Niğde Anadolu projesi Galatasaray'a ne katabilir?
Galatasaray, Altınordu'nun mesafe nedeniyle elden çıkarmak istediği Niğde Anadolu FK ile işbirliğine gidiyor. Son transfer döneminde transferlerini genç oyunculardan seçmeye çalışan sarı-kırmızılılar, bu projeyle birlikte neler kazanabilir?
Bu yaz transferde gençleşme politikasına giden ve şimdiye kadar ligin en düşük yaş ortalamasına sahip olan Galatasaray, gençleşme projesinde yeni bir adım atıyor. Sarı-kırmızılılar, daha önce Altınordu'nun denediği 'yetiştirici kulüp' modelini kendi yöntemleriyle hayata geçirmeye hazırlanıyor. Galatasaray'ın son yıllarda kiraladığı oyuncuları, 2000 jenerasyonunun durumunu, Avrupa'da oyuncu yetiştirmede başarılı kulüplerin modellerini mercek altına aldık ve Niğde projesinin sarı-kırmızılılara neler katabileceğini inceledik...
İlk yıllarda büyük tepki çekse de alt liglerden Bundesliga’ya oradan da Şampiyonlar Ligi’nin müdavimleri arasına girmeyi başaran RB Leipzig, bu başarının temellerini Ralf Rangnick’e borçlu. Son yıllarda teknik direktörlük meziyetlerinden ziyade futbolun diğer taşlarındaki ustalığıyla kulüplere yol çizen Rangnick, futbolu genç oyuncularla oynamanın önemini kavramış kişilerin başında geliyor.
Goal Türkiye’nin aktardığına göre RB Leipzig, 2018’de Şampiyonlar Ligi’nde çeyrek finale ulaşan takımları mercek altına almış ve dikkat çekici bir veriye ulaşmış. Rangnick bunu şu sözlerle ifade ediyor: “200 oyuncunun yüzde 80'inin, 17 yaşındayken A takım seviyesinde yer aldığını tespit ettik. Bu verinin anlamı şu; üst düzeydeki bir yetenek, 17 yaşına geldiğinde 19 yaşın altındaki oyuncularla oynamıyor. Bu yüzden eğer yetiştirdiğiniz genç oyuncuların gücü kendi A takımınızdaki oyuncularla rekabet etmeye yetmiyorsa, onları başka bir kulübün A takımına ödünç olarak vermelisiniz.”
Salzburg'un başarısının burada yattığını belirten Rangnick, Portekiz'i de örnek veriyor: "Kulüplerin rezerv takımları, İkinci Lig'de oynayabiliyor. Porto, Sporting ve Benfica'nın bu kadar çok sayıda üst düzey yetenek üretmesinin nedeni bu" Rangnick'in sözlerine parantez açalım. Son 10 yılda dünya futboluna birçok yetenek kazandıran ve bunu düzenli olarak gelir kalemi haline getiren Benfica'da akademi direktörü Pedro Marques, başarılarının dört maddeden geçtiğini ifade ediyor: 1. Scouting 2. Metodoloji 3. Rekabet 4. Fırsat
1. GÖZLEM
Yetenek gelişimi, doğru keşifle başlar. İyi oyuncular yetiştiren akademilerin her zaman yetenek tavanı yüksek oyuncuları olur. Bu yetenek zaman zaman oyuncuların topla yapabildikleri zaman zaman da atletizmleriyle öne çıkar. Benfica potansiyel yıldız adaylarını henüz çocukken izlemeye başlıyor.
2. METODOLOJİ
Gözlemcilik ve seçmeler gerçekleştirdikten sonra ise ikinci aşama olan metodolojiye geçiliyor. Benfica, altyapıya kattıkları tüm oyuncuların profillerini çıkarıyor ve onlara bireysel olarak gelişim planları hazırlıyor. Akademilerini iyi insan yetiştiren iyi bir futbol okulu olarak tanımlıyorlar. Altyapıda beslenme, okul eğitimi, sosyal çevre gibi süreçlerde kulübün desteğini maksimize etmeye çalışıyorlar. Her potansiyel yıldız adayının gelişim süreci birbirinden farklı olsa da kolektif bilinç oluşturmanın önemini sürekli olarak vurguluyorlar.
3. REKABET
Akademinin üçüncü ayağı ise rekabet. Yaşı ne olursa olsun her futbolcu ya da futbolcu adayı, maç yapmayı ister. Rekabet etmek oyunun bir parçası ve farklı yaş gruplarının rekabet seviyesinin farklı şekillerde test edilmesi gerekiyor. Benfica da bunun farkında. Antrenman bu işin önemli kısımlarından olsa da maç pratiği olmadan futbolcunun gelişiminin eksik kalacağını söylüyorlar. Kadrolarındaki bir oyuncunun A takım ya da B takıma değil, Benfica'ya ait olduğunu hissettirdiklerinin altını çiziyorlar. 19 yaşına gelen en iyi oyuncularını B takımla birlikte ikinci ligde oynatıyorlar. Bunun nedenini ise 'çocukları' 'adamlara' karşı oynatmanın onları profesyonel seviyeye hazırladığını düşünmeleri...
4. FIRSAT
En iyi gözlemciliği, en iyi eğitimi ve en iyi rekabet ortamını sağlamış olsa dahi dördüncü ayak olmadan oyuncu yetiştiremeyeceklerini belirtiyorlar. Yani fırsat... Benfica, tüm aşamaları kusursuz yapsa dahi Benfica ya da başka bir profesyonel kulüpte oyunculara fırsat vermeden yatırımlarının karşılığını alamayacağını düşünüyor. Dünyanın her yerinde üst düzey akademiler olduğunu ancak A takıma geçiş sürecinin hepsinde aynı olmadığını vurguluyorlar.
A takım kadrolarının ağırlığını akademi oyuncularından kurmayı tercih eden Athletic ve Real Sociedad da Benfica'yla benzer anlayışlar tercih ediyorlar. Athletic, Bask Bölgesi genelinde 150 yerel kulüple işbirliği yaparken henüz A takıma hazır olmadığını düşündükleri oyuncuları B takımlarında profesyonel liglerde rekabete hazırlıyor. Real Sociedad da bölgede 70 kulüp ile işbirliği içerisinde. Yurt dışından örnekleri çoğaltmak mümkün. Türkiye'de hangi modellerin uygulanıp uygulanamayacağının tartışması ise şu aşamada farazi. Çünkü Türkiye, kendi gencine oynama fırsatını sunabilecek bir yapıya sahip değil.
Biraz rakam vermek gerekirse Süper Lig'de bu sezon en düşük yaş ortalaması 26.86 ile Galatasaray'ın olurken altı maç itibarıyla yedi kulüp, 21 yaş altı oyuncularına forma şansı vermedi. Sadece Beşiktaş'ta 21 yaş altı futbolcuların oynama oranı yüzde 10'un üzerine çıktı. Geçen sezon dört kulüp, altyapısından hiçbir oyuncusuna forma vermezken beş ve daha üzeri oyuncuya forma veren kulüp sayısı ise dörtle sınırlı kaldı.
Güney Kıbrıs Rum Kesimi'yle birlikte yaş ortalaması en yüksek üst düzey lige sahip olan ülkemizde alt yaş kategorilerinin akıbeti ise yeni yeni belli oldu. Ülke futbolunu regüle eden kurum olan TFF, gelişim liglerini ekim ayı sonu itibarıyla başlattı. Pandemiden sonra çeşitli yaş gruplarındaki futbolcu adaylarının futbola erişim süreci düzgün yönetilemedi. Ülkemiz için genç sayılabilecek 19-20'li yaşlarda futbolcuların profesyonel rekabete kadar futbola başlangıç, regüle edilen liglerde yaptıkları maç ve antrenman süreleri, Avrupa'daki diğer ülkelere kıyasla her aşamada daha düşük olan ülkemizde Galatasaray, futbolcularını A takımına adapte edebilmek için pilot takım projesini hayata geçiriyor. Daha önce Altınordu'nun satın aldığı ve yetiştirici kulüp olarak kullandığı Niğde Anadolu Futbol Kulübü, Galatasaray'a neler katabilir?
İlk olarak Galatasaray'ın altyapısından yetiştirip gelişmeleri için kiraya verdiği oyuncuları mercek altına alalım. Sarı-kırmızılılar, 2017-18 sezonundan bu yana 22 oyuncusunu kiraya verdi. Bu genç futbolcular, bu sezon başına kadar kiralandıkları kulüplerde toplamda 28 bin 306 dakika görev yapabildi.
Yani düzenli forma giymesi için gönderilen bir futbolcu, sezon genelinde ortalama bin 286 dakika süre alırken 90 dakika bazında 14 maça çıkabildi. Bu oyunculardan sadece Atalay Babacan, İsmail Çipe, Berk Balaban ve Yunus Akgün, kiradan döndükten sonra A takımda süre alabildi. Bu süreler de Yunus Akgün 30, Atalay Babacan 26, Berk Balaban 33, İsmail Çipe 90 dakikayla sınırlı kaldı. Yani oynayarak gelişme kaydetmesi beklenen gençler, Galatasaray teknik heyeti tarafından A takıma hazır bulunmadı.
1. Lig'e kiralanan Atalay ve Yunus Akgün geçen sezon düzenli forma şansı bulabildi. Atalay, Adanaspor'da 20'si ilk 11'de olmak üzere 29 maça çıktı. 3 gol atan genç futbolcu 2 de asist yaptı. Yunus Akgün ise daha rekabetçi bir kulüp olan Adana Demirspor'da özellikle ikinci yarıda iyi bir performans sergiledi ve Akdeniz ekibinin Süper Lig'e dönmesinde büyük rol oynadı. Genç futbolcu kritik Tuzlaspor ve Balıkesirspor maçlarında goller atarken toplamda 5 kez fileleri havalandırdı, 1 golün de hazırlayıcısı oldu. 21 yaşındaki yıldız adayı 13'ü ilk 11 olmak üzere bin 460 dakika süre aldı. Bu sezon yeniden Adana Demirspor'un yolunu tutan Yunus, forma giydiği son altı maça da ilk 11'de başladı.
2017'de Avrupa U17 Şampiyonası'nda yarı final oynayan milli takımımızın çekirdeğini Galatasaraylı oyuncular oluşturuyordu. FIFA U17 Dünya Kupası'na da katılan milli takımda Ozan Kabak, Abdussamed Karnuçu, Emirhan Civelek, Melih Gökçimen, Yunus Akgün, Recep Gül ve Atalay Babacan'dan oluşan grup yani 2000 doğumlu oyuncular, sarı-kırmızılı taraftarı uzun süredir heyecanlandıran bir oyuncu çekirdeğiydi. Ozan Kabak A takımda oynadıktan sonra Avrupa'ya açılsa da diğer yıldız adaylarının akıbeti aynı olmadı.
Hem orta sahada hem de savunmanın merkezinde oynayabilen Abdussamed Karnuçu ise 2000 jenerasyonunun önemli potansiyelleri arasında gösteriliyordu. Ağır bir diz sakatlığı da geçiren 21 yaşındaki futbolcu 2018-19'da A takımla bir maçta 13 dakika görev yaptıktan sonra 2020-21'de 2. Lig Kırmızı Grup ekiplerinden Tarsus İdman Yurdu'na kiralandı ve düzenli forma şansı buldu. Genç futbolcu tüm kulvarlarda 30 maçta 2 bin 341 dakika görev yaptıktan sonra bu sezon başında yeniden Tarsus İdman Yurdu'na kiralandı.
2000 jenerasyonunun sağ beki olan Emirhan Civelek, Galatasaray A takımıyla forma giyemeden 2019-20'de Kayserispor'a kiralandı. Yine sarı-kırmızılı formayı terleten 21 yaşındaki futbolcu Kayserispor'da da oynama şansı bulamadı. 4 maçta forma giydi, toplamda 360 dakika sahada kaldı. 2020-21'de Sakaryaspor'un yolunu tutarken bu sezon başında ise bonservisiyle birlikte İskenderunspor'a transfer oldu.
Atalay Babacan, 2018-19'da Galatasaray'da iki maçta forma giydi, 2019-20'de A takımla bir mücadelede oynadı. 2020-21'de Adanaspor'a kiralandı ve Spor Toto 1. Lig'de 29 karşılaşmada bin 570 dakika forma giydi. 3 gol 2 asistlik performans sergiledi. 21 yaşındaki Atalay halen Galatasaray A takımında ve bu sezon 26 dakika süre bulabildi.
Recep Gül ise 2018-19'da Türkiye Kupası'nda 26 dakika oynadıktan sonra 2019-20'de Belçika ekiplerinden Westerlo'nun yolunu tuttu. A takımla 1 maça çıkabilen 20 yaşındaki futbolcu, dönüşünde Şanlıurfaspor'a kiralandı ve 7 maçta toplamda 179 dakika forma şansı bulabildi. Recep şu anda 2. Lig Beyaz Grup ekiplerinden 1928 Bucaspor'da top koşturuyor.
Yunus Akgün, 2000 jenerasyonunun en önemli yıldız adaylarındandı. Ozan Kabak'la birlikte A takımla en çok forma giyen isim de o oldu. 2018-19'da 20 maçta görev yapan Yunus, 924 dakika süre aldı ve 4 gol atarken üç golün de hazırlayıcısı oldu. 2019-20'de daha az forma şansı bulan Yunus, A takımla 7 maça çıktı, 79 dakika süre alabildi. 2020-21'de Adana Demirspor'a kiralanan 21 yaşındaki futbolcu, Akdeniz ekibinin Süper Lig'e dönmesinde önemli rol oynadı. 32 maçta görev yaptı, 7 gol attı 1 golün de hazırlayıcısı oldu. Bu sezon yine Adana Demirspor'a kiralanan Yunus şimdiye kadar 10 maçta forma giyebildi.
Melih Gökçimen, 2000 jenerasyonunun parçalarından biriydi. A takımda hiç oynayamadı. Ocak 2020'de Muğlaspor'un yolunu tutarken Eylül 2020'de Muğlaspor'dan da ayrıldı.
Altınordu Başkanı Seyit Mehmet Özkan, Niğde Anadolu FK'yı satın alırken Athletic'in modelini incelediklerini ve benzerini Türkiye'de hayata geçirmek istediklerini vurgulamıştı. Özkan, 3 milyon TL borçla aldığı kulüp için 12 milyon TL harcadıklarını belirtmiş ve bu modelin 'uzaktan' uygulanamayacağını dile getirmişti.
Galatasaray Teknik Direktörü Fatih Terim ise Gaziantep FK maçı sonrasında Ceyhun Müderrisoğlu'nu Niğde'ye ekibiyle birlikte gönderdiklerini dile getirdi. Bu projenin sadece futbolcu kiralamadan ibaret olmayacağını vurgulayan Terim, antrenör ve idareci bakımından da yetiştirici bir model hazırlamak istediklerini ifade etti. Kiraya verdikleri futbolcuları başka kulüplerde değil, Niğde'de kullanacaklarını da belirtti.
Galatasaray'ın son yıllarda başka kulüplere kiraladığı oyuncular ya süre alamadı ya da beklenen gelişimi gösteremedi. Rangnick'in vurguladığı, Benfica'nın ya da başka kulüplerin yaptığı gibi 18-19 yaşındaki gençler, kendi yaş gruplarıyla değil, 'adamlarla' mücadele edecek, sarı-kırmızılı kulübün kendi teknik heyetleriyle birlikte çalışacak. A takımla koordinasyon daha sağlıklı sağlanacak ve gençler gelişim ligi yerine daha rekabetçi bir ligde profesyonel seviyede test edilecek. Altınordu gibi Avrupa'nın önde gelen yetiştirici kulüplerinden biri verim alamasa dahi sadece bu nedenlerle bile Galatasaray, gelişim liglerinin bile düzenli işlemediği ülkede bu projeyle oyuncularına daha sağlıklı bir ortam sunma imkanı yaratıyor.
