MS hastalığında bu belirtilere dikkat!
Multiple Skleroz ya da kısaca MS; myelin kılıfı denilen oluşumun hasarlanması sonucu ortaya çıkan bir sinir sistemi hastalığı. MS, görme bozuklukları, karıncalanma veya uyuşma gibi duysal fonksiyon bozuklukları, kol ve bacaklarda güç kaybı ve yürürken yalpalama, yorgunluk, cinsel isteksizlik ve idrar tutamama gibi belirtilerle karşımıza çıkabilir. MS hastalığında erken tanı ve etkili tedavi, bu hastaların uzun vadede kaliteli bir yaşam sürmesini belirleyen en önemli etken. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Derya Uludüz yazdı
Her yılın Mayıs ayının son haftası Dünya MS günü olarak belirlendi. Türkiye Beyinder Beyin Sağlığı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi MS Çalışma grubu üyelerinden Prof. Dr. Dilcan Kotan MS günü için ayrıntılı bilgilendirme yaptı.
Multipl Skleroz (MS) hastalığı özellikler genç bireyleri yaşamlarının en verimli döneminde etkileyen ve yaşam boyu kısıtlılık oluşturabilen önemli bir hastalıktır. Konunun önemi nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) her yıl mayıs ayının son cuma gününü, ''Dünya MS Günü'' olarak belirlemiştir.
MS NASIL BİR HASTALIK?
Multiple Skleroz ya da kısaca MS; "myelin kılıfı" denilen oluşumun hasarlanması sonucu ortaya çıkan bir sinir sistemi hastalığıdır. MS hastalığında myelin kılıfının bozulmasının nedeni; bireyin kendi bağışıklık sisteminin hatalı çalışmasıdır. Normalde görevi vücudu korumak olan bağışıklık sistemi yanlışlıkla vücudun bir dokusuna zarar vermektedir.
MS HASTALIĞINDA BELİRTİLER
MS hastalığında; görme bozuklukları, karıncalanma veya uyuşma gibi duysal fonksiyon bozuklukları, kol ve bacaklarda güç kaybı, ve yürürken yalpalama, yorgunluk, cinsel isteksizlik ve idrar tutamama sık görülür.
ERKEN TANI ÇOK ÖNEMLİ
MS hastalığında erken tanı ve etkili tedavi, bu hastaların uzun vadede kaliteli bir yaşam sürmesini belirleyen en önemli etkendir. Şikayet ve klinik bulguları ile MS hastalığından şüpheleniliyorsa MR tetkiki ve bel suyu incelemeleri ile kesin olarak tanı konulabilmesi mümkündür.
MS HASTALIĞINDA SON 10 YILDA TEDAVİ SEÇENEKLERİ ÇOK ARTTI
Eskiden tedavisiz olarak kabul edilen bu hastalıkta, son yıllarda tedavide büyük ilerlemeler sağlanmıştır. Son on yılda çok sayıda yeni tedavi seçeneklerinin kullanıma girmesiyle günümüzde MS, büyük ölçüde ilaçlarla kontrol altına alınabildiği görülmüştür.
MS TEDAVİSİ UZUN SÜRELİDİR
MS tedavisi uzun süreli, titizlik, sabır ve sebat gerektiren bir tedavidir. Hastanın tedaviye inanması ve tedaviyi yöneten hekimi ile işbirliği içerisinde olması tedavi sonucunu olumlu yönde etkiler. Hastanın, atak, ilaç yan etkisi veya hastalığa eşlik eden sıkıntılı durumları, hekimi ile paylaşmalı ve çözümüne katkıda bulunmalıdır.
MS HASTALARI VE COVID PANDEMİSİ
Çoğu bünye baskılayıcı etkili tedavileri kullanan MS'li bireylerin, COVID-19 sürecini nasıl atlatacaklarını kaygıyla izlemeye başladık. Şimdiye kadar ülkemiz genelinde paylaşılan hasta gözlemleri, MS tedavilerini kullanan çoğu hastalarının enfeksiyonla yakalandıkları takdirde enfeksiyonu beklenenden daha ağır geçirmediğini ortaya koydu.
PANDEMİ DÖNEMİNE MS HASTALARININ ADAPTASYONU
Salgın hastalık döneminde hastalarımızın takip ve tedavisine ilişkin uygulamaları koşullarına göre adapte etmeye çalışıyoruz. Risk içerebilecek durumlardan hastamızı uzak tutmayı hedefliyoruz.
Laboratuvar tetkikleri ve MR görüntüleme gibi işlemler konusunda çok daha titiz davranmaya çalışıyoruz.
MS VE COVID-19 AŞILARI
Aşının günlük pratiğimize girdiği 2021 yılı başlarında, Uluslararası Multipl Skleroz Federasyonu, MS'li bireylerde inaktif ve mRNA aşılarının güvenle yaptırılabileceği bildirdi. Mevcut aşıların MS atağını tetiklediğine dair bilimsel bir kanıt bulunmamakta ve bu aşılar hekim görüşü alınarak takvimlendirilmektedir.
Sadece bazı tedaviler için aşının etkinliğinin kısmen de olsa daha düşük olma olasılığı nedeniyle bu tedavileri alan MS hastaları, aşı takvimini hekimleri ile belirlemelidirler.
MS HASTALARI GÜVENLE AŞILARINI OLABİLİR
Aşı ve MS konusunda bilgi birikimimiz arttıkça, pekçok MS tedavisi alan bireylerin, Türkiye'de aktif kullanımda olan inaktif (Çin/Sinovac) veya mRNA teknolojisiyle üretilmiş (Alman/Biontech) aşı tercihinin rahatlıkla yapılacağı ve aşı günü dahil tedavilerinin ertelenmesine gerek olmadığını söyleyebildik.
Aşı MS'li bireylerde tüm bireylerde olabildiği gibi yan etki yapabilir. Ülkemizde MS hastalarında aşılama birkaç aydan beri sıkça ve başarıyla yürütülmekte ve şimdiye kadar bildirilmiş endişe verici yan etki gözlenmemektedir.
