Borç krizi bir kelle daha aldı!

HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ

Avrupa'nın ekonomik krizi hükümetleri can evinden vuruyor. Zincirleme reaksiyonla bir ülkeden diğerine sıçrayan borç krizi ve bütçe açıkları Avrupa'nın kronik bir sorunu haline gelmiş durumda. Bundan çıkış yolu bulmaya çalışan bazı hükümetler geçici önlemler alarak şimdilik kurtulmuş gibi gözükürken bir kısmı da zor günler yaşıyor. İşte bu ülkelerin başında gelen Portekiz'de başbakan sonucu ulaşamayarak görevi bıraktı...

Portekiz Başbakanı Jose Socrates, ekonomik krize karşı hükümetinin aldığı yeni önlemlerin mecliste yapılan oylamada reddedilmesinden sonra istifasını sundu.

Jose Socrates, istifasını, Portekiz Cumhurbaşkanı Anibal Cavaco Silva ile yaptığı görüşmede sundu. Socrates, yaşanan siyasi krizin sebebini, "sadece parti çıkarlarını düşünen" diye tanımladığı ana muhalefetteki sağ görüşlü Sosyal Demokrat partiye bağladı.

Sosyalist hükümetin, kamu açığını kapatmak için büyüme ve istikrar programı, bugün mecliste yapılan oylamada muhalefetteki gerek sağ gerek sol partiler tarafından reddedilmişti.

Socrates'in istifası sonrasında, 2009 Eylül ayından bu yana iktidarda bulunan azınlık hükümetinin düşmesi ve ülkenin erken seçime gitmesi bekleniyor.

ÖNLEMLER PAKETİ KABUL GÖRMEDİ

Portekiz meclisinde 5 saat süren görüşmeler sonrasında yapılan oylamada, Socrates hükümetinin "Büyüme ve İstikrar Programı" (BİP) kabul edilmedi. 2013 yılına kadar kamu açığının yüzde 2'ye düşürülmesini öngören önlemler paketinde, emekli maaşlarının dondurulması veya 1500 Eurodan fazla alanların maaşlarında yüzde 5 ila yüzde 10 arasında kesinti yapılması, sağlık, eğitim harcamalarının ve yerel yönetimlerin bütçelerinin kısıtlanması gibi maddeler yer alıyordu.

Gazetecilere açıklamasında "Eğer bu programı kabul etmezsek, daha sert önlemleri zorunlu kılacaklar" diyen Başbakan Socrates'in, "Büyüme ve İstikrar Programı" nın Maliye Bakanı Fernando Teixeira de Santos tarafından açıklanmasından sonra meclisi terk etmesi dikkati çekti. Konuşmasında "Tasarruf etmeliyiz, daha az harcamalıyız" diyen Santos, sözlerini, "Hepimiz, tüm siyasi partiler, karşılaştığımız zorlukları aşabilmek için Portekizlilerden daha çok fedakarlıkta bulunmasını istemeliyiz. Ben bunu saklamıyorum. Gerçek bu" diye sürdürdü.

Sosyalist hükümet, "Portekiz'in özgürlüğünü yeniden elde etmesini sağlamalıyız" diyen muhalefet partilerince, "gerçekleri saklamak, şantaj yapmak, başta Almanya Başbakanı Angela Merkel olmak üzere dış faktörlerin etkisinde kalarak yeni önlemleri kabul ettirmeye çalışmak" gibi sert suçlamalara maruz kaldı.

Portekiz'in 2005 yılından bu yana başbakanı olan, 2009 yılı Eylül ayındaki son genel seçimlerde azınlık hükümeti kuran Socrates, BİP'in kabul edilmemesi halinde ülkeyi yönetecek şartlara sahip olmayacağını daha önceden açıklamıştı. 24-25 Mart'ta yapılacak ve Euro bölgesiyle ilgili yeni ekonomik kararların alınacağı AB Konseyi zirvesinden önce siyasi kriz yaşayan Portekiz'in, Yunanistan ve İrlanda gibi dış finans desteği almak zorunda kalabileceği yorumları yapılıyor.

Portekiz'in başkenti Lizbon'da binlerce kişi, ekonomik krize karşı yeni önlemler alan sosyalist hükümete karşı yürümüştü.

KREDİ NOTU SERT DÜŞMÜŞTÜ!

Öte yandan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Portekiz'in ''A1'' olan uzun vadeli devlet tahvili kredi notunu iki kademe birden düşürerek ''A3''e indirmiş, görünümünü ise ''negatif'' olarak belirlemişti. Portekiz Maliye Bakanı Fernando Teixeira dos Santos, ülkesinin uzun vadeli kredi notunu iki basamak indiren Moody's'in kararının erken alınmış bir karar olduğunu belirtmişti.

PİYASALARDE MORAL KALMADI!

Söz konusu gelişmeler de piyasaları hareketlendirdi. Portekiz'de 10 yıllık tahvillerin faizi yüzde 7.912 ile Euro döneminin en yüksek düzeyine çıktı. Risk primindeki artış diğer Avrup ülkelerine de sıçradı. Portekiz'in 10 yıl vadeli tahvillerinde spread 10 baz puan artışla 452 baz puan seviyesine çıktı. İspanya'nın 10 yıl vadeli tahvillerinde ise spread'ler 6 baz puan arttı. İngiltere Maliye Bakanı George Osborne Avrupa'nın durumunun borçlar ve bütçe açıkları nedeniyle istikrarsız olduğunu söyledi.

SIRA KİMDE?

Söz konusu bu gelişmelerin hemen ardınan uluslararası kredi derecelendirme kuruluş Moody's de 30 İspanyol bankasının kredi notu 2-5 kademe arasında düşürdü. Avrupa'ya yönelik negatif beklentilerin artması Portekiz'deki hükümet sorununun başka ülkelere de sıçrayabileceği olasılığını artırıyor.