Türkiye'de kaç fay hattı var? Fay hattı nedir, nasıl kırılır? İşte deprem riskinin yüksek olduğu iller
Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6'lık depremler 11 ili birden etkiledi. Depremin etkisiyle şehirler adeta enkaz yığınına dönüşürken bu denli büyük bir felakete yol açan fay hattı kırılmasının nedenleri ve nerelerden geçtiği gibi konular gündeme geldi. Uzmanlar, özellikle Kuzey Anadolu fay zonunun Erzincan-Tokat bölümü arasında biriken enerjiden dolayı deprem olabileceği uyarısında bulundu. Peki, Kuzey Anadolu fay hattı nerede? Deprem riskinin yüksek olduğu iller hangileri?
Toplamda 11 ili derinden etkileyen Doğu Anadolu Fay hattının hareket etmesiyle birlikte gözler diğer fay hatlarındaki risklere çevrildi. Aktif fay hatlarının yoğun bir şekilde bulunduğu ülkemiz maalesef ki deprem bölgesi. Deprem ülkemizde sıklıkla karşılaşılan doğal afetlerden olup mutlaka önlemler alınması gerekiyor. Depremlerin ardından Türkiye'de yer alan fay hatları merak edilmeye başlandı. Türkiye'deki fay hatları ve riskli bölgelere yönelik araştırmalar başladı. Peki, Türkiye'de kaç fay hattı var? İşte Türkiye deprem risk haritasına göre riskli bölgeler...
FAY HATTI NEDİR, NE İŞE YARAR?
İki kıta sahanlığının birbirlerine sürtünmesi sonrası zıt yönlerde hareket etmeleri ile meydana gelen yapılara fay ya da kırık denir. Bu kırıkların uzunlukları boyunca tabakalar iki ayrı blok şeklinde yer değiştirmektedir. Buradaki kırık terimi ile çatlak farklı şeylerdir.
Bir diğer tanımla, yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketlerinden meydana gelen gerilme ve sıkışmalar, bazı bölümlerinde yüzyıllar boyunca enerji birikimi yapar. Bu enerjiler zaman zaman ortaya çıkar ve hareket meydana getirir. Bu hareketli kısımlara fay, fayın bulunduğu yerlere fay hattı denir.
FAY HATLARI NEDEN HAREKET EDER?
Levhalar birbirlerine sürtündüğü esnada büyük kütleler arasında kalan fay adı verdiğimiz zayıf noktalar zorlanır. Bu zorlanma gerilme enerjisi birikmesine yol açar. Zorlanma ve sürtünmenin etkisi ile kısa bir zaman içerisinde çok şiddetli bir kırılma ve hareket ortaya çıkar. Fay hatlarının hareketi bu şekilde açıklanır.
EN TEHLİKELİ FAY HATTI NEREDE?
Türkiye'de yer alan en aktif ve tehlikeli fay hattı Batı Anadolu Fay Hattı'dır.
TÜRKİYE'DE KAÇ TANE FAY HATTI VAR?
Jeolojik olarak en aktif deprem kuşağı üzerinde yer alan Türkiye'de; Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olmak üzere 3 adet fay hattı bulunmaktadır.
Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor. Uzmanlar özellikle Kuzey Anadolu fay hattına dikkat çekiyor.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI ÜZERİNDE BULUNAN İLLER
Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir. Bu kuşak Gelibolu, Marmara Denizi’nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit vadisi ile Erzincan, Erzurum, Varto ve Van üzerinden geçen bir hat şeklinde uzanır. Ayrıca Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik bu kuşak içerisinde kalır.
DOĞU ANADOLU FAY HATTI
Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye'nin doğusunda olan doğrultu atımlı bir fay hattıdır. Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş'a kadar devam ettikten sonra Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir.
TÜRKİYE DEPREM HARİTASI
Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor.. Deprem haritasında kırmızı renkte görülen iller birinci derece deprem bölgesi, pembe renke olanlar ikinci derece riskli bölge, sarı olan iller üçüncü dereceden deprem bölgesi olarak geçiyor. İşte birinci dereceden deprem bölgesi olan iller;
BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.
İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. Bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum.
ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
EN AZ RİSKLİ BÖLGELER
Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman’dır.
