Botaş'tan ucuz gaz hamlesi

Türkiye, yılda 50 milyar metreküp gaz tüketiyor. Gaz fiyatı, petrol ve türevlerine bağlı olarak değişiyor; artıyor ya da düşüyor. Petrol fiyatı düştükçe, gazın fiyatı da geriliyor. Petroldeki fiyat hareketleri, doğal gaz ithalat fiyatlarına (sözleşmeleri gereğince) 6 ile 9 aylık gecikmeyle yansıyor. Bu çerçevede formül işletiliyor, gaz alım fiyatı üçer aylık dönemlerde güncelleniyor.

Sektör uzmanları, 30 dolarlık petrol fiyatı üzerinden yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğine ilişkin gaz alım fiyatlarını yaklaşık olarak hesapladı. Uzmanlar, halen Rusya’dan ithal edilen gazın ikinci çeyrek fiyatının 228 dolar olduğuna işaret ederek, “Bugünkü veriler çerçevesinde üçüncü çeyrekte (1 Temmuz) Rus gazının fiyatının 170-180 dolara, dördüncü çeyrekte (1 Ekim’de) 155-160 dolara kadar düşebileceğini hesaplıyoruz” dedi.

BOTAŞ’IN LNG STRATEJİSİ

BOTAŞ, doğal gaz ortalama alım maliyetlerini bugünden düşürmek için geliştirdiği stratejiyi uygulamaya koydu. Koronavirüs salgını, küresel ekonomilerde yarattığı durgunluk nedeniyle petrol ve doğal gaz fiyatlarının sert biçimde düşmesine yol açtı. BOTAŞ, iç talebi “ucuz” gazla karşılamak için harekete geçti. 2019’da yaklaşık 13 milyar metreküp LNG ithal eden BOTAŞ, salgın sonrasında özellikle spot piyasada fiyatı daha da gerileyen LNG’de alıma hız verdi.

BOTAŞ’ın, Rusya’dan boru hattından ortalama her bin metreküp doğal gaza 228 dolar vermek yerine spot ve orta vadeli sözleşmelerle çok daha ucuza LNG alımına yöneldiği belirtiliyor.

7 LNG KARGOSU İHALESİ

BOTAŞ, bu amaçla perşembe günü 7 adet LNG kargosu alımı için ihale gerçekleştirdi. Teslimatlar, mayıs ve haziran aylarında yapılacak. Şirket, spot piyasadan da LNG alıyor. Spot piyasada LNG fiyatı, (her 1000 metreküp) ¬75-80 dolar düzeyinde bulunuyor.

Sektör uzmanları, BOTAŞ’ın günlük 90-100 milyon metreküp düzeyinde olan yurt içi gaz talebinin önemli bölümünü LNG ile karşılamasının mümkün olduğuna işaret etti.

Kaynaklar, LNG’nin “gazlaştırma” ve diğer maliyetlerle ortalama 1000 metreküp fiyatının ne olacağı sorusunu, “Her 1000 metreküp gaza 80 dolar ödendiğini kabul edelim. Tüm diğer maliyetlerle birlikte bu gazın fiyatı en fazla 140 dolara çıkar. Her durumda boru gazından çok daha ucuz” sözleriyle yanıtladı.

SON ÇEYREKTE BORU GAZI

Sektör kaynakları, BOTAŞ’ın üçüncü ve dördüncü çeyreklerde “al ya da öde” yükümlülüğünü dikkate alarak boru hattından (Rusya, İran, Azerbaycan) gaz ithalatına ağırlık vermesinin beklendiğine işaret ederek, “Son iki çeyrekte, gaz fiyatı da düşecek. BOTAŞ, ihtiyacı olan gazı daha ucuza çekecek, diğer yandan da yükümlülüklerini yerine getirmiş olacak. Böylece, ‘al ya da öde’ gereği kullanılmayan gazın parası da tedarikçi ülke veya ülkelere ödenmeyecek” görüşünü dile getirdi.