Tagar Kültürü Nedir, Nerede Doğmuştur ve Hangi Uygarlığa Aittir? Tagar Kültürü Özellikleri Neler?
Tagar kültürü, tarih sahnesine derin izler bırakan bir medeniyettir. Sibirya'nın güneyinde, Yenisey Irmağı çevresinde doğan Tagar Kültürü, hala gizemini koruyor. Tagar kültürü özelliklerinin başında gelişmiş sanat anlayışı ve demir işçiliğindeki becerileri yer alır. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkan kalıntılar, bu uygarlığın gelişmiş demir işçiliğine ve yüksek sanat anlayışına dikkat çekiyor. Peki, Tagar kültürü hangi uygarlığa aittir? Tagarların hangi uygarlığa ait olduğu tartışmaları hala devam eder. Bazı tarihçilere göre erken dönem Türk toplulukları ile ilişkilendirilen bu kültür, Orta Asya'nın tarih öncesi dönemine ışık tutuyor. İşte, Tagar kültürü tarihi, kökeni ve özellikleri…
Orta Asya’nın bozkırlarında binlerce yıl önce doğan Tagar kültürü, arkeoloji dünyasında hâlâ gizemini korumaya devam ediyor. Krasnoyarsk bölgesinde ortaya çıkan bu eşsiz kültürün kalıntıları, Tagar toplumunun hem savaşçı kimliğini hem de sanatçı yönünü ortaya koymuştur. Peki, Tagar kültürü Türk mü? Bu soru, uzun yıllardır tarihçiler arasında tartışılıyor. Bazı kaynaklar tarafından erken dönem Türkleriyle ilişkilendirilen Tagar kültürü özellikleri arasında metal işçiliği, hayvan stilinde sanat eserleri ve zengin mezar buluntuları öne çıkıyor. Bu kültür, türk tarihinin köklerini anlamlandırmak açısından oldukça büyük bir önem taşıyor. İşte, Tagar kültürü önemi…
TAGAR KÜLTÜRÜ NEDİR?
Milattan Önce 8. Yüzyılla M.Ö. 2. Yüzyıllar arasında varlık gösteren Tagar uygarlığı, eski bir Orta Asya kültürü olarak kabul görür. Tunç Çağı’nın sonlarıyla Demir Çağı’nın başlangıcına tanıklık eden Tagar kültürü adını, elde edilen ilk kalıntılardaki Tagar bölgesinden alır. Tagar bölgesi, günümüz Rusya’sının güneyinde ve Sibirya'nın Minusinsk Havzasında yer alır.
Karasuk Kültürünün ardından gelişen bu kültür, zamanla yerini Tashtyk Kültürü'ne bırakmıştır. Orta Asya’nın tarihsel evriminde önemli bir köprü görevi gören Tagar kültürü, özellikle metal işçiliği, sanat anlayışı ve mezar yapıları dikkat çeker. Tagar kültürü, erken dönem göçebe topluluklarının yaşam tarzlarını gözler önüne serer.
TAGAR KÜLTÜRÜ KALINTILARI NEREDE?
Tagar kültürüne ilişkin en önemli kalıntılar, Yenisey Nehri çevresinde, Minusinsk Havzasında keşfedilmiştir. Bugünkü Rusya Federasyonu sınırları içinde yer alan bu bölge, ılıman iklimi ve verimli topraklarıyla tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.
Yapılan arkeolojik kazılarda; süs eşyaları, çeşitli metal eşyalar, seramik kaplar, hayvan tasvirli sanat eserleri ve binlerce kurgan (mezar höyüğü) gün yüzüne çıkarılmıştır. Tagar kalıntıları, toplumun estetik anlayışı ve yüksek düzeydeki işçilik becerisine sahip olduğunu gösterir.
TAGAR KÜLTÜRÜ HANGİ UYGARLIĞA AİTTİR?
Tagar Kültürünün ait olduğu uygarlık konusunda birbirinden farklı görüşler bulunur. Fakat, genel kabul gören görüşe göre Tagar Kültürü, proto-Türk ya da erken Türk kavimlerine veya onlarla ilişkili İskit-Saka topluluklarına ait olduğu kabul görür. Melez bir kültürel yapıya sahip olan Tagar halkı, büyük olasılık ile Hint-Avrupa ve Altay kökenli toplulukların etkileşiminden doğmuştur.
Özellikle mezarlarında kullandıkları savaş sahneleri, at figürleri ve göçebe yaşam unsurları, Tagar kültürünün İskit bozkır kültürü ve sanatıyla bağlantılı olduğunu gözler önüne serer. Tagar toplumunun yarı-göçebe ya da göçebe bir yaşam tarzını benimsediğini ortaya koyar.
TAGAR KÜLTÜRÜ TÜRK MÜ?
Tagar Kültürünün doğrudan 'Türk' kimliğiyle ilişkilendirilmesi, bilimsel çevrelerde tartışmalı bir konudur. Fakat birçok araştırmacı, Tagar toplumunun proto-Türk topluluklarla ilişkili olduğuna dikkat çeker. Özellikle Tagarların atlı göçebe yaşam tarzı, hayvan stilinde sanat anlayışı ve bozkır savaşçı kültürü, Türk kültürlerinin erken izleri ile büyük benzerlik gösterir.
Bu sebeple, bu kültür, doğrudan Türk olmasa da, Türk kültürünün oluşmasına katkı sağlayan bozkır kültürlerinden biri olarak kabul görür.
TAGAR KÜLTÜRÜ NEREDE DOĞMUŞTUR?
Günümüzde Sibirya’nın güneyinde, Yenisey Nehri ve çevresindeki Minusinsk Havzasında doğan Tagar Kültürü, coğrafi konumu nedeniyle, hem doğu hem batı kültürleriyle temas halindedir. Doğal kaynaklar açısından zengin olan bu bölge, hayvancılığa ve tarıma elverişli yapısı ile eski çağlardan beri yerleşime uygun bir alanı oluşturmuştur. Farklı kültürlerin izlerini bünyesinde harmanlayan Tagar halkı, bu sayede özgün bir uygarlık yaratmıştır.
TAGAR KÜLTÜRÜ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
