Rusya'dan kaçan gazeteciler İstanbul'a geldi

"OYUN BİTTİ DİYE DÜŞÜNDÜK"

Haber sitesi Meduza ve köklü radyo istasyonu Ekho Moskvy de dahil olmak üzere neredeyse tüm bağımsız Rus medya kuruluşları engellendi veya kapatıldı. Facebook, Instagram ve Twitter yasaklandı ve BBC, Deutsche Welle ve Radio Free Europe dahil olmak üzere yabancı haber kaynaklarına erişim kısıtlandı. Rusya ayrıca, Kremlin'in Ukrayna'daki savaşı hakkında "sahte" bilgi yaymayı 15 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandıran bir yasa çıkardı.

Dozhd'da video muhabiri olan Groysman, "Çevrimdışı olduktan sonra bile çalışmaya devam etmek istedik" dedi. Ancak polisin ofisine baskın yapmak üzere olduğuna dair “inandırıcı tehditler” aldıktan sonra, Borzunova ve Groysman, ekibin geri kalanıyla birlikte yurt dışına kaçmak için acilen uçak bileti aramaya başladılar.

Groysman o süreci "Olası baskını duyduğumuzda, dışarı çıkmamız gerektiğini biliyorduk. Oyun bitti diye düşündük" diyerek anlatıyor.

Dozhd ekibinin çoğu da dahil olmak üzere en az 150 Rus gazetecinin Rusya'dan kaçtığına inanılıyor. Ülkelerin hava sahalarını Rus havayollarına kapatmasının ve uluslararası uçuşları iptal etmesinin ardından batıda alternatif seçeneklerin eksikliği göz önüne alındığında İstanbul çoğu kişi için popüler bir destinasyon oldu.

"KAPATMAKTAN BAŞKA ÇARE YOKTU"

Son büyük bağımsız gazete Novaya Gazeta gibi bazı medya organları, okuyucularına savaşı haber yaparken otosansür uyguladıklarını söyleyerek hayatta kalmaya çalıştı. Meduza ve Moscow Times gibi diğerleri ise tüm ofislerini ülke dışına taşıdı. Ancak Dozhd için her iki seçenek de boş görünüyordu.

Borzunova, “Yeni yasayla işimizi düzgünce yapamayacağımız açıktı. Ayrıca stüdyolara ve uygun donanıma ihtiyaç duyan bir televizyon kanalı olduğumuz için yer altına inip yurt dışına çıkamadık. Kapatmaktan başka çare yoktu" diyor. İstanbul, Dozhd için ilk durak olurken, ekibin çoğu, Rusların bir başka sığınağı haline gelen Tiflis'e de uçmayı planlıyor.

Aynı zamanda İstanbul'a taşınan bağımsız Holod web sitesinde gazeteci, film yapımcısı ve editör olan Aleksandr Gorbaçov da yaşadıklarını şöyle anlatıyor: "Geçen yılın sonuna doğru, çoğu bağımsız medya 'yabancı ajan' olarak etiketlendi, ancak yine de onlara erişebiliyordunuz. Meduza okuyabilir, Dozhd, Mediazona veya BBC seyredebilirdiniz. Açıkçası harika bir durum değildi ama iyi gazetecilik yapmak istiyorsanız katlanılabilir bir durumdu. İşler açıkçası daha da zorlaşıyordu, ancak yine de Rusya'daki insanlar ve her türlü şey hakkında hikayeler yazabilirdiniz. Covid, yerel yönetim, insanların Rusya'da nasıl yaşadıklarıyla ilgili ilginç hikayeler... Holod'da yaptığımız şey buydu. Savaş başladığından beri her şey imkansız hale geldi. 'Sahte haberleri' suç sayan yasadan sonra, gazetecilik artık Rusya'da temelde yasa dışı, saf ve basitti."

"BİR GÜN RUSLAR, TV NE DERSE DESİN BUZDOLAPLARININ BOŞ OLDUĞUNU GÖRECEKLER"

Gorbaçov ve BBC muhabiri olan eşi, Putin işgali ilan eder etmez Rusya'dan ayrılma konusunda stratejiler oluşturmaya başladı. "O andan itibaren, hayatımızın bir daha asla eskisi gibi olmayacağı belliydi" diyor.

İşgal başladığında Tiflis'te tatil yapan ve ardından burada kalmaya karar veren bir diğer eski Dozhd gazetecisi Ilya Shepelin, "Çalışmamın hiç bu kadar önemli olduğunu düşünmemiştim. Geleneksel anlamda artık bir gazeteci olduğumdan emin değilim. İşimi 'karşı propaganda' olarak adlandırıyorum. Bir noktada Ruslar, televizyon onlara ne söylerse söylesin, buzdolaplarının boş olduğu gerçeğine uyanacaklar. Kremlin'in başından beri bu savaş hakkında yalan söylediğini anlayacakları bir an olacak. İşte biz de tam bu noktada doğruyu söylemeye hazır olarak devreye giriyoruz" diyor ve umutlu olduğunu belirtiyor.