Yaman Okay anılıyor

Giresun'un Tirebolu ilçesinde 1951'de dünyaya gelen Yaman Okay, babasının memuriyeti nedeniyle ilk ve orta okulu Sinop'ta, liseyi ise İstanbul'da tamamladı. Yaman Okay, Şişli Siyasal Bilgiler Yüksekokulu'nda eğitim aldığı sırada tiyatroyla tanıştı ve sahneye tutkuyla bağlandı.

Rutkay Aziz'in, Bakırköy'deki bir lise tiyatrosunda keşfettiği Yaman Okay, 'Bir Yol' adlı oyunla sanat hayatına başladı. Aziz'in desteğiyle Ankara Sanat Tiyatrosunda profesyonel oyunculuğa adım atan Okay, 'El Kapısı', 'Leipzig Duruşması', 'Ana' ve 'Sakıncalı Piyade' adlı toplumsal sorunları ele alan oyunlarda rol aldı.

Yaman Okay, Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı, Zeki Ökten'in yönettiği 'Sürü' ile 1978'te sinema oyunculuğuna başladı. Türkiye'nin yanı sıra birçok ülkede gösterilip, beğeni kazanan filmde Okay, sara hastası 'Abuzer' karakterini canlandırdı.

'At', 'Asiye Nasıl Kurtulur', '40 Metrekare Almanya', 'Umuda Yolculuk', 'Piano Piano Bacaksız' ve 'Pehlivan' adlı filmlerle çeşitli televizyon dizilerinde de rol alan Okay ayrıca seslendirme çalışmaları yaptı.

Yaman Okay, 1981'de Antalya Film Festivali'nde 'Bereketli Topraklar Üzerinde' filmindeki performansıyla 'En Başarılı Yardımcı Erkek Oyuncu' ödülüne layık görüldü.

Yaman Okay, 1984'te senarist ve oyuncu Meral Okay (Katı) ile evlendi.

Meral Okay, bir röportajında eşi ile tanışma hikayesini şöyle anlatmıştı; "Yaman benim eski arkadaşımdı. Ankara Sanat Tiyatrosu'nda oyuncuydu. Ben de Ankara'da yaşayan bir öğrenciydim. O zamanların Ankara'sı herkesin birbirini tanıdığı ve belirli yerlerde toplandığı bir şehirdi. 1970'li yıllarda kültür tüketicileri birbirlerini bir şekilde sıkça görürlerdi. Bizim müşterek arkadaşlarımız vardı. Bunların başında da Rutkay Aziz gelir. Yaman'la tanışmamız o yıllardandı. Fakat aşık olmamız daha sonraya rastlar. O sinemaya 'Sürü' filmiyle geçince İstanbul'a gelmişti. Ben de daha sonra İstanbul'a geldim. O eski bir Ankaralı olarak bana sahip çıkmaya kalktı. Ankaralıların böyle bir derdi de vardır. Biz, başımıza aşk taşının düştüğünü bir mevsim geçtikten sonra fark ettik. Bir gün evi düzenlerken benden çok Yaman'ın eşyaları vardı. Küçük küçük poşetlerle sızmıştı. Aşk bir sızma halidir. Ben Ankara'dan kırılmış ve örselenmiş bir kalple gelmiştim. Yaman çok tutkulu ve sabırlı bir adamdı. Bir de baktım ki kalp ağrımdan eser kalmamış."

Eşinin çok şefkatli ve ahlaklı bir insan olduğunu da her zaman dile getiren Merak Okay, bir yazısında da eşi hakkında şunları kaydetmişti; "Vicdanı yüksek bir adamdı. O kadar temiz bir adamdı ki ona kızamazdınız. Bir o kadar da yiğitti. Ben Yaman'ı hep bir lunaparka benzetirim. Onunla yaşamak, bir lunaparkta yaşamak gibiydi. Bir yandan bütün cümbüşü, pırıltısı, eğlencesi, sürprizleri, öte yandan yüreğinizin ağzınıza geldiği anlarıyla tam bir lunapark gibiydi. Üstelik ben de bir Ankaralı ve subay kızı olduğum için bir yanımla derli toplu, bir yanımla despot bir kızdım. Yaman, bir gün bana benim taklidimi yaptı. Her şeyi net olarak alt alta sıralamamı, emir kipiyle konuşmamı, 'canımın içi' derken bile bazen tonlamamdan dolayı 'hadi canım' anlamının çıkabileceğini gördüm. Bu bir oyuncuyla birlikte olmanın hem avantajı hem de dezavantajıydı. Bunu Yaman'ın aynasında gördüm. O çok renkli ve heyecanlı bir adamdı. Ben her zaman 'Bu adam ne zaman yorulacak.' derdim. Her şeyi hızlı yaşardı. Bir proje söz konusu olduğunda hızına yetişemezdiniz. Bazen düşününce dehşete kapılıyorum, 'Demek ki acelesi varmış.' diyorum. Kısa bir ömre birkaç kişilik hayat sığdırdı."

Birçok bağımsız yapımın yanı sıra 1980'li yıllarda Kemal Sunal filmlerinde de rol alan sanatçının 1986 yapımı 'Deli Deli Küpeli' filmi ile 'Yoksul' filminde canlandırdığı çay ocağı işletmecisi "Süleyman Bey" karakteri, kariyerinin büyük beğeni kazanan rolleri arasında yer aldı.

'Tatar Ramazan' filmindeki 'Koca Mustafa' rolüyle de büyük beğeni kazanan Yaman Okay, 1989 - 2002 arasında 13 yıl kesintisiz olarak yayınlanan 'Bizimkiler' dizisinin ilk bölümlerinde 'Nazım' karakterini canlandırdı.

Yaman Okay, 19 Şubat 1993'te İstanbul'da 42 yaşındayken pankreas kanseri sebebiyle hayatını kaybetti. Okay'ın cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Meral Okay, eşinin vefatından sonra usta oyuncunun hastalığı öğrenip, hayatını kaybetme süresinin yaklaşık bir buçuk ay olduğunu belirterek, "Hayata, sanata ve bize dair birçok düşüncesi, projesi vardı. Hepsi sanki arka arkaya gerçekleşmeye başlamıştı. 'Neden şimdi, neden bu adam' diye çok düşündüm. Orada bir hızlıydı. Komaya girene kadar Yeşim Ustaoğlu ve Tayfun Pirselimoğlu'yla beraber senaryo çalıştılar. Her gün geldiler. Sonra o film çekildi. Yeşilçam'ın ilk uzun metraj filmidir 'İz' ve Yaman'a adadılar. Yaman'ın rolünü Aytaç Arman oynamıştı. Bunlardan bahsederken o sürecin acısını hafifleten bir yığın katıksız dostluk yaşadık" ifadelerini kullanmıştı.

Usta oyuncunun vefatının ardından sanat dünyası yasa boğulurken, yakın arkadaşı Sezen Aksu, kendisi için 'Adamların Adamı' adlı şarkıyı kaleme aldı ve bir süre sonra aynı şarkıyı Nükhet Duru seslendirdi.