Kabil nerede, hangi ülkede? Kabil nerenin, hangi ülkenin şehri?
Tarihi İpek Yolu üzerinde, imparatorlukların kesişim noktasında, Hindu Kuş Dağları'nın heybetli zirveleri arasına gizlenmiş bir vadi... Burası, binlerce yıllık tarihi boyunca büyük fatihlere, alimlere ve tüccarlara ev sahipliği yapmış, ancak modern çağda adı neredeyse sürekli olarak savaş, işgal ve istikrarsızlıkla anılan, Afganistan'ın başkenti Kabil'dir. Bir zamanlar Babür İmparatorluğu'nun cennet bahçeleriyle süslü ilk başkenti olan bu şehir, bugün on yıllardır süren çatışmaların derin izlerini taşıyan, dirençli ve bir o kadar da yorgun bir metropoldür. Peki, bu stratejik şehir tam olarak Kabil nerede?
ABONE OL
Bir ulusun tüm etnik ve kültürel çeşitliliğini içinde barındıran, ancak aynı zamanda tüm trajedilerinin de merkezi olan Kabil, karmaşık bir kimliğe sahiptir. Şehrin pastoral geçmişi ile sert bugünü arasındaki karşıtlık, sokaklarında ve insanlarının yüzlerinde okunabilir. Kabil hangi ülkede sorusunun yanıtı bizi Afganistan'a götürürken, şehrin hikayesi, "imparatorluklar mezarlığı" olarak bilinen bir coğrafyanın kalbinde ayakta kalma mücadelesinin tarihini gözler önüne serer.
Afganistan'ın doğusunda, Hindu Kuş Dağları'nın çevrelediği dar bir vadide yer alan Kabil, yaklaşık 1.800 metre rakımıyla dünyanın en yüksek rakımlı başkentlerinden biridir. Bu yükseklik, şehre sert bir karasal iklim kazandırır; yazları sıcak ve kurak, kışları ise oldukça soğuk ve yoğun kar yağışlı geçer. Şehir, adını içinden geçen ve daha sonra İndus Nehri'ne katılan Kabil Nehri'nden alır. Bu nehir, kurak vadiye hayat veren bir yeşil şerit oluşturur ve tarih boyunca yerleşimin ana ekseni olmuştur.
Kabil'in coğrafi konumu, onun tarih boyunca sahip olduğu stratejik önemin ana sebebidir. Şehir, Orta Asya'yı Güney Asya'ya (özellikle Hindistan alt kıtasına) bağlayan en önemli geçitlerden biri olan tarihi Hayber Geçidi'ne giden yolların üzerinde bir kavşak noktasıdır. Bu durum, onu İpek Yolu döneminden başlayarak günümüze kadar büyük güçlerin kontrol etmek istediği askeri, ticari ve kültürel bir merkez haline getirmiştir. Etrafını saran dağlar, şehre doğal bir savunma hattı sunarken, aynı zamanda onu izole de edebilen bir coğrafi yapı oluşturur.