Karbon ayak izi nedir? Karbon ayak izi hesaplama nasıl yapılır, nasıl azaltılır?
İnsanoğlu son dönemlerde iklim krizi, hava kirliliği gibi ekolojik sorunlarla boğuşuyor. Yüzyıllar boyunca çevreye verilen zararın karşısında dünyayı tekrar yaşanılabilir bir hale getirmek için atılan adımlar da oldukça önemlidir. Karbon ayak izi nedir? Karbon ayak izi hesaplama nasıl yapılır, nasıl azaltılır?
Dünyanın daha yaşanılabilir bir hale getirilmesinde adını duyduğumuz kavramlardan biri de karbon ayak izi kavramıdır. Karbon ayak izinin azalması enerji verimliliğini arttırma noktada oldukça fayda sağlamaktadır. Karbon ayak izi nedir? Karbon ayak izi hesaplama yöntemleri? Nasıl azaltılır ve karbon ayak izi nasıl hesaplanır? İşte, merak edilen detaylar.
Karbon Ayak İzi Nedir?
Atmosferde artan sera gazı miktarının karbondioksit cinsinden hesaplanmasına karbon ayak izi adı verilmektedir. Doğaya verdiğimiz tahribatın sayısal karşılığı da diyebiliriz. Dünyanın doğal dengesini bozacak şekilde atılan her adım ve doğaya verdiğimiz zararların tanımını içerir. Ülke, kurum ve bireylerin doğaya verdikleri zararın farkında olmaları, doğaya karşı sürdürülebilir çözümler üretilmesi hususunda fayda sağlayacaktır.
Karbon Ayak İzi Hesaplama
Karbon ayak izinin genel tanımından sonra en merak edilen konu hesaplamadır. Hesaplama bireysel ve kurumsal olarak iki seçenekte ele alınıyor.
Kişisel Karbon Ayak İzi:
Günlük hayatta bireyin ihtiyaçlarını gidermek amacıyla gerçekleştirdiği enerji tüketimi sonucu ortaya çıkan emisyon değerini ifade eder. Doğalgaz, araç yakıtları vb.
Birincil karbon ayak izine oranla ikincil karbon ayak izinin etkisi dolaylıdır. Ürünlerin tüketiciye ulaşması ve kullanımı da dâhil olmak üzere tüm bu süreçlerde kullanılan enerjinin neden olduğu karbon salımı bu kategoride yer alır.
Kurumsal Karbon Ayak İzi:
Günümüzde çevre duyarlılığı konusunda markalar ve kurumlar önemli adımlar atmaktadır. Bir işletmenin doğrudan ya da dolaylı faaliyetlerinin sonucu ortaya çıkan emisyon, kurumsal karbon izini ifade eder. 3'e ayrılır.
Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?
Kurumların karbon ayak izini azaltma uygulaması ancak şirkette bulunan bireylerin farkındalıklarıyla mümkündür. Alınan bir takım önlemlerle sera gazı miktarını dolayısıyla karbon ayak izi azaltılabilmektedir. İşte, karbon ayak izini azaltmaya yönelik uygulanabilir yöntemler:
Karbon Ayak İzi Nasıl Hesaplanır?
Basit ve genel haliyle formülü ise şudur:
Karbon ayak izi = Yakıt Tüketimi x Emisyon Faktörü
Ancak burada yer alan yakıt sadece aracığımızın yakıtı değil, gün içerisinde kullanılan ürünlerin karbon ayak izini de dâhil etmektedir. Karbon ayak izi en yüksek olan şehirler Güney Kore, Çin ve Amerika sınırları içerisinde bulunmaktadır. İstanbul, dünya sıralamasında 26. sırada yer almaktadır. Ülkemizde ise karbon ayak izi ortalaması listesinin başında gelmektedir. Tüm dünyada karbon ayak izi ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmaların büyük bir kısmı ise insanların bilinçlendirilmesi, tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi ve temiz enerjinin ön plana alınması temellerinde yürütülmektedir.
