İzlanda'ya soyları tükenen mavi balina avı suçlaması

Yaklaşık 200 ton ağırlığında 30 metre uzunluğunda olan mavi balinalar, İngiltere dahil birçok ülke tarafından 1940lı ve 1960lı yıllarda ticari amaçlı avlanıyordu. Soyları tükenme tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Uluslararası Balina Avcılığı Komisyonu 1960lı yıllarda mavi balinaları korumaya aldı.

İzlanda dahil tüm ülkeler koruma altındaki mavi balinayı öldürmeme kararı aldı.

Oluklu balinalar için ise durum farklı. Balinaların öldürülmesiyle ilgili uluslararası bir moratoryum var. İzlanda oluklu balinaların soylarının tükenmekte olduğuna katılmıyor ve avlanmalarına izin veriyor.

Uzmanlar ne diyor?

Uzmanlar, oluklu balina ile mavi balina kırmaları hakkında ise belirsizlik olduğu görüşünde. Avcılar kırma balinaları 'kazara öldürdüklerini' söyleyebiliyor.

İzlanda'daki avı belgeleyen Hard to Port adlı hayvan hakları savunucu gruptan Arne Feurhahn "Eğer bu bir mavi balinaysa, avı yasadışı, ihlal sayılır. Cezası olur. Belki şirket balina avcılığı lisansını kaybeder" dedi.

Uzmanların çoğu, fotoğraflardan balinanın 'mavi balina' olduğu kanısında.

Ama Arne Feurhahn "%100 teyit edemiyoruz" diyor:

"Birçok uluslararası uzmana danıştık. Çoğu genç erkek bir mavi balina olduğunu düşünüyor ama bazı şüpheler de var. Bazıları mavi ve oluklu balina kırması olabileceğine inanıyor."

Bazıları ise daha net. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) Alaska Balıkçılık Bilim Merkezi'nden Doktor Philip Clapham yazılı açıklamasında "Fotoğraflardan, bir mavi balina özelliklerine sahip olduğu görülüyor. Bununla beraber renklerine bakınca, deneyimli bir gözlemcinin bunun denizde mavi balinadan başka bir şey olarak düşünmesi mümkün değil" dedi.

Balina avcısı şirket ne diyor?

Şirket ise öldürdükleri balinanın mavi balina olmadığı kırma olduğunda ısrarcı.

Hvalur hf adlı şirketten Kristján Loftsson "Kırma olduğundan kesinlikle eminim" dedi:

"Mavi balinayla oluklu balinayı birbirinden ayıramamak imkânsız. Bu balina, okyanustaki oluklu balina özelliklerini taşıyor. İzlanda kıyalarında çok sayıda mavi balina var. Mavi balina gördüğümüzde bırakıyoruz ve oluklu balina arıyoruz."

İzlanda hükümeti ne diyor?

İzlanda Tarım ve Balıkçılık Bakanı Kristján Thor Juliusson "İlk bilgiler, söz konusu hayvanın mavi balina olmadığını, mavi ve oluklu balina kırması olduğunu gösteriyor. İddiaları ciddiye alıyoruz ve soruşturuyoruz" dedi.

DHA testi nihai sonucu belirleyecek ama hayvan hakları savunucuları testin sonucunun belirlenmesinin uzun zaman alacağını söylüyor.

Arne Feuerhahn, "İzlandalı yetkililerle iletişime geçip balinadan örnekler istedik ama pek umurlarında değil. DNA testlerinin sonuçlarının gelmesi sonbaharı ya da kışı bulur" dedi.

İzlanda hükümeti ise ağırdan almadıklarını belirtiyor. Tarım Bakanı, "Bu iş ancak DNA testleri sonuçlandığında teyit edilecek. İddialardan dolayı bu süreç hızlandırılıyor" diye konuştu.

Uzmanlar kırma balinaların İzlanda sularında çok bulunmadıkları görüşünde. Balina ve Yunus Koruma derneğinden Astrid Fuchs "1983'ten beri yalnızca beş tane kırma balina görüldü. Dördü balina avcıları tarafından öldürüldü, biri de hayatta. Çok nadir görülüyorlar" dedi.

Balina etlerine ne oluyor?

İzlanda balina etlerinin hemen hemen hepsini Japonya'ya satıyor. Japonya balinaların korunması için uzlaşılan uluslararası konsens dışında bir ülke. Ama balinanın mavi balina olduğu ortaya çıkarsa ihracatı yapılamaz.

Kırma olduğu anlaşılırsa İzlanda'da satılabilir.

Kristján Loftsson'un şirketi son avı dahil 22 balina yakaladı ve öldürdü.

Loftsson hayvan hakları savunucuları tarafından hedef alındığını ve son avıyla ilgili olağandışı bir durum olmadığını söylüyor:

"Bizim için yeni bir şey yok. Geçen yıllarda benzer özelliklere sahip en az beş avımız oldu. DHA analizleri oluklu balinadan farklı bir profil çiziyor. Mavi ve oluklu balina olarak tanımlanıyor."

Hayvan hakları savunucuları ise bunun sonun başlangıcı olacağı görüşünde.

Astrid Fuchs, "İzlanda'daki balina avcılığının tabutuna çakılan son çivi olmasını umuyoruz. Bilim insanları olarak bizim yıllarca söylediklerimiz kanıtlanmış oluyor. Balina avcılığı denetlenemiyor. Her zaman kontrol dışı kaldı. Ava çıkıyorlar ama neyi vurduklarını bilmiyorlar. Mavi balina çıkarsa, balina avcılığının denetlenmediği mesajı verilmiş olacak" diye konuştu.

İzlanda'da balina avcılarının, yeryüzünün en büyük canlılarından olan mavi balinayı öldürmesi tepki çekti.