Otizm nedir? Otizm belirtileri nasıl anlaşılır?

Otizm spektrum bozukluğu doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan bireyin ilgi ve faaliyet aralığını önemli ölçüde kısıtlayan, sosyal iletişim ve etkileşim becerilerinde anormal veya bozulmuş gelişme olarak tanımlanan karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nden Özel Eğitim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ümit Şahbaz, otizm hakkında merak edilenleri anlattı.

Otizm spektrum bozukluğunun nedenleri nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğu, nöro-biyolojik, çevresel ve genetik nedenlerden ortaya çıkabilir.

Otizm spektrum bozukluğuna neden olan genetik faktörleri nöro-biyolojik nedenler içerisinde, besinler, toksinler ve aşıları çevresel nedenler içerisinde; ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, ailenin kişilik özellikleri, çocuk yetiştirme özelliklerini de ailesel nedenler içerisinde sayabiliriz. Yapılan araştırmalarda, otizm spektrum bozukluğu ile genetik faktörler arasında bir ilişki olduğunu gösteren bulgular bulunmakla birlikte, çevresel ve ailesel nedenlerin otizm spektrum bozukluğuna neden olduğunu gösteren bilimsel veri bulunmamaktadır.

Bu bulgu anne-babalar açısından son derece önemli bir bulgudur. Çünkü bazı anne-babalar çocuklarının otizm spektrum bozukluğuna sahip olmalarına yedikleri besinlerin neden olduğunu bazıları da sahip oldukları sosyo-ekonomik düzeyin ve çocuk yetiştirme tarzlarının neden olduğunu düşünerek kendilerini suçlamakta vicdan azabı çekmektedirler. Böyle düşünen anne-babalara buradan sizlerin aracılığı ile şunu söylemek istiyorum, sevgili anne ve babalar, kendinizi suçlamayın. Sizin yediğiniz besinlerle, sahip olduğunuz sosyo-ekonomik düzeyle, çocuk yetiştirme tarzınızla çocuğunuzun otizm spektrum bozukluğuna sahip olması arasında bir ilişki yok, şu ana kadar yapılan bilimsel araştırmalarda böyle bir bulguya rastlanılmamıştır. O nedenle vicdanen rahat olun, sizin rahat olmanız hem sizlerin hem de çocuğunuzun gelişimine olumlu katkılar sağlayacaktır.