Elektrikli araçlar için sunulacak şarj hizmetinin şartları belirlendi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun, elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmeliği yürürlüğe girdi.

Kurumun Resmi Gazete'de yayımlanan Şarj Hizmeti Yönetmeliği'ne göre elektrikli araçlara yol yardımı amacıyla elektrik enerjisi temin eden mobil şarj üniteleri hariç olmak üzere, şarj ünitesi ve şarj istasyonlarının kurulması ve işletilmesi, şarj ağının oluşturulması, şarj ağı işletmecilerinin lisanslandırılması ve faaliyetlerinin düzenlenmesi, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri ile kullanıcıların hak ve yükümlülükleri, serbest erişim platformunun kurulması ve işletilmesine ilişkin usul ve esasları kapsıyor.

ELEKTRİK PİYASASINDA FAALİYET GÖSTERENLER İŞLETMECİ OLAMAYACAK

Buna göre, şarj ağı işletmeciliği Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan alınan şarj ağı işletmeci lisansı kapsamında yürütülecek. Bu lisans hiçbir şekilde devredilemeyecek. Ayrıca, elektrik piyasasında faaliyet gösteren ve tarifesi düzenlemeye tabi olan lisans sahibi tüzel kişiler, şarj ağı işletmeci lisansı başvurusunda bulunamayacak ve şarj hizmeti sunamayacak. Bu hususlara aykırı olarak şarj ağı işletmeciliğinin yapıldığının tespit edilmesi halinde, ilgili kişi hakkında yasal işlem başlatılacak.

Öte yandan, lisans başvurusunda bulunacak tüzel kişinin, anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması, kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan başvurular hariç, asgari sermayesinin Kurulca çıkarılan usul ve esaslara göre belirlenen tutardan az olmaması, anonim şirket olarak kurulmuş olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması ve şirketin borsada işlem görmek üzere ihraç edilecekler hariç hamiline yazılı pay çıkarmaması zorunlu olacak.

LİSANS SÜRESİ EN FAZLA 49 YIL

İşletmelere verilecek şarj istasyonu lisansı ise en fazla 49 yıla kadar verilecek. Lisans süresi, lisans sahibinin talebi üzerine lisans süresinin bitiminden başlamak üzere ve öngörülen azami lisans süresi gözetilmek suretiyle uzatılabilecek.

Kurum kararında, kurulacak şarj ağlarının ve istasyonların kapasitesine dair de önemli belirlemeler yer alıyor. Buna göre, şarj ağı, şarj ağı işletmecisinin işlettiği ve şarj ağı işletmecisi tarafından düzenlenen sertifikalar kapsamında işletilen halka açık ve ticari faaliyet yürütülen özel şarj istasyonlarından oluşacak.

Şarj ağı işletmecisi, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde en az elli adet şarj ünitesinden ve en az beş farklı ilçedeki şarj istasyonundan oluşacak şekilde şarj ağını oluşturacak.

Şarj ağında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde beşi ile Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında bulunan otoyollar ve devlet yollarında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde ellisinin DC 50 kW ve üzeri güçteki şarj ünitesi niteliğinde olması zorunlu tutulacak.

Şarj ağına bağlı her bir şarj istasyonunda ise, bulunması halinde AC güçteki şarj ünitelerinin en az birinin TS EN 62196-2 standardında tanımlanan Tip-2 şarj soketiyle, bulunması halinde DC güçteki şarj ünitelerinin en az birinin TS EN 62196-3 standardında tanımlanan birleşik şarj sistemi (Combo-2) ile donatılmış olması zorunlu olacak. AC güçteki şarj üniteleri Tip-2 şarj soketiyle veya araç konektörü ile donatılarak hizmete alınabilecek.

HALKA AÇIK ALANDA KESİNTİSİZ HİZMET ZORUNLU

Şarj istasyonları ise bir veya birden fazla şarj ünitesinden oluşabilecek ve şarj istasyonunda şarj hizmeti ancak bir şarj ağına bağlı olarak yürütülecek.

Ayrı bir elektrik aboneliği olan ve en az bir DC 50 kW ve üzeri güçte şarj ünitesi bulunan şarj istasyonlarının elektrik tüketiminin ölçülmesi için kullanılacak sayaçların ilgili mevzuata göre tesis edilecek otomatik sayaç okuma sistemine uyumlu olması zorunlu olacak.

Halka açık şarj istasyonlarında lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler ve mücbir sebepler hariç şarj hizmetinin sürekli ve kesintisiz olarak sunulması zorunlu iken, otel, restoran, alışveriş merkezi gibi işyerlerine ait otoparklarda kullanıma açık olan şarj istasyonları bağlı bulundukları iş yerinin çalışma saatleri ile sınırlı olarak şarj hizmeti sunabilecek.

FİYATLAR SERBESTÇE BELİRLENEBİLECEK

Şarj hizmeti fiyatları ise piyasada serbestçe belirlenebilecek. Şarj hizmeti fiyatı, elektrikli araca aktarımı yapılan birim enerji fiyatı (TL/kWh) cinsinden uygulanacak. Farklı tip ve güçteki şarj üniteleri için de farklı fiyatlar belirlenebilecek.

Uygulanan şarj hizmeti karşılığında, şarj hizmeti fiyatı esas alınarak hesaplanan bedel dışında bağlanma bedeli, işlem başlatma bedeli, şarj ekipmanı kullanımı bedeli gibi her ne ad altında olursa olsun ayrı bir bedel ise talep edilemeyecek.

Şarj ağı işletmecilerinin uygulayacağı şarj hizmeti fiyatı, sadakat sözleşmesi akdettiği kullanıcılara uyguladığı en düşük şarj hizmeti fiyatının yüzde 25 fazlasını aşamayacak. Şarj ağı işletmecileri sadakat sözleşmesi akdettiği kullanıcılardan sadakat sözleşmesi kapsamında sözleşme bedeli, üyelik bedeli gibi her ne ad altında olursa olsun ayrı bir bedel talep edemeyecek.

Ayrıca, şarj ağı işletmecisi tarafından sunulan rezervasyon hizmeti kapsamında kullanıcıdan ücret alınması halinde, bu ücret ilgili rezervasyon kapsamında kullanıcının şarj hizmetini almasından sonra iade edilecek. Şarj ağı işletmecisi tarafından şarj hizmetinin tamamlandığına ilişkin kullanıcıya bilgi verilmesi şartıyla şarj istasyonundan ayrılmayan kullanıcılardan ilave bedel de alınabilecek.

ŞARJ İSTASYONUNDA AVRUPA'DA 15'İNCİYİZ

Geçtiğimiz hafta, elektrikli araç şarj istasyonu yatırımlarına, yatırım bedelinin yüzde 75'ine ve 20 milyon TL'ye kadar geri ödemesiz destek açıklanmıştı.

Öte yandan, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) rakamlarına göre, Türkiye'de 3 bin 500'e yakın şarj istasyonu bulunuyor.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avrupa'da en çok elektrikli araç şarj noktası Hollanda'da bulunuyor. Ülkede 2021 yılında aktif şarj istasyonu sayısı 92 bin 600 adet olarak kayıtlara geçerken, onu takip eden Almanya'da 59 bin 550 adet, İngiltere'de 40 bin 297 adet, Fransa'da 27 bin 870 adet ve İtalya'da 23 bin 249 adet istasyon bulunuyor.

Rakamlar, Türkiye!nin elektrikli araç şarj istasyonu bakımından Avrupa'da 15'inci sırada yer aldığını ortaya koyuyor.

Yollardaki elektrikli araç sayısına bakacak olursak, Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Türkiye'de 2021 yılında 2 bin 846 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti. Bu rakam bir önceki yıl ise 844 adetti. Bu yılın Ocak-Şubat döneminde ise Türkiye'de 435 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti.

Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) Başkanı Berkan Bayram, kısa bir süre önce Habertürk'e yaptığı açıklamada, Türkiye'de 2011 yılında 20 adet şarj istasyonu olduğunu hatırlatarak, "11 yılda 81 ilin hepsinde toplam 4 bin 500 soketi aşan bir şarj ağı oluştu. Togg'un yollara çıkmasını takip eden yıllarda, 2030 yılında Türkiye'de 300 bin adet şarj istasyonun olacağını öngörüyoruz" değerlendirmesinde bulunmuştu.