Sünnet hakkında bilinmesi gerekenler

Ceyda ERENOĞLU / HT MAGAZİN

Yazı Dizisi - 1

Yaz dönemine girildiği bugünlerde erkek bebek-çocuk sahibi anne ve babaların akıllarında sünnet hakkında soru işaretleri olabilir. Toplumda genel kanı olarak törensel bir işlemi ifade eden sünnet, ciddi bir cerrahi işlemdir. Bu sebeple uygun yaş aralığı, sünnetin kim tarafından ve hangi dönemde yapılması gerektiği, uygun koşullarda ve uygun ellerde yapılmayan sünnet sonrası olası komplikasyonlar, yenidoğan sünnetinin detayları ve sünnet hakkında bilinmesi gereken birçok konu önem taşıyor.

Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üroloji Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Volkan Tuğcu sünnetin dini ve kültürel sebeplerle 15 bin yıldır uygulanan köklü bir işlem olmasının yanı sıra modern tıpta birçok hastalıktan koruyucu etkisi bulunan cerrahi bir operasyon olduğuna dikkat çekiyor. Penis baş kısmını örten deri dokusunun kesilmesi ve böylece baş kısmının açıkta kalmasının sağlanması anlamına gelen sünneti ilk uygulayanların eski Mısır uygarlıkları olduğu biliniyor.

KİM GERÇEKLEŞTİRMELİ?

Hatalı sünnet, bazen telafi edilebilir durumlara sebep olurken kimi zamansa telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabiliyor. Sünnet sonrasında görülen ciltle ilgili estetik hatalar ve eksik sünnet durumları, daha sonra yapılacak bir dizi ameliyatla telafi edilebillen komplikasyonlarken, idrar yolu yaralanmaları ve penis gövdesi-penis başı yaralanmaları telafi edilemez sonuçlara yol açabiliyor.

Doç. Dr. Tuğcu, "Doğru girişimlerle yapılmayan sünnet, sonrasında hem kozmetik hem de fonksiyonel olarak birtakım problemleri beraberinde getirir. Bu problemlerse ileri yaşlarda daha büyük sorunlara yol açabilir. Steril koşullarda yapılmayan işlemler ameliyat sonrası yara yeri enfeksiyon riskinde artışlara sebep olur. Bu sebeplerle sünnetin, konusunda uzman hekimler tarafından, steril koşullarda gerçekleştirilmesi son derece önemlidir" diye konuşuyor.

PSİKOLOJİK OLARAK EN UYGUN DÖNEM

Yenidoğan döneminde (yaşamın ilk 4 haftası) sünnet uygulanmasında sakınca bulunmuyor. Dikkat edilmesi gereken konuysa işlemin genel anestezi altında yapılmaması. Bebeğin akciğerleri ilk 6 ayda gelişmeye ve olgunlaşmaya devam ettiğinden, yenidoğan sünnetinin lokal anestezi altında yapılması öneriliyor. Bu dönemde doku iyileşmesi daha hızlı ve sağlıklı olabileceği gibi, psikolojik olarak da çocuk sünnetten en düşük düzeyde etkileniyor.

Yenidoğan döneminde yapılan sünnetlerde özellikle doğal yapışıklıklar (fizyolojik fimozis) görülebilmesi sebebiyle son derece özenli ve dikkatli olunması gerekiyor. Yapılan çalışmalar, doğumdan itibaren ilk bir yıl içerisinde yapılan sünnetin idrar yolu enfeksiyonu geçirme riskini 10 kat azalttığını gösteriyor. Ayrıca erken yapılan sünnet sonrasında sünnet derisinin iltihapları azalıyor. Tüm bu sebepler çocuklar için olası riskleri azalttığından, sünnetin doğumdan itibaren ilk bir yıl içerisinde yapılması öneriliyor. Çocuğun psikolojik olarak en az etkileneceği yaş aralığının da bu zaman dilimi olduğuna dikkat çekiliyor.

SÜNNET HANGİ HASTALIKLARDAN KORUR?

Penis kanseri: Bu kanserde risk faktörlerinden biri sünnetsiz olmaktır.

Rahim ağzı kanseri

Üriner sistem enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları sünnetsiz erkeklerde daha sık görülür.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Sünnetin HIV gibi bulaşıcı ve cinsel hastalıklardan koruyucu etkileri yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.

Vezikoüreteral reflü varlığında üriner sistem enfeksiyonları

Parafimozis: Sünnet derisinin geriye çekilmesiyle penis ucunda oluşan dolaşım bozukluğudur.

Balanopostit: Penis başı ve sünnet derisi iltihapları olarak adlandırılır.

Düşük doğum ağırlıklı ve erken doğan bebeklerde sendrom bulunma ihtimali vardır. Eşlik eden genitoüriner anomaliler olabilir. Bu bebeklerde sünnet ertelenmelidir.

Kanamaya eğilimi tespit edilen bebeklerde sünnet işlemi uygun tedavi görene kadar ertelenmelidir.

Peniste idrar çıkışı deliğinin normal yerinde bulunmaması gibi anomalisi olan bebeklerde sünnet derisi ileride yapılacak düzeltici ameliyatlar için gerekli olabilir. Bu sebeple penis anomalisi olan bebeklerde sünnet ertelenmelidir.

Bunların dışında genel durumu sünnet için uygun olmayan solunumsal ya da kardiyak problemleri olan bebekler de sünnet için uygun değildir.

2 -7 YAŞ ARASINDA ETKİLERİ DAHA FAZLA

2-7 yaş arasında çocuklar çoğunlukla cinsel organlarını tanırlar. 2-7 yaş aralığında cinsel organa yapılan sünnet benzeri bir işlemin çocuktaki etkileri diğer dönemlere göre daha fazladır. Uygun dönem kaçırıldıysa ve tıbbi bir gerekçe yoksa sünnet 7 yaş sonrasına ertelenmelidir. 7 yaşından büyük çocuklarda sünnet sonrası çocukla iletişim halinde olunmalı ve gereken destek sağlanmalıdır.

Yapılan son araştırmalarda bebeklerin sünnet sırasında ağrı hissedebildiği tespit edildi. Bu sebeple yeni doğanlarda uygulanan sünnet sırasında ve sonrasında uygun anestezi ve analjezi sağlanması oldukça önemli.

YARIN: Sünnet yaptırdıktan sonra nelere dikkat etmek gerekir?