Eymen Aktel Contemporary İstanbul'da: Kahraman değilim, hayata karşı endişemi sanatla aktarıyorum!

Yeni dünya düzeni siyasette, sosyolojide edebiyatta ve sanatta kendine yeni yollar yaratmaya çalışırken biraz aktivist bir gömlekle “Biz de varız!” çığlıkları atan çağdaş sanatçılar, 18 yıldır Contemporary İstanbul kapsamında İstanbul’da bir araya geliyor. Bu yıl 18. Edisyonu ile sanatseverlerin karşısına çıkan Contemporary İstanbul, 22 farklı ülkeden 67 çağdaş sanat galerisine, 4 insiyatife ve 4 sanat kuruluşuna Tersane İstanbul’da kapılarını açtı.

Contemporary İstanbul, her yıl olduğu gibi bu yıl da pek çok genç sanatçıyı uluslararası arenada boy göstermeye davet ediyor. Bu yıl, Art Sümer Galeri ile Contemporary'de boy gösteren sanatçılardan biri de ressam, iklim aktivisti ve performans sanatçısı Eymen Aktel.

SERAMİK ÇÖMLEK ÜZERİNE SUYA, TOPRAĞA VE İNSANA DAİR RESİMLER

Eymen Aktel henüz 30 yaşında bile değil ancak görece “yeni” diyebileceğimiz sanat yolculuğunda durmadan üretmesi, kendini aşmak için harcadığı çaba ve inandığı doğrular, Eymen’i şimdiden ayakları yere basan bir üsluba eriştirmiş. 2018 yılından beri önce İstanbul Bianeli’nde sonra Akbank Sanat’ta, Uniq İstanbul’da düzenlenen Andy Warhol sergisi girişinde, İzmir Enternasyonel Fuarı’nda, Müze Gazhane’de ve bugün adını hatırlamadığım onlarca sergide adını sık sık gördüm. Video editörü arkadaşım Öztürk Nihat Ünal'la, Eymen Aktel’i daha yakından tanımak için Contemporary İstanbul 18. Edisyonu’nda ziyaret ettik.

Contamporary İstanbul'un Türkiye katılımcılarından Art Sümer Galeri’nin standı önüne iki sandalye çektik ve Eymen’le sohbete başladık. Eymen bu yılki fuara seramik çömlekler üzerine çizilmiş resimlerle katılmış ama aslında onun sokakta doğan ve aslında gerçek anlamda orada palazlanan bir sanat dili var.

Üniversite’de reklam okuyup bir süre reklam ajanslarında direktör olarak çalışan Eymen, sanatla sipariş üzerine bir ilişki kurmaktan sıkılıp işini bırakmış ve Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Resim ve Heykel bölümünde okumaya başlamış.

Hem sahip olduğu minimalist bakış açısı hem de sanata kavramsal bir çerçeve çizmesi nedeniyle Marmara GSF’yi tercih ettiğini söyleyen Eymen, aynı yıllarda iklim aktivizmiyle de ilgilenmeye başlayınca sanata baktığı yer iyice değişmiş.

2018’de yayımlanan İPCC raporu, Londra'da Extinction Rebellion hareketinin başlaması, İsveç'te Greta Thunberg’in başlattığı fırtına Eymen’e de sanatıyla bir gıcıklanma ihtiyacı duydurmuş.

"Barışçıl eylemlerle insanlara ulaşmak, sanatla iklim krizine dikkat çekmek istedik”

“Hayatını sanat üzerine kurmak için yeniden okula başlayan, işte hayatını yeniden şekillendiren biri olarak bu tabii ki sanat üretimlerime yansımaya başladı. Bu dönemde 2 gazeteci arkadaşımla Extinction Rebellion’un Türkiye ayağı olarak Yokoluş İsyanı’nı kurduk. Barışçıl eylemlerle insanlara ulaşmak, sanatla iklim krizine dikkat çekmek istedik” diyor Eymen sanatla aktivizmini birleştirdiği 2018 yılından bahsederken...

"Hâlâ ekoloji krizini konuşuyorum, dünyaya dair endişeler duyuyorum"

Sokaklarda yaptığı performans gösterileri, İstanbul Bianeli’nde gerçekleştirdiği performans, iklim krizi ile ilgili yönettiği projeler bir yerden sonra resim ve heykel çalışmalarına da yansımış Eymen’in: Sokaktaki çığlığı 3 boyutlu, 2 boyutlu hale dökmeye başladım. Hâlâ ekoloji krizini konuşuyorum. Her sanatçı tabii ki kendini yansıtma ihtiyacıyla üretim yapıyor ve ben de kendimi yansıtma ihtiyacı duyuyorum. Dünyaya dair endişeler duyuyorum.

"Kahraman değilim, kimseyi kurtarmaya çıkmadım"

Eymen, inandığı dünya değerlerini ve gelecekle ilgili kaygılarını sloganlaştırıp bağırmayı değil, sanatıyla fark ettirmeden insanların dikkatini bu konulara çekmeyi seçmiş: Kahraman olmak değil derdim. Kimseyi kurtarmaya çıkmadım. Ben ciddi bir endişe yaşıyorum ve bu endişemi bu şekilde konuşuyorum. Sanatla aktarma ihtiyacı duyuyorum.

Eymen’in resimlerinde işlediği temalar zaman içerisinde iklim krizinin yanına yerleştirdiği sınıfsal çatışma, toplumsal hiyerarşi, büyük kapitalist çarkların arasında ezilen “normal insan”lara açtığı pençelerle çeşitlenmiş. Bir süredir, önceleri resimlerinde insanların elinde dolaştırdığı çömlekleri şimdilerde bir enstrüman olarak kullanıyor.

"Çömleklerin üzerine insanların hikâyesini işliyorum"

Tuvallerden toprak ve seramik çömleklere taşıdığı resimlerin içgüdüsel olarak ortaya çıktığına değiniyor Eymen: Çünkü toprakla insanın buluştuğu ve bu forma geldiği hikaye ilkel bir ihtiyaç aslında. Ve seramik çömlek, insanlığın ilk yerleşik hayat belirtisi. Bir yerde toprağın altında bir çömlek bulunuyorsa burada hayat olduğu kabul ediliyor. Resimlerimin üstüne çömlekler yaparken yani insanların diyaloğunu çömleklerle sağlarken bir süre sonra çömleklerin üzerinde bu hikayeleri işlemeye başladım. Farklın farklı iletişimlerin farklı ürünlerin içinde ekoloji krizini yaşıyor ve konuşuyorum.

Çağın en yeni ve en güncel teknikleriyle sanat üretimini destekleyen çağdaş sanatla uğraşıp, yeni dünyanın kucağımıza bıraktığı yeni meslek kolları dijital tasarımla haşır neşir olup sanatta kendine olabildiğince ilkel bir üslup belirlemiş Eymen Aktel. İnsanın temel ihtiyaçlarına, su hakkına, yaşam hakkına, açlığa ve sınıfsal bariyerlere çeviriyor bakışlarımızı çizdiği her resimle. Bunların hepsini uzun uzun izlemekten sıkılmayacağımız çok anlaşılır figürleri aracı kullanarak yapıyor üstelik…

"Endişelerimi sanatla ifade ediyorum, bu üretimleri yapmadan yaşayamam”

2018’de profesyonel olarak başlattığı sanat yolculuğunda bugünkü durağı Contemporary İstanbul fuarı Eymen’in… Kimilerine göre oldukça hızlı görünen bu süreç Eymen’in uykusuz gecelerinden, durmadan çalışmasında, denemesinden ve kendini hep daha fazlayı aşmaya çağırmasından geçip gelmiş.

“Her zaman yalnız ve tek başıma kaldım. Bunun çok zorlukları var, çok dezavantajı var ama bir yandan da özgün kalmamı sağladı. Çok kendimle kaldım, kendi kendime konuştum, kendi kendime denedim. O yüzden ben hızlı dikkat çektim. İlk çalıştığım galeri beni Instagram’dan buldu. Hiçbir zaman portfolyo hazırlamadım. Şu an çalıştığım galeriyle de portfolyo dışında bir iletişim gerçekleşti. Benim bir planım yok. “Ben şu galeriyle yürüyeceğim” gibi bir hedefim yok. Endişelerimi sanatla ifade ediyorum. Bu üretimleri yapmadan yaşayamam” diyor altını çize çize.

Eymen Aktel, yeteneği kadar hayatta durduğu yerle de dikkatleri üzerine çekiyor. 29 yaşındaki sanatçı, çizdiği her yeni resimle isminden söz ettirmeye devam edecek gibi duruyor. Eymen Aktel’in de olduğu Contemporary İstanbul, 1 Ekim’e kadar Tersane İstanbul’da sanatseverleri ağırlayacak. Dünyanın pek çok şehrinden kalkıp İstanbul’a gelen onlarca eseri görmek için hâlâ üç uzun gününüz var…