'Normalleşme konusunda önemli adımlar görüyorum'

İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali bankacılık sisteminde yüzde 1.5'lara kadar gerileyen sorunlu kredi oranının şu anda yüzde 5'ler civarında, yakın izlemedeki kredilerin de yüzde 15'lerin üzerinde olduğunu belirterek bunların tamir edilmesi gerektiğini söyledi.

'SABIRLI OLMALIYIZ'

İş Bankası tarafından Dünya Gazetesi iş birliğiyle düzenlenen, İş'le Buluşmalar Toplantısı'nın 43'üncüsü, "Yeniden Şekillenen Dünyada Türkiye'yi Geleceğe Taşımak" başlığıyla çevrimiçi gerçekleştirildi. Etkinlikte konuşan Bali, yeni dönemde Türkiye'yi geleceğe taşımanın birinci adımının "makro ekonomik istikrarı sağlamak" olduğunu kaydederek, ekonomik politikanın bütün amaçlarını optimize edecek şekilde sağlanacak makro ekonomik istikrarın öneminden bahsetti.

Serbest piyasa mekanizmasının göstergelerinin kısa dönemli bazı etkilerle değiştirilmesi halinde karar alıcılara yanlış sinyaller verilebildiğini anlatan Bali, "Karar alıcılar ona göre hareket ettiği için kısa dönemde doğru çalıştığını zannettiğiniz işlerin karşılığı olmuyor, tahrip edici sonuçları çıkıyor bu defa. Karar alıcılara öngörülebilir bir makroekonomik bir istikrar sunmalısınız." açıklamasında bulundu. Bali, "Ana rotamız Türkiye ekonomisinde bu yüksek tansiyonda oluşmuş tahribatları düzeltmek, eğilim o yönde, ama zaman alacak, sabırlı olmalıyız" dedi. Bali politikaların sürdürülebilirliğinin önemli olduğunu belirterek, siyasi doğru ile teknik doğrunun da her zaman uyuşmayabileceğini ifade etti ve şunları söyledi:"Dünyanın her yerinde siyasiler, yüksek istihdam, yüksek büyüme, düşük faiz ister... Politikacının tahammül sürecini zorlamayacak sürede işleri çözmeniz lazım."

'TCMB'NİN VERDİĞİ MESAJLAR KUVVETLİ'

Adnan Bali, küresel salgının, ekonomik aktivitelerdeki yavaşlamanın, para politikasına ilişkin bazı belirsizliklerin, serbest piyasa kültürüyle bağdaşmayan bazı uygulamaların, yükselen enflasyonun ve dış ilişkilerdeki problemlerin ülke ekonomisine olumsuz etkilerinden bahsederek, şu değerlendirmelerde bulundu: "Şu anda normalleşme konusunda önemli bir gelişme görüyorum. TCMB'nin verdiği mesajlar kuvvetli. Sadece mesaj değil uygulamalar da var. Politika faizinin sadeleştirilmesi, haftalık repo işlemlerine bağlanması, bununla piyasada öngörülebilirliğin artması... Enflasyonda kalıcı olduğuna ikna olunmayan bir süreç olmadığı sürece sıkı para politikası duruşunun değiştirilmeyeceği mesajları, bunda sapma olursa ilave sıkılaştırma yapmaktan kaçınılmayacağının ilan edilmesi ve bunun yapılması..."

Bali, küresel anlamda ekonomik aktivite arttıkça bunun enflasyonu da ivmelendireceğini belirterek, emtia fiyatlarında beklenen artışa değindi.

'YÜKSEK FAİZDEN BANKALAR MUTLU OLMAZ'

Bali, bankaların faiz oranlarına ilişkin eleştirilere dair şu açıklamalarda bulundu: "Sanayicilerimiz, üreticilerimiz var burada. Bir faiz artışı karşısında bankacılık sisteminin durumunun ne olduğu anlaşılmak isteniyorsa; en çok kullandıkları ham maddenin fiyatı arttığında ne oluyorsa bizde de o oluyor. Aynı mekanizma. Hangi girdiyi en fazla kullanıyorlarsa, en kısa sürede en çok hangisinin fiyatı yükselmiş ve işine olumsuz etki yapmışsa aynısı bizde yaşanıyor. Onun için burada önemli olan ticarette fiyatların genel seviyesi, faizinin seviyesi değil marjın ne olduğu. (Faizsever diye) Bir şey yok. Yüksek faizden, tasarruf fazlası olup bunu faizde değerlendiren ve tek taraflı kişiler mutlu olur."

Bali, ilgili soru üzerine, bu etkinliğin Türkiye İş Bankası Genel Müdürü olarak katıldığı son İş'le Buluşmalar Toplantısı olduğunu kaydederek, sözlerini şöyle tamamladı: "Müşteri dünyası, insan ilişkileri anlamında bağlantımın kopacağı bir şey asla düşünülemez. Aktif iş hayatının getirdiği yoğunluklardan daha bağımsız daha üst bir bakış açısı geliştirerek yetkili kurulların da onayı olursa yönetim kurulunda katkı koymaya çalışacağım, tecrübelerimi aktarmaya devam edeceğim. Ancak icrai kadrolarımızın kararlarının yerindeliği açısından herhangi bir iddiamız olmayacak."

'DİJİTALLEŞME TREND DEĞİL İHTİYAÇ'

Mart sonunda yapılacak İş Bankası Genel Kurulu sonrasında, yetkili kurulların onayının ardından, Bali’den Genel Müdürlük görevini devralacak olan Genel Müdür Yardımcısı Hakan Aran ise müşteri sayılarının 20 milyonun üzerinde olduğunu belirterek, üzerlerine düşen görevin, dönemin getirdiği müşteri davranışlarındaki değişimleri görebilmek ve okuyabilmek olduğunu ifade etti. Aran, her dönemin müşteri ile etkileşiminin ve müşteri tercihlerinin farklı olduğuna vurgu yaparak, "Dijitalleşme bir trend değil, gerçekten bir ihtiyaç ve bu yapılmak zorunda. Yapılsa da olur kategorisindeki bir şey değil, hayati, yaşamsal bir dönüşümden bahsediyoruz." dedi.

'YENİ ÜRÜN VE İŞ MODELLERİNE GEÇİLMELİ'

Girişimci ve yönetici olarak eski ürünler ve iş modelleriyle vedalaşabilmenin gerektiğini aktaran Aran, yeni iş modeli ve yeni ürünlere geçmenin başarılmasının gerektiğini dile getirdi. Aran, salgın döneminde müşteri hizmetleri birimine 500 yeni istihdam yapmak durumunda kaldıklarını ve çalışanlarının evden çağrı alabilmeleri için gerekli düzenekleri kurduklarını söyledi. Salgının bir çok şeyi etkilediğini dile getiren Aran, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Esnek iş modeli, evden çalışmaya verilen destekler, organizasyonel değişiklikler ve hatta bankamatikteki nakit yükleme bile etkileniyor. İnsanlar bankamatiklere artık çok az gidiyorlar ve gittiklerinde daha yüksek tutar çekiyorlar. Yani, müşteri davranışları değişiyor. Sizin nakit yüklemeyle ilgili stratejinizi değiştirmeniz gerekiyor. 100 liralık alışverişin 22 lirası internetten yapılır hale geldi. Dolayısıyla internetten alışverişi destekleyecek ürünleriniz yoksa, sanal post cihazınız, sanal kredi kartınız, internetten alışverişe yönelik bir aksiyon planınız yoksa bu tür değişimlere ayak uydurmakta zorlanıyorsunuz."

'GELECEĞİN BANKACILIĞI PLATFORMLAR ÜZERİNDEN GERÇEKLEŞECEK'

Aran, geleceğin bankacılığının platformlar üzerinden gerçekleşeceğini, ödeme sistemlerinin de bunun ayrılmaz bir parçası olacağını bildirdi. Dijital para konusuna değinen ve konunun verimlilikle ilgili olduğunu ifade eden Aran, "Geleceğin bankacılığı, fiziksel paranın olmadığı, dijital paranın olduğu, dijital paranın dijital ödeme sistemleriyle iç içe geçtiği, ihracatın da ithalatın da bu platformlar üzerinden yapılabildiği bir gelecek olacak." değerlendirmelerinde bulundu.

'2021'DE BİRÇOK ÜLKEDE YÜKSEK BÜYÜME GÖRÜLECEK'

Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Müdürü ve Başekonomist İzlem Erdem de 2021'de geçen senenin baz etkisiyle birlikte dünya genelinde birçok ülkenin alışılagelmişin dışında yüksek oranda büyümesinin beklendiğine dikkati çekti. Erdem, bu daralma sürecinde küçücük bir umudun dahi piyasaları hemen hareketlendirmeye başladığını ifade etti. Fed'in her ne kadar düşük faiz politikasının en azından 2023'e kadar devam edeceğini söylese de, piyasa faiz oranlarında özellikle 30 yıllık ABD tahvil faizleri seviyesinde 2019 yılındaki beklenti seviyelerine bir dönüş olduğunu hatırlatan Erdem, "Bu da şu demek oluyor, Fed her ne kadar piyasa faizlerinin düşük kalacağını söylese de piyasaya göre Fed daha erken faiz artırmak zorunda kalacak. Bu söylem dahi emtia fiyatlarını çok sert yukarı hareket ettirdi." dedi.

Erdem, bu durumun da portföy akımlarını gelişmiş ülkelere yönlendirdiğini aktararak, söz konusu çıkış hamlelerinin de kurda dalgalanmalara sebep olduğunu söyledi.

'ENFLASYON NİSANDA TEPE YAPABİLİR'

Erdem, enflasyonun nisanda tepe yapmasını beklediklerini söyledi. Nisan ayının ardından geçen yılın yüksek bazı ile lehte bir tablo görüleceğini öngören Erdem, “Nisanda neredeyse herkes enflasyonun tepe yapacağını öngörüyor. Muhtemelen yüzde 16'yı biraz geçecek enflasyon ama sonrasında ama baz etkisi lehimize işleyecek. Merkez Bankası'nın da kasım sonrasında değişen politikalarının da çok etkisi var, sadeleştirdik hemen, belirsizlikleri kaldırdık. Merkez Bankası’nın enflasyon beklentisindeki iyileşmeyi iyi bir iletişimle anlatabilirse toplantıyı faiz artırmadan geçmesi sürpriz olmayacak benim için” dedi.

'MART AYI İHRACATINDA SÜRPRİZ OLACAK'

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle de mart ayı ihracat rakamlarında sürpriz yapacaklarını dile getirdi. Gülle, ''Çok güzel, müthiş bir rakam çıkacak. Bunları büyük lojistik sıkıntılara rağmen yapıyoruz." dedi.

'YEŞİL DÖNÜŞÜM ÖNEMLİ BİR KALDIRAÇ'

Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ise yeşil dönüşümün KOBİ'lerin rekabetçiliğinde önemli bir kaldıraç olduğunu kaydetti. Turan ''KOBİ'lerin dijital ve yeşil dönüşüm yolculuğuna rehberlik edecek politikalar, süreci hızlandıracak destek ve teşvikler ile birlikte ele alınmayı gerekli kılıyor" dedi.