Yeni dönemde elektrik üretiminde öncelik yerli kömürde

Elektrik Piyasası Yasası, TBMM’de kabul edildi. Buna göre,Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) ihtiyaç duyulan elektrik enerjisi miktarını var olan sözleşmelerden karşılayamaması durumunda yerli kömüre öncelik verecek. TBMM’de kabul edilen düzenlemede öne çıkan başlıklar şöyle:

AKKUYU’YA KIYI KANUNU VE ZEYTİNLİK MUAFİYETİ

Nükleer santral projeleri, rafineri ile petrokimya tesisleri için Kıyı Kanunu hükümleri uygulanmayacak. Nükleer santral projeleri ZeytincilikKanunu’ndan da muaf tutulacak. Bu düzenleme ile Akkuyu’nun önündeki bazı yasal sorunların aşılmasının amaçlandığı belirtiliyor. Nükleer santral yapılarındaki yapı denetim etkisi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan TAEK’e devredildi.

GAZDA DEPO KAPASİTESİ ARTACAK

İthalatçı şirketler, (yeraltı doğalgaz depolama kapasitesinin artmasını sağlamak için) ithal ettiklerigazın yüzde 20’sini depolayacak. Söz konusu şarta 5 yıl içinde uyulacak. Milli güvenliği ilgilendiren kurumların mülkiyetindeki hat ve tesislerin bakım ve onarımı, görevli dağıtımşirketi tarafından yapılacak.

Dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin doğrudan ve dolaylı ortakları, hissedarıolduğu dağıtım bölgesinde rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı üretim faaliyeti başvurusunda bulunamayacak. Elektrik tarifeleri içinde, tarife konusu faaliyete ilişkin tümmaliyet ve hizmet bedelleri dışında piyasa faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olmayan hiçbir unsur yer alamayacak, ancak iletim ek ücreti bu hükmün istisnasını oluşturacak.

ALBAYRAK: SAHALARI 10-15 YIL İŞLETECEKLER

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak da bu dönemde, Türkiye’nin birçok yerindeki kömür rezervini maksimum kullanma konusuna eğileceklerini belirterek, “Kömür sahaları yapılacak ihale ile devredilecek. Sahanın satılması değil, tahsisle 10-15 yıl o sahayı işletip en ucuz kim elektriği devlete verirse ona işletme hakkı verilecek” dedi.

Meclis’te kabul edilen Elektrik Piyasası Yasası’nda kayıp kaçak ile ilgili de yasal düzenleme yapıldı. Yargıtay kararları iptal edilen ve abonelere iadeleri gündeme gelen elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedeline dönük olarak da düzenleme yapılarak, “teknik ve teknik olmayan ayıp” ifadesi tanımlandı. Düzenlemeyle, kayıp-kaçak yasal bir zemine kavuşturuldu. Elektrik aboneleri, bu bedeli ödemeye devam edecek. Dağıtım şirketlerinin tarifelerine esas alınacak kayıplara ilişkin hedef oranlar, bu kayıpları düşürmeyi teşvik edecek şekilde EPDK tarafından belirlenecek.

UYGUNSUZ LPG SATIŞI YAPAN ÜÇ TEKRARDA LİSANSINI KAYBEDECEK

Kaçak ve teknik düzenlemelere uymayan LPG’yi piyasaya sunan işletmeciler, aynı fiili aynı lisansla üç defa tekrarlarsa, lisansları iptaledilecek. Bu LPG’yi ikmal edenler, zararı 3 ay içinde tazmin edecek. Bu düzenleme ile koku gibi teknik düzenlemelere uygun olmayan LPG’leristisna kapsamına alındı.

KÖMÜR SAHALARININ ÖZELLEŞTİRİLMESİ DÜZENLENDİ

Maden sahaları, yerli kömüre dayalı elektrik üretim tesisi kurulması amacıyla özelleştirilecek. Özelleştirme işlemi, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, devlete satılacak elektrik bedeli üzerinden yapılacak. TETAŞ, ihtiyaç duyulan elektrik enerjisi miktarını mevcut sözleşmelerden karşılayamaması durumunda yerli kömüre öncelik verecek. Söz konusu teminle ilgili miktar, süre ve fiyat belirleme dahil usul ve esaslar Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek.

MADENDEKİ GAZA RUHSAT VERİLECEK

Meclis’te kabul edilen Elektrik Piyasası Yasası’nda madenlerde açığa çıkan gazlarla ilgili de düzenlemelere yer verildi.

LİSANS İPTALLERİ YAPILACAK: Önlisans sahibinin, ortaklık yapısının değişmesi ve yükümlülüklerini yerine getirememesi halinde, önlisansı iptal edilecek. Süresi içinde istenen belgeler, mücbir sebepler veya lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler dışında EPDK’ya sunulmazsa, ilgili şirketin üretim lisansı iptal edilecek. Üretim tesislerinde, lisans alınmadan önce üretim tesisi ile doğrudan ilgili olmayan yapıların inşasına başlanabilecek.

METAN GAZI DA EKONOMİYE DÖNECEK: Yeraltı madenlerinde patlamaya neden olan metan gazı, doğalgaz piyasasında satışa sunulacak. Madenlerdeki metan gazı, drenajla çıkarılacak. Maden sahibine bu gaz için ruhsat verilecek. Geniş kömür sahaları, rezerv kaybına neden olmayacak şekilde ayrı ruhsatlara bağlanabilecek.

Çöp gibi kentsel atık elektriğe dönüşecek

Yenilenebilir enerji kaynaklarında, yurtiçinde yerli üretim karşılığında alan tahsisi yapılacak. Kurulacak yenilenebilir enerji alanlarında, yerli malı kullanım şartı aranacak. Çöp ve çamur gibi kentsel atıklar da elektrik üretiminde kullanılabilecek. Kamu enerji şirketleri ile ilgili kuruluşlar, enerji, yakıt, mal, hizmet, danışmanlık alımlarında, büyük onarım işlerinde ve TETAŞ elektrik alımlarında, Kamu İhale Kanunu’ndan muaf tutuldu.