'Harput makamı'yla sela ve sure okuyor

Ahmet ÇÖTELİ/ELAZIĞ, (DHA)ELAZIĞ'da, emekli müezzin Mevlüt Genç (70), çocukluk yıllarında hafızlık yaparken hafız Osman Öge'nin, 'Harput makamı'nda (Yöreye özgü okuyuş şekli) Kaf suresini okumasıyla makama ilgisi başladı. Genç, makamı kulaktan duyarak öğrenip, kendini geliştirerek Harput makamında selalar ve sureler okuyor. Genç, "İkindi namazına müteakip Nebe suresini Harput makamı ile okurdum. Bunu bizim Elazığ halkı çok seviyor, ben de çok seviyorum. Onun için buna meylettim, sevdim ve en güzelini yaptım. Ezanlar sabah vaktinde saba, öğle vaktinde uşak, ikindi de rast, akşam namazında segah ve yatsıda da hicaz makamında okunur" dedi.

Türkiye'nin her bölgesinin, her şehrinin, kendine özgü ve özel bir müzik icrası var. Harput, 1085 yılında Türklerin eline geçmesi ile birlikte, cami, medrese, türbe ve saray gibi kurumlar yapılarak hızla şehirleşmeye ve önemli bir kültür merkezi olmaya başlamış. Bu kurumlarda çok sayıda mutasavvıf, derviş, aşık, ilim adamı ve sanatkar yetişmiş. Bu sanatçılar Harput kültürü ile Türk İslam kültürünün birleşiminden oluşan eserler vermiş. Türk halk müziği ile Türk sanat müziğinin senteziyle kendine özgü çalgıları, makamları ve icra sırasındaki kuralları ile özel bir tür olarak ortaya çıkan Harput makamının en iyi temsilcilerinden biri olan emekli müezzin Mevlüt Genç makamı yaşatmaya devam ediyor. Çocukluk yıllarında hafızlık yaparken Hafız Osman Öge'nin, Harput makamında Kaf suresini okumasıyla bu yöne ilgisi başlayan Mevlüt Genç, makamı kulaktan duyarak öğrenip, kendini geliştirerek Harput makamında selalar ve sureler okuyor. 

'NEBE SURESİNİ HARPUT MAKAMI İLE OKURDUM'

47 yılını din görevlisi olarak severek geçirdiğini belirten emekli müezzin Mevlüt Genç, "Yıllarımı müezzinlikle 3-4 camide, 25 yılımı da İzzet Paşa Camisi'nde geçirdim. Pazar ve cuma günleri ikindi namazına müteakip Nebe suresini Harput makamı ile okurdum. Bunu bizim Elazığ halkı çok seviyor, ben de çok seviyorum. Onun için buna meylettim, sevdim ve en güzelini yaptım. Bu Harput makamını da ben o yıllarda çocuktum, hafızlık yapıyordum. İhsaniye Camisi'nin yanında yemekhanemiz, Kubbeli Camisi'nde de yatakhanemiz vardı. Rahmetli Hafız Osman Öge, Harput divanında Kaf suresini cuma namazından önce okurdu, bunu millet duysun. Biraz da kulağım sağlamdır yani bir şeyi duydum mu hemen tatbik etmeye başlarım. Oradan aldım o makamı, sonra benden büyük hoca efendilerden okuyanlar vardı. Harput divanı, kesikhavret, İbrahime makamında sela verilir ama ezan okunmaz. Ezanlar sabah vaktinde saba, öğle vaktinde uşak, ikindi de rast, akşam namazında segah ve yatsıda da hicaz makamında okunur" dedi.

'YURDUN DEĞİŞİK YERLERİNDE DEĞİŞİK ŞEKİL VE ZAMANLARDA SELA VERİLMEKTEDİR'

Selanın anlamı, tarihçesi ve çeşitlerini anlatan İl Müftüsü Selami Aydın, selalar yöreden yöreye farklılıklar oluşturduğunu söyledi. Aydın, "Elazığ'ımızda pazar günün pazartesiye bağlayan gece, perşembeyi cuma gününe bağlayan gece ve sabah namazından önce sela verilir. Bayram, cenaze ve sahurdan önce verilen selalar da var. Yurdun değişik yerlerinde değişik şekil ve zamanlarda sela verilmektedir. Harput selası bu yöreye has bir okuyuş şekli ki gerçekten okunduğu zaman insanı çok etkiliyor. Ben Elazığ´a geldiğimde Harput selasını burada dinledim. Burada Elazığ´a has uzun havalar ve hoyratlar var. Harput divanının melodisi ile söylenen Harput selası şekli burada var. Bu Türk müziğindeki Hüseyni ile Muhayyer makamlarının özelliğini gösteriyor. Muhayyer perdesi ve ondan daha tiz bir perde olan Çargah sesine kadar çıkarak okunan bir seladır" diye konuştu.

DHA-Genel Türkiye-Elazığ Ahmet ÇÖTELİ

2020-10-04 11:26:27