İngiltere'de ilk kez üç DNA'ya sahip bir bebek dünyaya geldi
İngiltere'de üç DNA'ya sahip olan bir bebek dünyaya geldi. Bebekte, ebeveynleri dışında üçüncü bir kadın donörün mitokondri genleri bulunuyor. Mitokondriyal donasyon tedavisi olarak adlandırılan bu yöntemin amacı; ölümcül olan mitokondriyal hastalıkları engellemek.
Uzun yıllardır üzerinde çalışılan üç DNA'lı doğum yöntemi, her geçen gün başarılı bir şekilde hayata geçiriliyor. İngiltere'nin ilk, üç DNA'ya sahip bebeği dünyaya geldi. Peki, bir bebek nasıl anne baba dışında üçüncü bir DNA'ya sahip olabilir?
Bu yöntem sayesinde bebeğin DNA'larının çoğu iki ebeveyninden ve yaklaşık yüzde 0,1'i üçüncü bir donör kadından geliyor. Ancak bu küçük DNA'nın amacı, bebeğe üçüncü bir ebeveyn kazandırmak değil; bebeklerin yıkıcı mitokondriyal hastalıklarla doğmasını önlemek.
Mitokondri, vücudun hemen hemen her hücresinde bulunan ve yiyecekleri kullanılabilir enerjiye dönüştüren küçük bölmelerdir. Arızalı mitokondri, vücuda yakıt sağlayamaz ve beyin hasarına, kas erimesine, kalp yetmezliğine ve körlüğe yol açar.
Mitokondriyal hastalıklar tedavi edilemez ve doğumdan sonraki günler hatta saatler içinde ölümcül olabilir. Üç DNA yöntemi, bu duruma sahip ailelerin sağlıklı bir çocuk sahibi olmaları için tek seçenek olarak görülüyor.
Mitokondri yalnızca anne tarafından aktarılır bu yüzden bu yöntemde ikinci bir kadın donör gerekiyor. Yani mitokondriyal donasyon tedavisi, sağlıklı bir donör yumurtasından alınan mitokondriyi kullanan değiştirilmiş bir tüp bebek tedavisidir.
Bununla birlikte, mitokondrilerin kendi genetik bilgileri veya DNA'ları vardır bu da bu yöntemle dünyaya gelen çocukların DNA'yı ebeveynlerinden aldığı kadar az da olsa donörden de miras aldıkları anlamına gelir. Bu nesilden nesile aktarılacak kalıcı bir değişimdir.
Bu donör DNA, yalnızca etkili mitokondri oluşturmayı amaçlıyor; görünüm gibi diğer özellikleri etkilemez ve "üçüncü bir ebeveyn" oluşturmaz.
Yöntem ile beraber 2016 yılından beri tedavi gören ve İngiltere'de yaşayan Ürdünlü bir aile çocuk sahibi oldu. İnsan Döllenme ve Embriyoloji Kurumu (HFEA), 20 Nisan 2023 itibarıyla "beşten az" bebeğin doğduğunu söylüyor. Ailelerin tespit edilmesini önlemek için kesin rakamlar verilmiyor.
Fotoğraflar temsilidir
Kaynak: BBC
