Hayalet havalimanları

Havacılığın büyümesiyle dünyada daha büyük meydanlar açılıyor. İstanbul’un yeni havalimanı hizmete girdiğinde Atatürk Havalimanı’nın ne olacağı tartışılıyor. Kanaatimce Türk Hava Yolları ve havacılığımız bu hızla büyürse, yoluna aynı şekilde devam eder.

Zira yeni havalimanının operasyonlarına nasıl başlayacağıyla ilgili bilinmeyenler çok. Özellikle Bulgaristan ve Yunanistan hava sahasının yanı başında olması, kapasitesini sınırlayacak unsurlardan biri olarak öne çıkıyor. Havalimanı planlamalarında yapılan en ufak bir hata,milyarlarca dolarlık yatırımları çöpe dönüştürüyor. Türkiye ve dünyada benzer örnekler çok ve olmaya da devam edecek. Ayrıca tıkır tıkır çalışırken bir anda kapısına zincir vurulan meydanlar da mevcut. Bu hafta sektöre farklı bir açıdan katkı sağlamak amacıyla, bazı hayalet havalimanlarını ve hikâyelerini araştırdım.

ALMANLARA BERLİN ŞOKU

Almanya’da Berlin Tegel ile Berlin Schönenfield Havalimanlarının yerine geçecek Berlin Brandenburg, bir türlü açılamadı. Eylül 2006’da inşaatına başlanan havalimanı, 2010’da hizmete girecekti, ancak, bu tarih defalarca ertelendi. Son olarak, bu yılın ekimayında açılacağı söylendi ama süresiz bir erteleme daha geldi. Havalimanı, yapı ruhsatına uymayan mimari yüzünden yangın koruması ve alarm sistemleriyle ilgili standartları karşılamıyor. Ayrıca, havalimanındaki fıskiyeleri, duman aspiratörlerini ve yangın kapılarını tam otomatik kontrol edecek, Bosch ve Siemens tarafından tasarlanan sistemlerin kablolamasında, yazılımında ve uygulamasında çeşitli kusurlar var. Şu an havalimanı terk edilmiş bir hayalet şehir gibi. Başlangıçta 2.83 milyar Euro’luk proje, 4.3milyar Euro’nun üzerine çıkmış durumda. Tesis, şu anda çeşitli spor müsabakalarına ev sahipliği yapıyor.

İFLAS HAVALİMANI KAPATTIRDI

2009’da açılan Ciudad Real Central Havalimanı, İspanya’nın ilk özel havalimanı olarak 1.1milyar Euro’ya inşa edildi. 2011 Aralık’ından beri tarifeli seferlerin düzenlenmediği havalimanının yönetici firması 2012’de iflas edince, kapıları tamamen kapandı. 10 milyon yolcuya hizmet verecek şekilde projelendirilen havalimanı, açıldıktan sonra birmilyon yolcuyu bile toplayamayınca yatırımcıların aşırı iyimser planlamalarında ne kadar yanıldıkları ortaya çıktı. Dev jumbo jet A380’in iniş ve kalkış yapabileceği 4 kilometrelik kalkış pisti ve yıllık 47 bin ton kapasiteli kargo bölümüyle havalimanı şu an 100 milyon Euro’ya satılıyor. Ancak, alıcının 550milyon Euro’luk borcu da üstlenmesi gerekiyor. Şu an havalimanı TV programı ve reklam filmi çekimleri için kullanılıyor. Geçtiğimiz aylarda, ünlü oyuncu Jean Claude Van Damme’ın oynadığı, Volvo TIR’larının reklamı için set olarak kullanıldı.

MÜSRİF HARCAMALARIN SİMGESİ!

İspanya’dan bir başka çarpıcı örnek daha. Devlet izin vermemesine rağmen, Castellon-Costa Azahar Havalimanı 2011’inMart ayında yerel yönetim tarafından resmi olarak açıldı. Bennloch kasabasındaki bu havalimanı, 150 milyon Euro’ya mal oldu. Açılışı yıllarca ertelenen Castellon-Costa Azahar’a şu ana kadar tek bir ticari uçuş bile yapılamadı. 2700 m uzunluğunda ve 45 m genişliğinde tek bir pisti bulunan havalimanının, 375 bin dolar harcanarak inşa edilen, 24 metrelik korkunç bir de heykeli var. Castellon-Costa Azahar, aynı zamanda İspanya’yı krize sürükleyen müsrif harcamaların bir sembolü olarak da anılıyor.

KADERİNE TERK EDİLEN LİMAN

Kıbrıs Harekâtı esnasında tampon bölgeye dönüştürülen yerlerden biri de eski Lefkoşa Havalimanı oldu. 1930’da askeri amaçlı açılan havalimanı, savaşlar yüzünden düzenli ticari uçuşlara ancak 1948’de başladı. 1968’de 1.1 milyar sterlinlik yeni terminaline kavuşan havalimanı genişlemesi planlanırken, Temmuz 1974’te, Kıbrıs Harekâtı gerçekleşti. Havalimanı da TSK ve Kıbrıs Kuvvetleri’nin en amansız mücadele verdikleri sahalardan biri oldu. Birleşmiş Milletler (BM) duruma el koyunca, havalimanı iki taraf arasında tampon bölge olarak belirlendi. O günden bu yana Lefkoşa Havalimanı, hayalet tesise dönüştü. Öte yandan Türkiye’de halihazırda hayalet havaalanları olduğu gibi önümüzdeki yıllarda bu seriye katılması muhtemel meydanlar da söz konusu. Afyon, Kütahya, Uşak ve Eskişehir’e hitap etmek üzere hayata geçirilen, yapımından önce verimli olmayacağı yönünde eleştirdiğim Zafer Havalimanı bunlardan biri. Web sitesine girin, ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız. Gelecek yıllarda örneklerin çoğalması muhtemeldir.

‘Türkiye’nin hayaletleri’

1- Afyonkarahisar Havaalanı

2- Antalya Karain Havaalanı

3- Bodrum Imsık Havaalanı

4- Samsun Samair Havaalanı

5- Yalova Taşköprü Havaalanı