'Operasyonel kiralama sektöründeki gerçek daralma oranı yüzde 40'

Operasyonel araç kiralama sektörü Ocak-Eylül döneminde filosuna 24 bin 900 adet yeni araçkattı. Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği'nin (TOKKDER) açıkladığı bu rakam, Türkiye'de ilk 9 ayda satılan otomobillerin yüzde 11'ine denk gelirken, dernekten verilen bilgiye göre 9 ayda yüzde 12'lik bir daralmaya işaret ediyor.

Yılı yüzde 12.3küçülme ile kapatacaklarını öngören sektör temsilcileri, 2020'ye ise umutla bakıyor. Öyle ki, operasyonel araç kiralama sektörünün önümüzdeki yıldan beklentisi yüzde 8 büyüme yönünde.

Geçtiğimiz günler bir araya geldiğimiz Garenta ve İkinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız ile sektörün içinde bulunduğu durumu ve yönettiği şirketin gelecek planlarını konuştuk. Ayyıldız, operasyonel kiralama sektörü ve kiralama pazarında değişen trendlere dair çarpıcı açıklamalarda bulundu.

'SEKTÖRÜN 9 AYLIK DARALMA ORANI YÜZDE 12 DEĞİL, YÜZDE 40'

Faizlerin düşmesi ile canlanan otomotiv pazarının yıl sonunda 470 bin rakamına ulaşmasını beklediklerini ifade eden Emre Ayyıldız, kiralama tarafında ise otomotiv pazarının aksine büyük bir canlanma gözlemediklerini, kiralama sektöründeki toparlanmanın önümüzdeki yıl başlayacağını ifade etti.

Ayyıldız, sektördeki 9 aylık daralmanın yüzde 12 olarak açıklanmasına rağmen, işin aslının başka olduğundan bahsetti.

Emre Ayyıldız, "Burada uzun vadeli kontratlar var. Gerçek daralmayı tespit için uzun vadeli kontratları da hesaba katmak lazım. Bu yıl kaç araba döndü ve dönenlerden kaç tanesi yenilenemedi, asıl buna bakmak gerek. Benim hesaplarıma göre kiralama sektörünün 9 aylık daralma oranı yüzde 40 seviyesinde. Geçen sene 324 bin adet ile kapanan kiralama sektörü, Eylül sonu itibariyle 284 bin adet oldu. Yani 9 ayda 40 bin adet küçülme var.Sektörde yılda 130 bin araç geri döner, 9 ayda ise bu rakam 100 bin adet olur. 100 bin aracın 40 bini yenilenmediyse, daralma oranının yüzde 40 olduğu ortaya çıkar. Otomotivdeki daralmanın yıl sonunda yüzde 25 gerileme ile kapanması beklenirken, kiralama sektörünün pozitif ayrışması zaten mümkün değil" diye konuştu.

'KİRALAMADA SÜRELER KISALIYOR'

Tüketicilerin artık uzun vadeli plan yapmak istemediğini ve bunun şirket planlarını da etkilediğini söyleyen Garenta Genel Müdürü, "İnsanlar önünü görmekte zorlandığında planlarını kısa vadeli yapıyor. İkinci el fiyatları yukarı çıktı, faizler düştü. Kiralamalarda trend 30 aylardan, 24 ay ve 12 ay gibi daha kısa süreli planlamalara doğru düşüyor" dedi.

Uzun vadeli kiralamada talebin düştüğünü de aktaran Ayyıldız, müşteri başına düşen araç sayısının 5’ten 6’ya çıktığını söyledi. Stratejik planlarını sadece uzun vadeli kiralama üzerine kurmadıklarını belirten Emre Ayyıldız, bireysel kiralama, ikinci el araç pazarı ve araç paylaşım alanlarında da büyümek istediklerini paylaştı.

'BANKALAR KREDİLERDE SEÇİCİ DAVRANMADI'

Döviz kurlarındaki ani artış ve kredi akışlarının sekteye uğraması, 2018'in yaz aylarında kiralama sektöründe iflaslar yaratmıştı. Çok taraflı mağduriyetlere sebebiyet veren gelişmelerin belki de en dikkat çekeni ise, araç parkının büyüklüğü neden ile Fleetcorp olmuştu.

O dönemsektörde yaşanan olumsuz gelişmelerden bankaların da sorumlu olduğunu kaydeden Ayyıldız, "Bankalar kime kredi verdiklerini incelemeliydiler. Kredileri verirken seçici davranmaları gerekiyordu" dedi.

2018 Ağustos ayından bugüne dönen arabalarını yenilemediklerini bildiren Ayyıldız, "Sektörde 2018 başından beri bir küçülme bekliyorduk, fakat bu ölçüde bir küçülme beklemiyorduk. Uzun dönem kiralamada frene basmaya başlamıştık. O dönem kredi akışı durunca, firmalar da zor duruma girdi. Herkes para bulmakta zorlandı. 2018 Ağustos ayındaki çalkantıdan sonra hızlı bir şekilde elimizdeki varlıkları satmaya başladık. Finansman ihtiyacımızı bu şekilde kapatmaya çalıştık. Kamu bankaları bu dönemde özel sektöre destek oldu" diye konuştu.

Garenta ve İkinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, sektörün kriz öncesi dönemden çok uzak olduğunu söyleyerek, "Hem bankaların hem sektörün birbirine güvenle ilgili zamana ihtiyacı var. 2020’de de kriz öncesi döneme gelebileceğimizi düşünmüyorum" dedi.

'FAİZLERİN DÜŞMESİ İKİNCİ ELDE TALEBİ ARTIRDI'

Emre Ayyıldız, Türkiye ikinci el araç pazarına yönelik de bilgiler paylaştı.

İkinci el de satılan araçlarınortalama satış bedelinin 75 bin TL olduğu göz önüne alındığında, Türkiye toplam ikinci el otomotiv pazarı 500 milyar TL'lik büyüklüğe sahip olduğunu kaydeden Ayyıldız, "Ekim ayında ikinci el araç satışlarırekor kırdı. Yıllık bazda ikinci el araç satışının 7 milyon adet olacağı öngörülüyor" dedi.

Sadece Ekim ayında ikinci elde 816 bin aracın satıldığının bilgisini veren Emre Ayyıldız, şu şekilde devam etti; "Sıfır otomotiv pazarı yıl sonunda 400 bin, 500 bin adet olur mu diye konuşuyoruz. Oysa ki, tek bir ayda bunun iki katı araç satıldı ikinci elde. Faizler düşünce, ikinci elde talep müthiş bir şekilde arttı. Talepyükselincede ikinci el araç fiyatları artıyor. Faizin düşmesinin kiralama sektörüne çok olumlu bir etkisi var."

'KAMU İLE GÖRÜŞ ALIŞVERİŞİ SÜREÇLERİ HIZLANDIRIR'

Yakın zaman önce, kiralama sektöründe BDDK denetimi altına girme yönündeki talepler yüksek sesle söylenir olmuştu. Fakat bu gerçekleşmedi.

Garenta ve İkinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, sektör için denetim mekanızmasından çok, bir düzenleme yada regülasyonun daha faydalı olabileceğini dile getirdi.

Ayyıldız, "İlgili bakanlıklarda bir komite sektör ile görüş alışverişinde bulunabilir. Hurda araç indirimi, ticari araç kiralama, TL ile kiralamaya geçilmesi doğru hamleler, fakat bunlar zamanında alınan kararlar olsalardı bugün yaşanan sıkıntılar olmayabilirdi.İlgili kurumlar oluşturulursa bu süreçler hızlanabilir" dedi.

Araç kiralama sigortasına rağmen çalınan araçlar olduğunu anlatan Ayyıldız, "Anahtarı verdiğimiz için sigorta bize ödeme yapmıyor. Bu yüzden mağduriyet yaşıyoruz. Kiralamayı bilgilendiren bir sistem var. Eğer bu sistem bize de açılırsa, kolaylıkla takibini yaparız. Böylece, eğer bir kişi veya birkaç kişi kiralama sürecinde birden fazla kiralama yapıyorsa, diğer firmalardan araç kiralayamayacak.Sistem bunun önüne geçecek. En azından kiralama yapan marka geç olmadan aracını geri alacak" dedi.

'İSPARKLAR ÜCRETSİZ OLACAK'

Emre Ayyıldız ile, Garenta bünyesinde kısa bir süre önce faaliyete geçen araç paylaşım şirketi Moov'u da konuştuk. Yurtdışında çokça örneği olan, fakat Türkiye'de yeni yeni başlayan araç paylaşımında büyüme hedeflerinden bahseden Ayyıldız, "Üye sayımız 285 bin kişiyi buldu. Moov'u en az bir kere kullanan kişi sayısı Ocak ayında 8 bin kişiyken, bugün 39 bin kişi. Uygulamayı ise 625 bin kişi indirdi. Moov'da mevcut araç sayısı bin 600 adet, önümüzdeki yıl bu sayıyı 3 bin 500'e çıkaracağız" dedi.

Moov'u bir startup olarak ele aldıklarını vurgulayan Emre Ayyıldız, büyüme oranının yüksek olmasının akrasında yatan nedenlerden birinin de bu bakış açısı olduğunu söyledi. Öte yandan, girişim ekosisteminin gerçeklerinden biri olan yatırım turuna sıcak baktıklarını aktaran Ayyıldız, yatırımcılara kapıyı açık bıraktılarını sözlerine ekledi.

Moov'da fiyatları 15 dakikası 9.5 TL'den başlayacak şekilde belirlediklerini anlatan Ayyıldız, "Bu fiyat seçilenotomobilin modeline göre değişiyor.Moov'un yolculuk maliyeti taksilerin yarı fiyatından ucuz olabiliyor. İstanbul Havalimanı'na Taksim'den Moov ile yapılacak bir yolculuğun bedeli, eğer 15 dakikası 9.5 TL olan bir araç kiralanırsa toplamda 63 TL tutuyor.Taksi ile aynı yolculuğun maliyeti 150 TL'yi bulabiliyor" bilgisini paylaştı.

Öte yandan, İspark ile işbirliğine gittiklerinin bilgisini veren Emre Ayyıldız, "Bu işbirliği kapsamında,artık Moov ile kiralanan araçlar İspark'larda ücretsiz park edilebilecek" dedi.

'SCOOTER İŞİNE GİREBİLİRİZ'

Moov ile başlayan paylaşım ekonomisi iş alanlarını çeşitlendirebileceklerinin sinyalini de veren Ayyıldız, "Bu scooter olabilir, başka bir model de olabilir. Bu alanlarda çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl olma ihtimali var" diye konuştu.

Emre Ayyıldız'ın verdiği bilgiler, AnadoluGrubu bünyesinde bir girişimin doğduğu anlamına geliyor. Bu yönüyle, bir kurum içi girişimcilik projesi olarak da dikkat çeken Moov'un gelecek planları ise, yerli girişimlerden Martı'nın İstanbul sokaklarında başlattığı elektrikli scooter akımına, büyük şirketlerin de kayıtsız kalmadığını bizlere gösteriyor.