Lıberland'ın kurucusu Vıt Jedlicka: Ülkeme 5 bin kişi alacağım

Melik DEMİREL/HT PAZAR

13 Nisan Pazartesi günü, genç Çek siyasetçi ve aktivist Vit Jedlicka, Avrupa’nın ortasında, Bostancı-Kadıköy kadar bir alanda bağlılık yemini ederek yeni bir ülke kurdu. Adını da Liberland koydu. Arkadaşı Jaromir Miskovsky ve Liberland’ın ilk first lady’si Jana Markovicova’nın oylarıyla Jedlicka oracıkta cumhurbaşkanı seçildi. Çiçeği burnunda lider, ülkesini Vatikan ve Monaco’dan sonra Avrupa’nın en küçük üçüncü ülkesi olarak tanımladı ve bayrak göndere çekildi.

Kurulduğu günden itibaren Liberland’a 184 ülkeden vatandaşlık başvurusu geldi. Liberland forumunda gelen soruların çoğu Türklerdendi: “İlk kebapçı ne zaman açılacak?”; “İlk Türk Kültür Dayanışma ve Yaşatma Derneği ne zaman kurulacak?”... İlk 3 günde dünya çapında 20 bin vatandaşlık başvurusu alan Liberland’ı ilk olarak Kuzey Sudan tanıdı. Ülkenin taslak anayasası da hazır.

Gönüllü Liberland sevdalılarından Mehmet Buğra Budak’ın çabalarıyla Jedlicka’ya Prag’da telefonla ulaştık. Neticede ilklerin röportajıydı! İlk kez bir cumhurbaşkanıyla konuştum, o da ilk kez bir Türk gazeteciyle bir araya geldi.

■■ Bir ülke kurmaya ne zaman karar verdiniz?

2 yıl önce kapitalist sisteme karşı olarak Prag’tan yola çıktım. AB ve fırsat eşitsizliğini protesto etmek istedim. Bunu da Avrupa’nın ortasında yapmış oldum. Tuna Nehri’ne kıyısı olan, BM’nin tampon bölgesi vardı. Onlar çekildikten sonra; ne Sırbistan ne de Hırvatistan orayı sahiplendi. İşte orası ülkemiz oldu.

■■ Bayrağınız neyi simgeliyor?

Arka fondaki sarı kapitalizmi de simgeleyen özgürlükçü bir renk. Fakat üstünden geçen siyah şerit, sisteme karşı duruşu ve direnişi ifade ediyor. Ortadaki logoda, ağaç bereket ve bolluğu, güneş ise enerjiyi anlatıyor. Kuş da özgürlüğün sembolü.

■■ Uluslararası alanda tanınmak için ne gibi çalışmalarda bulundunuz?

BM başta olmak üzere ulaşabileceğim tüm idari mercilere ve sivil toplum kuruluşlarına notlar bıraktım. Cevap bekliyorum. Çek Cumhuriyeti’nde Özgür Yurttaşlar Partisi’yle ve bazı ülkelerin elçileriyle iletişim halindeyim. Bir web sitesi kurduk: liberland.org. Prag’da irtibat büromuz var.

‘IRKÇI, SABIKALI, RADİKAL, KOMÜNİST ALMIYORUZ’

■■ Şu ana kadar kaç kişi vatandaşlık başvurusu yaptı?

İlk üç günde 20 bindi. İlk hafta sonunda bu rakam 120 bine fırladı. Şu an 220 bin, gelecek hafta kaç olur bilmiyorum.

■■ Liberland’da kaç kişi yaşayabilir?Hangi kriterlere göre vatandaşlık veriyorsunuz?

En fazla 5 bin kişiyi kabul etmeyi planlıyorum. Ama her zaman web sitemizden başvuru yapılabilir. Yaşamaya ve yaşatmaya saygı duyuyorum. Orada yazan kriterlere bağlı kalacağım. Irkçı, sabıkalı, radikal İslamcı, Neo Nazi ve komünistlerin kabul olma şansı yok.

■■Komünistler ve Neo- Naziler neden aynı kefede?

Çünkü öyleler. Aralarında pek fark yok. Onlar da zamanında pek çok insanı düşman belleyerek öldürdü. Çek Cumhuriyeti’nin tarihini incelerseniz görürsünüz.

■■ En çok ilgiyi de Türklerden görüyorsunuz.

Evet, şaşırtıcı. İnsan haklarına, düşünce özgürlüğüne saygılı, barışçı herkesi bekliyorum. Bu kriterlere uyan Türkler var. Ama milliyet farkı gözetmiyorum. Forumlarımızda fikirler ve görüş alışverişi herkesi kapsamalı.

'AB'YE KATILMAK İSTEMİYORUM'

■■ “Anayasayı vatandaşlarla birlikte hazırlayacağız” demişsiniz.

“Herkesin söz hakkı olmasına çalışacağız” demek istedim. Hazırlıkların ardından seçimler yapılacak. Demokrasinin tüm gereklerini yerine getireceğiz.

■■ Gönüllülere söylemek istediğiniz bir şey var mı? 1

184 ülkeden başvuru var. Yurtdışında varlık gösterecek gönüllülere de ihtiyacımız olduğu açık. Fahri konsolosluk isteyenler de oldu.

■■ Liberland’ın Avrupa Birliği’ne bakış açısı nasıl?

Avrupa Birliği’ne katılmayı istemiyorum.

■■ Ancak başvuranlar, Liberland’ın bir gün AB ülkesi olma ihtimalini de göz önünde bulunduruyor.

Öyle düşünmekte özgürler. Ama Avrupa pasaportu almak isteyenler diğer ülkelere gitmeli. Hatta Çek Cumhuriyeti’ni tavsiye ediyorum. Biz Liberlandlılar temelimizi kurduktan sonra insanlığı bir adım ileri götürmeyi ön planda tutuyoruz

20 MİLYON EURO'LUK İNŞAAT GELİYOR

■■ Sosyal medya hesabınız askıya alınmış. Bir şikâyet ya da yasaklama mı oldu?

Hayır, tam aksine veritabanı resmi bir Liberland sayfasına aktarılıyor. Vatandaşlık başvurusunda istenen pasaport fotokopilerinin kötüye kullanılacağı iddiaları da asılsız.

■■ Liberland topraklarında şu anki konut yetersizliği nasıl çözülecek?

Senelerdir orada yerleşim yok. Önce oradaki mevcut yapılar restore edilerek yerleşime açılacak. Ardından inşaatlar başlayacak. Şimdiden bir firmayla 20 milyon Euro’luk anlaşma imzaladık. Ama hangi ülkeden olduğunu şimdilik söyleyemem. En kısa sürede incelemelerde bulunmak üzere Liberland’da olacağım.

■■ Paranın kaynağı nereden? Vergi alacak mısınız?

Vergi sistemini gönüllülük esasına dayandıracağız. İnternette kickstarter’dan bağışlarla yürüyecek. Yerleşenlerden asla vergi almayacağız.

'CAMİ İNŞA EDİLEBİLİR'

■■ Dini inançlara bakış açınız nasıl?

Liberland’da din kavgasına yer yok. İnançlara saygı gösterildiği sürece, cami de sinagog da kilise de inşa edilebilir.

■■ Sizi ilk tanıyan ülke Kuzey Sudan’mış...

Evet. Barışa, özgürlüğe ve insan haklarına en çok ihtiyacı olan ülkelerden. Başka tanıyan ülke henüz yok. Ama Mısır Dışişleri’nin Liberland’a akın edebilecek kaçak göçmenler konusunda kendi hükümetlerini uyardığını biliyorum.

‘Özgür Cumhuriyet’

Balkanlar’ın iç kesiminde Tuna Nehri’nin Sırbistan’ı ve Hırvatistan’ı ayırdığı 7 kilometrekarelik bölgede.

Kışları soğuk ve karlı, yazları sıcak ve kurak.

Yağış en çok ilkbahar ve sonbaharda düşer.

Liberland’da düşük rakımlı sahalarda çayırlar, tepelerde ise geniş yapraklı ormanlar var.

220 bin resmi vatandaşlık başvurusu.

Google’da 1 milyon 810 kez arandı.

1 milyon 200 bin “liberland.org” ziyaretçisi.

100 bin Facebook takipçisi.

11 soruluk vatandaşlık testi

Liberland Özgür Cumhuriyeti vatandaşlık başvuru formunda adres, dini inanç, aylık kazanç gibi kişisel bilgilerin yanı sıra pasaportun taranmış hali isteniyor. Bir de 11 soruluk “Evet” ve “Hayır” seçenekli test var. İşte sorular...

Hiç tutuklandınız mı?

Aşırı bir gruba üyeliğiniz var mı?

Başkalarının dini görüşüne saygınız var mı?

Başkalarının özel mülkiyetine saygınız var mı?

Liberland’a yatırım yapacak mısınız? Olursa hangi alanda?

Borcunuz var mı? Varsa ne kadar?

Siyasi kariyeriniz var mı?

Liberland’a yerleşmeyi düşünüyor musunuz?

İşinizi Liberland’a taşımayı düşünüyor musunuz? Olursa hangi alanda?

Ülkenin gelişimi için bağışta bulunacak mısınız?

Liberland’ın oluşumunda herhangi bir alanda rol almak istiyor musunuz?

Vit Jedlicka kimdir?

Çek vatandaşı Vit Jedlicka, 6 Eylül 1983’te doğdu. 2001’de bir yıl Amerika’da okudu. 18 yaşında muhafazakâr liberal görüşlü Sivil Demokratik Parti’yle siyasete atıldı. 2007’de ‘’Uluslararası likidite ve döviz rezervi’’ konulu teziyle Prag Ekonomi Üniversitesi’nden mezun oldu. 2009’da liberal Özgür Yurttaşlar Partisi’nden milletvekili seçildi. 2013 ve 2014’te finansal pazarlama analisti olarak çalıştı. Yüksek lisansını ise geçen yıl Prag’daki CEVRO Enstitüsü’nde tamamladı. AB’ye ve ortak pazara karşı