İsrail Filistin savaşı: İsrail neden Kudüs'e saldırıyor? İsrail nasıl kuruldu?

Bunun üzerine İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ne yönelik "Surların Muhafızı" adıyla askeri operasyon başlatıldığını bildirmişti.

İSRAİL FİLİSTİN SAVAŞI: İSRAİL NASIL KURULDU?

1947'de Birleşmiş Milletler tarafından, İngiliz mandasındaki Filistin topraklarının yaklaşık yarısı ile güneydeki Necef çölünün Akabe körfezi kıyılarına kadar uzanan büyük bir kısmının kurulacak yahudi devletine verilmesi planlanmıştı. İngilizler'in çekilmesi ve İsrail Devleti'nin ilânı üzerine (14 Mayıs 1948) başlayan savaş sonunda Batı Şeria toprakları, Kudüs şehrinin doğu yarısı ile Nablus, Halîl ve Gazze Şeridi dışında Filistin'in hemen tamamı İsrail'in eline geçti (1949). 1956, 1967 ve 1973 savaşlarında ise bütün Sînâ yarımadası ile Batı Şeria toprakları, Suriye'nin Golan tepeleri yöresi ve Kudüs şehrinin tamamı işgal edildi. Daha sonraki yıllarda meydana gelen siyasî gelişmeler neticesinde Sînâ yarımadası Mısır'a iade edildi. Erîhâ bölgesi ve Gazze Şeridi'ne de Filistin Devleti'nin kontrolünde özerklik verildi.

1967 savaşından sonra işgal edilen topraklar İsrail Devleti'nin bir parçası olarak sayılmaz; bu tarihten önceki sınırlar içinde yüzölçümü 20.700 km2'dir ve bunun 445 km2'si göllerle kaplıdır. Bu rakam fiilen İsrail kontrolündeki 5678 km2 Batı Şeria, 1150 km2 Golan tepeleri ve 373 km2 Gazze Şeridi topraklarıyla birlikte 27.900 km2'yi bulur. 1983 sayımında ülke nüfusu 3.349.997 kişi idi. Bu rakam 1993 yılında 5 milyonu aştı. 1998'de nüfus 5.740.000 oldu. Toplam nüfusun % 80,5'ini yahudiler, % 14,6'sını müslümanlar oluşturur; ayrıca % 3,2'si hıristiyan ve % 1,7'si Dürzî'dir. 1980 yılına kadar Tel Aviv olan hükümet merkezi bu tarihte alınan tek yanlı bir kararla Kudüs'e (557.000) nakledildi; ancak yabancı elçiliklerin hemen tamamı Tel Aviv-Yafa kesiminde kaldı.

İsrail Devleti'nin sınırları içinde kalan topraklardaki nüfus, XIX. yüzyılın sonlarından bugüne kadar bir yandan giderek hızlanan bir tempo ile artarken bir yandan da din ve etnik köken bakımından büyük değişiklikler geçirmiştir. Bu durumun esas etkeni dünyaya dağılmış olan yahudilerin Yahudiliğin doğum yeri saydıkları arz-ı mev'ûda dönerek bu topraklara sahip çıkmak istemeleridir. Filistin'de yahudi kolonizasyonunun oluşumu ve İsrail'in kuruluşuna yönelik ilk adımlar, XIX. yüzyılın ikinci yarısında ve XX. yüzyılın başlarında bu bölgenin Osmanlı hâkimiyeti altında bulunduğu dönemde atıldı. Kurucu kolonistler, siyonist teşkilâtlar aracılığıyla başta banker Rothschild olmak üzere dünyadaki yahudilerden topladıkları paralarla bilhassa kıyı bölgesindeki verimli, fakat o dönemde pek oturulmayan kesimlerde binlerce dönümlük arazi satın aldılar. Bugün yüz binlerce yahudinin yaşadığı Petah Tikva 1878'de, Richon Letsion 1882'de, Rehovot 1890'da ve Tel Aviv 1907'de bu şekilde kurulmuş şehirlerdir. Bu çalışmalara paralel olarak göçler yolu ile bölgede yahudi nüfusu giderek arttı. Bazı kaynaklara göre 1800 yılında Filistin'de yaşayan 275.000 kişinin ancak 7000 kadarı Mûsevî idi. Bu rakamlar 1890'da 532.000/43.000'e, 1914'te 690.000/94.000'e, 1931'de 1.035.154/175.000'e ve 1940 yılında 1.529.000/456.743'e yükseldi. Bu tarihlerde sayıları giderek artmakla beraber yahudiler azınlığı, Araplar ise çoğunluğu oluşturuyordu. Bu durum, İsrail'in kuruluşu ve sayıları çeşitli kaynaklara göre 360.000-1.000.000 arasında tahmin edilen Araplar'ın komşu ülkelere göç etmesiyle kökten değişti. 1950'de 1.370.000 olan İsrail nüfusunda yahudilerin sayısı 1,2 milyona çıkmış, müslümanların sayısı ise 167.000'e inmişti. Aynı yöndeki gelişme yahudi göçleriyle daha da kuvvetlendi; 1991 yılında 5 milyonu bulan nüfusun 4,1 milyonu yahudi (% 82) ve ancak 700.000'i müslümandı. 1998'de ise 5.740.000 olan nüfusun 840.000'i müslümandı.