Matematikte işlemlere Fende grafiklere dikkat!

Pervin KAPLAN / HABERTÜRK

Liselere geçişte sonuçları kullanılacak olan 6 dersten her dönem biri merkezi olarak yapılacak sınavların ikinci aşamasında ilk gün Matematik ikinci gün de Fen ve Teknoloji sınavına gireceksiniz. İlk oturumları geçtiğimiz kasım ayında yapılan bu iki sınavda öğrenciler en çok yorum sorularında hata yapıyor. Soruları çözerken yapılan işlem hataları onları yanlış yanıtlara yönlendiriyor.

Uzmanlar soruları ve soru köklerini iyi okumanızı ve yaptığınız hesap işlemlerini kontrol etmenizi öneriyor. Bu sınavlarda her soru için iki dakika süreniz olacağı için de acele etmenize gerek yok. Çünkü SBS ve üniversite sınavlarında olduğu gibi her soruyu bir dakikada çözmek zorunda değilsiniz. Bu nedenle de hızlı olan değil, dikkatli okuyan ve işlemlerini kontrol eden öğrenciler daha başarılı olacak.

İlk oturumları geçtiğimiz kasım ayında yapılan ve 20 sorunun yer aldığı Matematik sınavında iki, Fen'de ise bir soru hatalı olduğu için iptal edildi. Ancak telafi sınavlarında iptal edilen soru olmadı.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Yıllık Planı'nda Matematik dersinin ikinci dönem gerçekleştirilecek sınavının hangi konuları kapsayacağını "Geometrik cisimlerin yüzey alanları ve hacimleri" diye özetliyor. Bu durumda sorumlu olduğunuz konular arasında olasılık, olay çeşitleri, gerçek sayılar, üçgenler, üçgenlerde ölçme, örüntüler ve ilişkiler, cebirsel ifadeler, olası durumları belirleme, denklemler, geometrik cisimler, merkezi eğilim ve yayılım ölçüleri, gerçek sayılar yer alıyor.

RİSKİ EN YÜKSEK SINAV

Uzmanlar matematik sorularını çözerken dikkat etmeniz gereken noktaları da şöyle sıralıyor: Kazanımlarınızı ölçen sorular olacak. İşlem hatası riskinin en yüksek olduğu sınav. Sorular dikkatli biçimde okunmalı, soruda ne istendiği net anlaşılmalı, soru köküne dikkat edilmeli, çözerken de işlem hatası yapılmamalı. Sıralama sınavı olduğu için zor ve kolay sorular olacak. Zorlandığınız sorularda zaman kaybetmeden geçin, sınav sonunda tekrar bu sorulara bakın. Sorular kolaydan zora doğru dağılmayacak, rastgele olacak. İlk sınavın konularının da üzerinden geçmek de yararınıza olacak.

MADDENİN HALLERİNE BAKMAK GEREK

Bakanlık Fen ve Teknoloji dersinin ikinci dönem merkezi sınav konularını ise "Canlılar ve enerji ilişkileri" ile "Yaşamımızdaki Elektrik" üniteleri olarak belirliyor. Solunum, fotosentez, solunum, beslenme ve enerji akışı, besin zincirinde enerji akışı, maddenin yapısı ve özellikleri, ses ve özellikleri, maddenin halleri ve ısı konuları, ısı ve sıcaklık arasındaki ilişki, kimyasal bağ çeşitleri, asit ve bazların temel özellikleri bilinmesi gereken konular arasında yer alıyor. Bu dönem öğrencilerin sorumlu olduğu kazanımlar ilk döneme göre daha fazla olduğundan daha iyi hazırlanmak gerekiyor. Fen sınavında uzmanlar grafik yorumlaması sorularının da ön plana çıkabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Hatalar da bu sorulardaki grafiklerin yorumlanmasında oluyor.

Her dersten 20 soru olacak, her soruya 2 dakika tanınacak

ORTAK sınavlar her güne 3 sınav düşecek şekilde 2 günde tamamlanacak. İlk gün Türkçe, Matematik ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi derslerinin, ikinci gün ise Fen ve Teknoloji, Yabancı Dil ve TC İnkılâp Tarihi dve Atatükçülük derslerinin sınavları yapılacak. Her bir ders yazılısı için Türkiye saati ile 09.00, 10.10 ve 11.20'de başlayacak ve aynı anda gerçekleştirilecek. Sınav süresi her bir ders yazılısı için 40'ar dakika olacak. Her dersten 20 soru yöneltildiği dikkate alındığında bir soruyu çözmek için 2 dakikalık bir süre tanınmış olacak. Her ders yazılısının ardından dinlenme süresi 30'ar dakika olacak. Ancak özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin alacakları sınav hizmetinin özelliğinden dolayı her bir dersin sınav süresi 55'er dakika, sınavların aynı anda başlaması gerektiğinden özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin ders yazılıları arası dinlenme süresi 15'er dakika olarak gerçekleşecek. Sınavda her öğrenci bir sıraya oturacak şekilde düzenleme yapılacak. Sorular test usulü ve çoktan seçmeli olacak, öğrenciye yanıt için 4 seçenek sunulacak.

Yanlışın etkisiz olması ölçme değerlendirme için hata

BU sınavların SBS'lerden en önemli farkı yanlış yanıtların doğruları etkilememesi. Öğrenci yanlış yanıt verdiği için doğru sorusunda kaybı olmayacak. Ancak bu uygulama birçok uzman tarafından eleştiriliyor. Uzmanlar atıp tutan öğrenci ile bilerek yapan öğrenciyi birbirine eşitlediğini dile getirirken, yanlışın doğruyu etkilememesinin ölçme ve değerlendirme mantığı açısından hatalı olduğunu ifade ediyor.

YÜZDE 21 FAKTÖRÜ VAR

ODTÜ Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gölge Seferoğlu yanlışların doğruları etkilememesinin ölçme değerlendirmede "şans faktörü" olarak değerlendirildiğini söyleyerek, bu durumun eğitimciler açısından ikileme neden olduğunu vurguluyor. Seferoğlu, "Bir yanda öğrencilerin tamamen rast gele seçenekler işaretleyerek belli sayıda doğru yanıt elde etmeleri, diğer yanda öğrencilerin yanlış yapmaktan korkmaya yönlendirilmesi sonucu oluşacak olumsuzluklar karşımıza çıkıyor. 20 soruluk 4 seçenekli bir testte bir öğrencinin tüm soruları rast gele işaretleyerek 5'ten fazla doğru cevap bulması olasılığı yaklaşık yüzde 21'dir. Soruların yarısından fazlasını cevaplama olasılığı on binde 9 civarındadır. Bu olası değerler testin sonuçlarını nasıl kullanacağınıza göre ihmal edilmeli veya edilmemelidir" diye konuşuyor.

ŞANS FAKTÖRÜ AZALTILMALI

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ölçme ve Değerlendirme Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ömer Kutlu da "şans başarısının" bireyin yanıtını bilmediği bir soruyu herhangi bir yol kullanarak doğru yanıtlaması olarak tanımlayarak, şöyle konuşuyor: "Bunu engellemek için de profesyonel test merkezleri soru köklerini ve seçenekleri olabildiğince şans başarısından arınık olarak yazmaya çalışırlar. Yani sorunun yanıtını bilmeyen eleme yaparak ya da ipuçlarından yararlanarak soruyu doğru yanıtlayamaz. Çoktan seçmeli soruların iki teknik özelliği şans başarısında etkilidir. Birincisi sorunun doğru yanıtlanma yüzdesi, diğeri ise sorunun ayırt ediciliği. Soruların böyle yazıldığı durumda şans başarısı büyük ölçüde bir eşitsizliğe neden olmayacaktır" diyor.

Sonuçlar sınıf geçmede de kullanılacak

SBS'lere öğrencilerin girmesi konusunda bir zorunluluk yokken, merkezi olarak yapılacak bu sınavlara katılım zorunlu. Öğrenci Anadolu, fen liselerine ya da sınavla alan başka bir okula gitmeyecek olsa bile sınavlara girmek zorunda. Çünkü bu sınavların sonuçları yalnızca liselere yerleştirme için hesaplanacak puanının oluşmasında kullanılmayacak. Aynı zamanda okullarda girdikleri yazılılardan biri olarak da kabul edildiğinden sınıf geçme notu olarak da değerlendirilecek. Ortak sınav sonuçları tıpkı diğer yazılılar ve performans ödevleri gibi karne notunun hesaplanmasında kullanılacak.

ŞAMPİYONLAR ANLATIYOR

BORA DEMİRAL 2013 SBS BİRİNCİSİ

Bana en yakın seçeneği işaretledim

Bilfen Çamlıca İlköğretim Okul mezunu Bora Demiral, Amerikan Robert Lisesi'nde okuyor. Günde ortalama 1.5 saat çalışarak sınavlara hazırlandığını anlatan Demiral, hedefindeki okula yerleştiğini söylüyor. Demiral, "Sınav süresince üzerimde baskı hissetmedim. Okulum ve ailemin desteği sınava psikolojik açıdan rahat girmemi sağladı" diyor. İşte Demiral'ın sınavla ilgili önerileri ve yeni sistemle ilgili düşünceleri:

SPOR DİSİPLİN GETİRDİ: Sınava hazırlanırken basketbolu bırakmadım. Spor,amanı en iyi kullanma konusunda bir disiplin kazandırıyor. Bunun başarımda etkisi olduğunu düşünüyorum. Gerekli çalışmayı yaptığım ve gayreti gösterdiğim için kendimden emin ve rahat bir şekilde sınava girdim.

İKİ GÜN ÖNCE BIRAKTIM: Sınavdan bir iki gün önce çalışmayı bıraktım. Bunu da tüm sınava girecek arkadaşlarıma tavsiye ederim. Zaten o güne kadar yeterli çalışma yaptılarsa, bu bir iki günü dinlenerek geçirmeleri, rutinin dışında kendilerini yorucu aktivitelerden uzak durmalarını öneririm.

ÇÖZEMEDİYSEM SONRA DÖNDÜM: Sınava girerken üzerimde çok heyecan yoktu. Gayet normal bir şekilde girdim.Çözemediğim bir soruda birkaç dakika uğraşıp çözemediysem tüm testlerden sonra döndüm. İki şık arasında kaldığımda bana yakın olanı seçtim.

TEK SINAV EN İYİSİ: Tek bir sınav olması daha iyi. Heyecan düzeyi her bir sınavda farklı olabilir. Belki bu sistemin avantajı okul kapanmadan bir ay önce sınavların bitmesi. Okulun son günlerini arkadaşlarıyla öğretmenleriyle daha keyifli geçirebilirler. Karne notlarıyla sınav sonuçlarını hemen görecekler. Ayrıca kendi okullarında sınava girecekler. Ama tek seferde olması dediğim gibi öğrenci de yaratacağı kaygı açısından daha rahat sanırım.

Liselere okul notlarıyla değil, sınavla yerleştirilme yapılmalı. Bizim girdiğimiz sistem uygulananlar arasında en iyisi.

İREM TELLİOĞLU - 2013 SBS BİRİNCİSİ

Soruları görünce heyecan kalmıyor

CEVİZLİBAĞ Doğa Koleji mezunu İrem Tellioğlu İstanbul (Erkek) Lisesi'nde okuyor. Sınava 6. sınıftan itibaren hazırlandığını, son yıl dershaneye gittiğini ve günde ortalama 2 saat çalıştığını söylüyor. Sınav sürecinde ne ailesinden ne de okulundan baskı görmediğini ama hep destek aldığını anlatan Tellioğlu, bu süreçte biraz kilo aldığını ve "biraz da sinirli hale geldiğini" vurguluyor. Tellioğlu'nun sınavla ilgili yorumları şöyle:

ÇOK HEYECANLIYDIM: Sınavlar için hazırlanmayı bir hafta önce bıraktım. En büyük kaygım emeklerimin boşuna çıkmasıydı. Sınava girdiğimde çok heyecanlıydım ama soruları gördükten sonra heyecanımı unuttum.

1 DAKİKA YETİYOR: Genellikle her soru için bir dakika yeterli oluyordu ama çok zor soruları ya da yapamadıklarımı bıraktım ve sorunun numarasını yuvarlak içine aldım. Sınav bitirince tekrar sorulara döndüm.

EN MANTIKLISINI SEÇTİM: Soruyu iki seçeneğe indirdikten sonra biraz uğraştım. En mantıklı seçeneği işaretledim.

ELEME ŞART: Biz tek sınava girdik, şimdi 12 sınav var. Ama iyi hazırlandıktan sonra sınavın tek ya da fazla olmasının bir şeyi değiştireceğini sanmıyorum. Sadece okul notlarının dikkate alınacağı bir sistemi desteklemiyorum. Mutlaka bir eleme sınavı olmalı çünkü her okulun kendi sınavlarının düzeyi farklı.