlı siren çalınmasını sağlamış, ayrılıkçılara karşı da eleştirel açıklamalar yapmıştı.

Fakat Rusya’ya karşı direnişi fonlama konusunda yeterince adım atmaması eleştiri konusu. Özellikle de bir diğer Ukraynalı milyarder İhor Kolomoisky’nin yaptıklarıyla kıyaslayınca…

Kolomoisky Mart 2014’te, ülkenin güney doğusundaki Dnipropetrovsk bölgesine vali olarak atandı.

Çatışmalar başlayınca Kolomoisky gönüllü direniş birliklerine milyonlarca dolar aktardı.