Gazda ABD ile Rusya dengesi
Türkiye, ABD ile Rusya arasında enerji konusunda tarihi nitelikte bir denge politikası izliyor. Bu politika, somut verilere ve oransal dağılımlara da yansımaya başladı. Türkiye, ABD'den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), Rusya'dan da boru hatları üzerinden gaz ithal ediyor. Şubat ayında toplam ithalat içinde ABD'nin payı yüzde 18 olurken, Rusya'nın payı yüzde 21'e kadar indi. Diğer bir deyişle ABD'nin toplam ithalattaki payı beşte bire yükseldi. Şubat 2020'de Rusya'dan ithal edilen boru gazı ile ABD'den ithal edilen LNG arasındaki fark 200 milyon metreküpe geriledi. Geçen yıl da başta ABD olmak üzere değişik ülkelerden 13 milyar metreküp düzeyinde LNG ithal edildi. Bu miktar, yıllık 45 milyar metreküp gaz tüketiminin yüzde 30'a yakın bölümüne denk geliyor.
Koronavirüs salgını, petrol ve diğer emtiaların yanı sıra doğal gaz fiyatlarını aşağı çekti. BOTAŞ, bir süredir pahalı boru gazı yerine “ucuz” ve bir bölümü spot piyasadan tedarik edilen LNG ithalatına ağırlık veriyor. Bu hamle, fiyat kadar çok hassas jeopolitik dengelere de yaslanıyor.
YÜZDE 30’A ULAŞTI
Türkiye’de yılda 45-50 milyar metreküp doğal gaz tüketiliyor. Rusya, İran ve Azerbaycan’dan boru hatları üzerinden doğal gaz; ABD, Katar, Cezayir ve Nijerya’dan da LNG ithal ediliyor.
BOTAŞ, Rusya’dan, 1 Nisan itibarıyla ithal ettiği her bin metreküp doğal gaza 228 dolar ödüyor. Buna karşılık spot ve orta vadeli sözleşmelerle çok daha ucuza LNG temin edebiliyor. Spot piyasada LNG fiyatının (her 1000 metreküp) 80-100 dolar aralığında ¬bulunduğu belirtiliyor.
Geçen yıl başta ABD olmak üzere değişik ülkelerden 13 milyar metreküp LNG ithal eden (bu miktar toplam gaz ithalatının yüzde 30’u) BOTAŞ, bu yıl da boru gazı yerine LNG ağırlıklı bir tedarik politika izliyor. LNG’de, bu kapsamda yapılan ithalatta ABD’nin önemli bir yer tutuyor ve payı yükseliyor.
ABD İLE RUSYA FARKI KAPANDI
Türkiye, bu yıl şubat ayında 2 milyar 739 milyon metreküp boru gazı, 2 milyar 522 milyon metreküp de LNG ithal etti. Aylık toplam ithalat miktarı 5 milyar 261 milyon metreküp oldu. 2019 yılının aynı ayında 2 milyar 582 milyon boru gazı, 1 milyar 693 milyon metreküp LNG ithal edilmişti.
Tek tek gaz ithalatının yapıldığı ülkelere ve bu ülkelerin toplam ithalat içindeki paylarına bir göz atalım. Rusya’nın payı yüze 21’e düştü. Bu ülkenin, önceki yıllarda payı yüzde 40-50 dolayında seyrediyordu. Azerbaycan’ın yüzde 16, İran’ın yüzde 15, Cezayir’in yüzde 10, Katar’ın yüzde 12, Nijerya’nın yüzde 7 oldu. LNG İthalatının yapıldığı ABD’nin payı da yüzde 18’e kadar çıktı.
Şubat 2020’de Rusya’dan ithal edilen boru gazı ile ABD’den ithal edilen LNG arasındaki fark 200 milyon metreküpe geriledi. Diğer bir deyişle ABD beşte birlik paya sahip oldu.
7 KARGO İHALESİ YAPILDI
BOTAŞ, bu politikanın bir gereği olarak nisan ayında 7 adet LNG kargosu (her bir kargo 100 milyon metreküpü aşkın) alımı için ihale gerçekleştirmişti. Teslimatlar, mayıs ve haziran aylarında yapılacak.
