Hiperenflasyon nedir, nasıl olur? Hiperenflasyon nedenleri nelerdir? Hiperenflasyon ne demek?
Dünyaca ünlü mikro blog sitesi Twitter'ın kurucusu Jack Dorsey, dünya ekonomisine ilişkin hiperenflasyon uyarısı yaptı. Dorsey'nin bu açıklaması sonrası gündem olan hiperenflasyon ile ilgili merak edilenleri bir araya getirdik...
Hiperenflasyon günün hakkında en çok arama yapılan konularının başında geliyor. İşte hiperenflasyona ilişkin bilgiler...
Hiperenflasyon Nedir?
Hiperenflasyon, bir ülkedeki tüm mal ve hizmetlere ait fiyatların belirli bir dönem süresince kontrolsüz bir şekilde yükseldiği durumları tanımlamak için kullanılan bir ekonomi kavramıdır. Farklı bir deyişle, hiperenflasyon oldukça hızlı ve çok daha kontrolsüz bir enflasyondur.
Genel olarak, bir ülkede enflasyon oranın ayda yüzde 100 veya daha fazla yükselişe geçtiği durumlar hiperenflasyon olarak ifade edilmektedir. Bununla birlikte farklı ekonomistlere göre enflasyon oranın ayda yüzde 50 ya da 200’den daha fazla yükseldiği durumlar da hiperenflasyon olarak tanımlanabilmektedir.
Örneğin, dünyaca ünlü Amerikalı bir ekonomi profesörü olan Phillip Cagan, “Hiperenflasyonun Parasal Dinamikleri” adlı kitabında yer verdiği ve incelediği hiperenflasyon kavramını enflasyon oranın ayda yüzde 50 ve üzerinde artması olarak tanımlamıştır.
Bu bağlamda değerlendirmek gerekirse, enflasyon oranın ayda en az yüzde 50 ve üzerinde hızlı bir şekilde artmasının hiperenflasyona sebep olduğu konusunda birçok ekonomistin hemfikir olduğunu söylemek pek de yanlış olmayacaktır.
Hiperenflasyonun Nedenleri Nelerdir?
Para arzındaki artış ve talep enflasyonu, hiperenflasyonun ortaya çıkmasına neden olan en temel iki unsurdur. Çünkü hiperenflasyon çoğu zaman, para arzında artış olduğunda ve talebi arzın gerisine iterek fiyatları yükselttiğinde ortaya çıkmaktadır.
Hiperenflasyonun ortaya çıkmasına neden olup en önemli faktörler arasında yer alan para arzındaki artış, genellikle bir devletin daha fazla para basması ve bastığı bu paraları dolaşıma sokmasından kaynaklanır. Dolaşıma daha fazla para girdiğinde, para biriminin gerçek değeri düşer ve fiyatlar hızlı bir şekilde yükselir.
Hiperenflasyona neden olan bir diğer unsur ise talep enflasyonudur. Böyle bir durumda talep arzı geçer ve bu da fiyatların yükselmesine sebep olur. Bu, artan tüketici harcamaları, ihracatta ani bir artış ya da devlet tarafından yapılan yüksek harcamalar sonucunda ortaya çıkabilmektedir.
