Her bayram aynı kabus

Ceylan SEVER / GAZETE HABERTÜRK

Türkiye'nin dört bir yanından her bayram kaza haberleri geliyor. Bu bayramda da ilk gün 25 kişi hayatını kaybederken, ikinci gün bu sayı 11 olarak gerçekleşti. 100’ü aşkın kişi de yaralandı. 10 kilometrede bir yapılan polis denetimleri, havadan uygulamalar, polisin sürücüleri durdurarak ikramda bulunmaları ve ekip sayısının artırılması ile ağır cezalar, kazaların önüne geçemedi. Uzmanlara, bayramda alınan önlemlerle kazaların önüne geçilip geçilemeyeceğini, ne yapılması gerektiğini sorduk.

Tatilde ağır bilanço

‘Etkin ve caydırıcı denetim olmalı’

Karayolları Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Kurucu Üyesi Semih BAYDAR:

Sırf bayramlar için değil tamamen kökten çözüm olmalı. Karayolu trafiği insan, taşıt ve yoldan oluşur. “Eğitim” diyoruz sürekli ama Avrupa’da kazaların Türkiye’ye göre daha az olmasının sebebi eğitim değil, denetimdir. Etkin, caydırıcı denetim olmalı. Dünyada trafik kazalarının en çok yaşandığı ülkeler arasında Türkiye ikinci sırada. Sivil toplum kuruluşları, Emniyet Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Kızılay ve üniversiteler bir araya gelmeli, soruna bir çözüm bulmalı; paylarına düşen görevleri üstlenmeli. Otobüsler ticari anlamda daha çok yolcu ve para kazanmak adına yolları kan gölüne dönüştürüyor. Otobüs şoförlerinin kesinle çok iyi dinlenmesi lazım. Acemi sürücüler de kazalara neden oluyor. Araçlara bakım yapılmalı, sürücüler dinlenmeli ve kesinlikle denetim yapılmalı. Emniyet kemeri kesinlikle takılmalı ve hıza dikkat edilmeli. Burada en büyük iş Karayolları Genel Müdürlüğü’ne düşüyor çünkü altyapı da önemli. Dünyada trafik kazalarının en çok yaşandığı ülkeler arasında Türkiye ikinci sırada.

‘Hız kontrolleri sıklaştırılmalı’

Türkiye Trafik Güvenliği Vakfı Yönetim Kurulu Onursal Başkanı Ekrem BULGUN:

Trafik kurallarını bütün olarak uygulamak gerekiyor. Uzun yollarda mutlaka 2 saatte bir dinlenilmeli. Özellikle sıcak havalarda bu çok önemli. Büyük kazalar genellikle gece sabaha karşı oluyor. Çünkü sürücü ne kadar dinlenmiş olursa olsun, uykusu geliyor. Gece 04.00-07.00 arası mutlaka dinlenilmesi gerekiyor. Özellikle otobüs ve kamyon şoförleri çekip bir istasyonda beklesinler. Kazaların yüzde 90’ı şoförlerin uyumasından kaynaklanıyor. Gece 04.00’e kadar 2 saatte bir dinlenmek etkili olabilir. Dinlenme aralığı gece 04.00’ten sonra saatte 1’e düşmelidir. Şehirler arasında bu kadar sık hız kontrolünün olmasına gerek yok, asıl kontroller şehir içinde artırılmalı.

‘Eğitimle bu sorunlar çözülecektir’

Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği Genel Başkanı Hitay GÜNER:

Eğitim öneririm. Tüm bu kazaları önlemek için gerekli olan şey eğitimdir. Trafikte yanlış hareket yaparsanız cezalandırılırsınız. Sebebi ise ya bilgisizsiniz ya kuralları çiğneme eğilimindesiniz ya da yetenekleriniz, eğilimleriniz kafi değil. Trafiğin sebebini çözmekte sorun yaşıyoruz. Sebebi çözmek için de insanları eğitmeli, ikna etmeli ve bilinçlendirmeliyiz. Tüm sorunlar bu şekilde çözülecektir. Eğitimin ötesinde ise kişileri kurallara uymak konusunda ikna etmeliyiz.

‘Kazaların yüzde 97’sinde insan unsuru var’

Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Genel Başkan Yardımcısı Ramazan GÜLEÇ:

Trafik kazalarını kökten kesmenin mümkün olmadığını söylemek lazım. Ancak aza indirilebilir. Bunun yolu da konulan tedbirlere uymaktan geçiyor. Trafik kazalarında yüzde 97 insan unsuru var. Her yıl 9-10 bin kişi trafik kazasında hayatını kaybediyor. Insan unsuru dışında araç bakımsızlığı, altyapı yetersizliği gibi eksiklikler de var. Denetim çok daha ön planda olmalı. Hatta her 100 metrede bir denetçi koysanız bu kazalar “Yok” denilecek kadar aza indirilebilir. Bu sene daha fazla önlem alındığı doğrudur. Her sürücünün başına bir jandarma konulamayacağına göre iş insanda bitiyor. 9 günlük bayram tatilleriyle 5 günlük tatillere bakıldığında geçmiş yıllarda uzun süreli tatillerde kazalar daha fazla.

‘Trafik kurallarını göz ardı ediyoruz’

Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Trafik Psikoloğu Doç. Dr. Yeşim YASAK:

Trafikte çok sayıda faktör var. Insanlar işi ciddiye alacak; konuyu, önerileri önemseyecek. Özellikle son dönemde bazı insanlar oruçlu yola çıkıyor, sıcağın çok fazla etkisi oluyor. Yolu planlamayla ilgili faktörler var. Bir de bir an önce gitme telaşı oluyor. En önemlisi; insanlar kendi özelliklerine bakmıyor. “Ben her şeyi yapabilirim” mantığındalar. Yol ve yolculuğu planlamak en önemli unsurlardan. Gece yolculuğunu güvenli zannediyorlar ama aslında öyle değil. Uyumanız gereken saatlerde araç kullanıyorsunuz. Kişiler konuyu ciddiye alırlarsa önlenebilir. Biz trafik güvenliği konusunu küçümsüyoruz ve göz ardı ediyoruz, trafik kurallarını göz ardı ediyoruz. Önemsemek, konuyu bilmek, güvenliği ön plana almak çok önemli. Denetim mekanizması elinden geleni yapıyor. Altyapıda hâlâ problemler bulunuyor. Insanları ciddi kazalara itecek yol planlamaları var.

‘Denetimler bayram dışında da artırılmalı’

İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Ulaştırma Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Nadir YAYLA:

Kazaları dünya standartlarının hizasına getirmek önemli. Avrupa ülkelerine nazaran kazalar ve ölüm oranları Türkiye’de çok yüksek. Insan davranışları kazalarda esas etken. Bizim insanlarımız maalesef denetimden geçtiği an tekrar kuralları ilhal ediyor. Insanlarda trafik kültürü oluşması için sadece bayramda değil her zaman denetimler artırılmalı. Özellikle yazın hava müsait olduğu için gece trafiği artırıyor. Bununla birlikte inşaatlarda kamyonlarla, traktör kasalarıyla işçi taşınması birçok insanın ölümüne neden oluyor. Hızlı araç kullanmakta da sorun var. Türkiye’de meydana gelen kazaların asıl sebebi sürücülerin hatalarından oluşuyor. Yolcu ve yük taşımacılığında oranın düşürülmesi, raylı sistemlerin artması gerekiyor. Genellikle mayıs ve ekim ayı aralığında yol bakım-onarımları yapılıyor.