En çok bugün kadınlar öldürülüyor

Kadın cinayetlerini verileriyle ele aldığımız yazı dizimizin ilk bölümünde katilin portresini çizmeye çalışmıştık. Polis Akademesince hazırlanan, 2016, 2017, 2018 yıllarını kapsayan "Dünyada ve Türkiye'de Kadın Cinayetleri" raporundaki verilere göre katilin, çoğunlukla 26-35 yaş arasında ve ilkokul mezunu olduğunu görmüştük. Faillerin yüzde 63.5'i de eş ya da eski sevgili... Cinayetlerin nasıl işlendiği sorusuna yanıt olarak da öncelikli olarak ateşli silahların sonra kesici ve delici aletlerin kullanıldığı ortaya çıkmıştı.

Peki cinayetler ne zaman işleniyor? Bu yazının yayına girdiği gün olan cuma yüzde 16.7 oranıyla birinci sırada. Bir gün sonra gireceğimiz eylül ayı da en çok cinayetin işlendiği ay olarak kayıtlara geçti. Zamana ilişkin bir başka çarpıcı veri de cinayetin işlendiği saate ilişkin... Sanılanın aksine gece değil, çoğu kadın güpegündüz öldürüldü.

“İSTANBUL SÖZLEŞMESİ İSTİSNA”

2010 yılından bu yana kadın cinayetlerinin artış gösterdiğini belirten Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Fidan Ataselim, İstanbul Sözleşmesi’nin imzalandığı yıl olan 2011’de istisna olarak cinayetlerde düşüş görüldüğünü söyledi. Ataselim, “Kadına yönelik şiddet konusuna somut çözüm önerileri getiren, bütüncül bir politika öneren İstanbul Sözleşmesi konusunda harekete geçildiğinde aslında nasıl bir etki bıraktığını görüyoruz" diye konuştu.

Katili tanıyalım!

"KARAR ALINCA ÖLDÜRÜLÜYOR"

Çözümün kadınları koruyucu politikalar olduğunu kaydeden Ataselim, şöyle devam etti: "6284 sayılı kanunun etkin bir şekilde uygulanması gerektiğini her zaman söylüyoruz, ki zaten kadınlar da bunun uygulanmasını bekliyor. Her ay kadın cinayeti verileri ile birlikte birtakım grafikler açıklıyoruz. Örneğin en son açıkladığımız 2019 Temmuz kadın cinayeti raporuna baktığımızda kadınların büyük çoğunlukla kendi hayatına dair karar almak isterken yani boşanmak, ayrılmak, çalışmak vb. bahanelerle öldürüldüğünü söylemek mümkün."

"KENTTE HAKLARINI KULLANIYOR"

İstanbul, İzmir, Adana, Bursa gibi büyük kentlerde kadın cinayetlerinin de sayısal olarak en yüksek düzeyde olduğunu vurgulayan Ataselim, sözlerini şöyle sürdürdü, “Ekonominin canlı olduğu modern metropol kentlerde kadınların boşanmak ya da çalışmak gibi en doğal haklarını kullanma oranları artıyor. Daha önce belirttiğimiz gibi kendi hayatına ilişkin karar almak isteyen kadınlar erkek egemen sistemde maalesef erkek şiddeti ile karşı karşıya geliyor. En son açıkladığımız ve toplamda 31 kadının öldürüldüğü Temmuz ayı raporunda ise İstanbul’da 5, Adana’da 3, Bursa’da 2 kadının erkekler tarafından öldürüldüğünü gördük” diye konuştu.

Peki kadınlar neden öldürülüyor? Polis Akademisinin verilerine göre cinayetlerde başta psiko-sosyal motifler gelirken cinsel motifli cinayetler de önemli bir yer tutuyor. Cinsel motifli cinayetlerde her yaş grubundan "maktul" ve "fail" göze çarpıyor.

“ÇOK BOYUTLU İNCELENMELİ”

Psikolog Saliha Uysal, “Cinayetlerin faillerinin çoğunlukla kadınların eşleri ya da eski eşlerinin, babalarının, abi ya da kardeşlerinin kısacası akrabalarının olması ve bunun giderek artması, ataerkil toplumda değişen değerleri ve bu değişikliğin ürettiği zemini sorgulamayı ve ona göre önlemler almayı gerekli kılıyor. Bunu yaparken konunun psikolojik, sosyolojik, dinî ve ahlaki olarak çok boyutlu incelenmesi gerekmektedir; bir diğer ifadeyle sadece toplumsal değerlere indirgenip bırakılmaması, cinayetleri normalize edecek yaklaşımlardan kaçınılması; ‘idam şart’ gibi sadece ilkel cezaî tepkilerle konunun öneminin gölgede bırakılmasından uzak durulması gerekmektedir” dedi.

"İZDİVAÇ ÖNCESİ PSİKOLOJİSİ"

“Cinsiyet hiyerarşisinin aile ve tüm toplumsal yapılarda yeniden inşa edilmesi, izdivaç öncesi psikolojik testlerin yapılması ve hasta bireyi tedaviye yönlendirme ile ilgili düzenlemeler üzerine çaba gösterilmeli” diyen Uysal, şöyle devam etti: “Cinslerin rollerini öğrenmesi, özdeşleşme, kadının bir meta gibi görülmemesi, kadının bir rakip gibi algılanmaması için yani kadını ikincilleştiren dolayısıyla kurbanlaştırmaya götüren her yaklaşımın önünü kesecek girişimlerde bulunulmalıdır. Çünkü günümüz kadını maalesef etkinlikler makinesine evrilmiş durumda, herkes için her zaman her şey olma görevi yüklenmiş kadına. Kelebek ruhu taşıyan bir bedenden bir aslanın yaptıklarını bekleyen bir toplumda psikolojinin sağlıklı tutulması için etraflı ruhsal-arkeolojik kazılar yapılmalıdır.”