Çocukluk obezitesini engellemek için
21. yüzyılın sorunu daha öncesine kıyasla çok daha farklı. Az gıdadan değil fazla gıdadan yana dertliyiz artık. Sadece biz yetişkinler değil, çocuklarımız da
Dilara ÇELİKTABAN / HT MAGAZİN
2012’de yapılan araştırmalarda toplumun hem çocuk hem de yetişkinlerde üçte birinden fazlasının aşırı kilolu veya obez olduğu ortaya kondu. Son 30 yılda çocukluk çağı obezitesinin iki katına, ergenlikte ise dört katına çıktığından söz ediliyor. Obezitenin en iyi ilacı çocukluk çağından itibaren edinilecek olan sağlıklı beslenme bilgisi. Çocuklarda obeziteyi engelleyici tutumlar hakkında Genel Cerrahi, Obezite ve Metabolizma Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Murat Üstün ile konuştuk.
5-2-1-0 KURALI
Dr. Murat Üstün çocuğunun kiloları hakkında endişelenen ailelerin öncelikle bir çocuk doktoruna başvurup, kilo, boy ve vücut kitle oranının değerlendirilmesini talep etmelerini öneriyor. Üstün’ün ailelere verdiği diğer bir ipucu da 5-2-1-0 kuralı dediği sistem. Buna göre;
5: Bir günde tüketilecek taze sebze ve meyve porsiyonu. Tabağın yarısını renkli sebze ve meyvelerle doldurun, dondurulmuş veya kurutulmuş olanları değil, taze ve mevsimi olanları tercih edin.
2: Televizyon, telefon, tablet, video oyunu ve ders dışı bilgisayar faaliyeti olarak ekran başında geçirilecek maksimum saat.
1: Her gün yapılacak fiziksel aktivite saati. Yürüme, koşma, bisiklet veya organize sporların hepsi olabilir.
0: Şekerli içecek miktarı. Buna gazlı içecekler, spor içecekleri, kutulu meyve suları dahil. Su ve ayran dışında başka içecekleri günlük hayatınızdan çıkarın. Fazla kilolu olmak bile kardiyovasküler hastalıkları, kolesterol düzeylerini, diyabet riskini artırıyor ve kan basıncının yükselmesine sebep oluyor.
HAREKETLİ YAŞAM TARZINI BENİMSEMEK
Ailelerin televizyon ve bilgisayar karşısında geçirilen zamanı kısıtlamaları, çocuklarını spora yönlendirmeleri ve kendi işlerini halletmeleri konusunda teşvik edici olmaları gerekir. Futbol, basketbol, tenis gibi aktiviteler çocuğun fiziksel gelişimine katkı sağlamalarının yanı sıra sosyalleşmelerini ve sağlıklı iletişim kurma yeteneklerinin gelişmesini de sağlar. Yani ekranları azaltıp bedensel hareketi arttıran bir yaşam tarzını benimsemek tüm ailenin sağlığına olumlu etki yapacaktır.
HAZIR GIDALARDAN UZAK DURUN
Yüksek kalorili gıdaların, hazır yemeklerin sıklıkla tüketilmesi ve geç saatlerde yemek obeziteyi tetikleyen hatalı beslenmenin etkenlerindendir. Obez çocukların çok miktarda şekerli, yağlı ve hazır gıda tükettikleri biliniyor. Bu durumda ailelerin öncelikle hazır gıda tüketiminin önüne geçmeleri, çocuklarının beslenmelerinde meyve ve sebzeyi eksik etmemeleri faydalı olacaktır. Pişirme yöntemi olarak kızartma yerine haşlama veya ızgara tercih etmeleri de öneriliyor.
3 ANA 3 ARA ÖĞÜN
Günde bir ya da iki kez bol miktarda yemek de çok sık yemek gibi obezite gelişimi açısından risklidir. Öğün aralarında acıkan çocukları oyalamak için verilen tatlı gıdalar kan şekerini hızlı bir şekilde yükselterek kısa süre sonra tekrar ve daha şiddetli bir açlık hissetmelerine neden oluyor.
Özellikle yetişme döneminde olan çocuklar sıklıkla acıktıklarından ve ara öğünlere ihtiyaç duyduklarından ailelerin bu konuda radikal çözümler bulmaları gerekir. Çocuklarda 3 ana öğüne ek olarak 3 ara öğün olması sağlıklı bir beslenme düzenleri olması açısından gereklidir. Lif bakımından zengin gıdalar ve meyvelerle sağlıklı ara öğünler oluşturulabilir.
ÖNCE YETİŞKİNLER SAĞLIKLI BESLENECEK
Sağlıksız besinlerin evde bulundurulmaması çocuğun beslenme alışkanlıkları şekillenirken o gıdalara karşı düşkünlük geliştirmesini engelleyecektir. Asitli ve şekerli içecekler yerine daha sağlıklı içeceklerin tercih edilmesi ve ailenin diğer fertlerinin de tercihlerini bu içeceklerden yana kullanmaları çocuğun doğru tercihler yapmasını sağlayacaktır.
