Beyin pili ile Parkinson hastalığında eski yıllara geri dönüş mümkün!

Hastaların günlük yaşantısına darbe vuran Parkinson hastalığının medikal tedavisinde, ilaçların yeterli olmadığı durumlarda cerrahi yöntem ortaya çıkıyor. Hastayla konuşa konuşa yapılan ameliyat sonrası, hastalığa bağlı görülen el titremeleri büyük oranda tamamen durabiliyor, hastaların katılık ve tutuklukları azaltılabiliyor, hastalığın zamanı geriye alınıyor.

Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ali Zırh; Parkinson hastalığında ilaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda uygulanan cerrahi yöntem olan “beyin pili” uygulaması ile ilgili şu bilgileri verdi:

Kişilerin günlük yaşantısına darbe vuran Parkinson hastalığı beyinde dopamin maddesinin eksilmesi ile ortaya çıkıyor. Vücudun bir tarafında başlayan titreme, hareketlerde yavaşlama, bakışların donuklaşması ve maske yüz diye tarif edilen yüz hali hastalığın ilk belirtilerindendir. Yaşın ilerlemesi ve zamanla beyinde dopamin maddesinin giderek eksilmesi ile birlikte hastalık kişide giderek artan katılık, tutukluk, yavaşlık, yürüme güçlüğü gibi hareket bozukluklarına ve alınan ilaçların yan etkileri olarak istemsiz hareketlere neden olabiliyor.

BALAYI DÖNEMİ SİZİ YANILTMASIN

Hastalığın ilk dönemlerinde ilacın etkisinin olumlu olması ile hastalar “balayı dönemi” geçiriyor. Ancak aradan yıllar geçmesi ile birlikte; bir yandan hastalığın ilerlemesi, bir yandan da ilaca tolerans gelişmesi nedeniyle, eski doz ve sıklıkta ilaçlar yetmemeye başlıyor. Bununla birlikte ilacın dozunun artırılması ile hastada farklı yan etkilerde ortaya çıkabiliyor ya da kullanılan ilaç ancak kişinin rahatlama durumunu 1 – 2 saat ile sınırlıyor.

Bu dönemde ilaç tedavisine yeterli yanıt vermeyen hastalarda Parkinsonun cerrahi tedavi yöntemi olan beyin pili gündeme geliyor. Yaklaşık yüzde 10-15 hasta uzun dönemde cerrahiye aday hasta olma özelliği taşıyor.

BEYNİN HARİTASI ÇIKARTILIYOR

Beyin pilleri; başta Parkinson hastalığı olmak üzere, pek çok hareket bozukluğunun cerrahi tedavisinde son yıllarda giderek yaygın olarak kullanılan karmaşık elektronik cihazlardır.

Beyin pili ameliyatlarında yararlanılan ‘Mikroelektrot Kayıt ve Stimülasyon Tekniği’nde, beyindeki hastalıktan sorumlu hücrelerin tek tek elektriksel aktivitesi dinleyebiliyor. Bu teknik sayesinde beynin fizyolojik haritasını çıkarılıyor ve o hastalıktan sorumlu hücrelerin doğru yeri hata payı olmaksızın bulunuyor, sonrasında da beyin pili takılıyor.

"AMELİYAT SIRASINDA SOHBET EDİYORUZ"

Parkinson tedavisinde önemli bir alternatif kabul edilen beyin pili, tıpkı kalp pili gibi yerleştiriliyor. Bu yöntemde; hastalıktan sorumlu hücreleri ve etrafındaki anatomik oluşumların yerini bulmayı amaçlıyoruz. Bunun için de ameliyatın ilk 2-3 saatlik bölümünde hasta uyanık oluyor ve ameliyatı konuşa konuşa yapıyoruz. Hastalar ile ameliyat sırasında sohbet ediyoruz, ameliyatın nasıl ilerlediğini konuşuyoruz. Bu sayede hastanın tepkilerini ölçerek sorunlu bölgeye ulaşmamız daha kolay oluyor.

Beynin içinde tespit edilen sorunlu bölgelere iki tane elektrot yerleştiriyoruz. Göğüste cilt altına kalp pili gibi bir pil yerleştiriliyor ve cilt altından geçirilen uzatma bağlantılarıyla elektrotlar pile bağlanıyor. Daha sonra bilgisayar aracılığıyla hastaya iyi gelecek frekansları ve uyarı parametrelerini ayarlıyoruz.

Ameliyat sonrasında, 2-3 haftalık dönemde, hastalar sık sık gelip gidiyorlar. Biz hastaya en iyi gelen ayarları yaptıktan sonra hastalarımız normal yaşantılarına dönüyorlar. Ameliyat sonrasında hastalar, çarpıcı biçimde iyileşiyor ve gündelik yaşamlarını bağımsız sürdürebiliyorlar.

TİTREMELER AMELİYAT SONRASI AZALIYOR

Uygun seçilen Parkinson hastalarında ameliyat sonrası yaklaşık 10 yıllık bir hasta hastalığının 1.-2. senesine geri getirebilir. El titremelerinde de en azından bir vücut yarısı (vücudun sağ veya sol tarafı) için yüzde 85-90 ihtimalle titremeyi tamamen durdurmak mümkündür. Distoni hastalarında da hastadan hastaya değişmekle birlikte klinik iyileşme ihtimali ortalama yüzde 80’dir, yüzde 20 kadar distoni hastasında beklenen cevap alınamayabilir.

SOSYAL VE İŞ YAŞAMLARINA DÖNEBİLİYORLAR

Ameliyatın etkileri hemen görülmeye başlanıyor. Yapılan pil ayarları ile birkaç hafta içerisinde kişiler iyileşiyor ve normal yaşamlarına dönebiliyor. Ameliyat öncesi destek almadan yürüyemeyen, titremeleri nedeniyle rahatça yemek yiyemeyen, su içemeyen hastalar, ameliyat sonrası eski sağlıklı günlerine yakın bir şekilde yaşamlarına devam edebiliyorlar. Bir çok hasta dış görünüşünde var olan titremeleri nedeniyle hem sosyal yaşamdan hem de iş yaşamından kendini soyutluyor ancak ameliyat sonrası eski bağımsız yaşamlarına dönerek eski işlerini yapabilme imkanı buluyorlar.