Siroz neden olur? Siroz nasıl teşhis edilir? Siroz belirtileri ve tedavisi
Karaciğer yapısının ve düzeninin bozulması ile ortaya çıkan siroz, önlem alınmadığı takdirde ölümle sonuçlanan ciddi bir hastalıktır. Peki siroz nedir, neden olur? Siroz nasıl teşhis edilir? Siroz belirtileri ve tedavisi nasıldır?
Bir karaciğer hastalığı olan siroz, karaciğer işlevinin bozulmasıyla ortaya çıkarı. Alkol başta olmak üzere çeşitli nedenlerle oluşan siroz hastalığı en fazla ölüme yol açan hastalıklar arasında yer almaktadır.
İlerleme evreleriyle gelişen siroz hastalığı tedbir alınmadığı durumlarda ölüme yol açabilir. Peki siroz nedir? Siroznasıl meydana gelir? Sirozun tedavisi var mı? İşte detaylar...
SİROZ NEDİR?
Çok değişik hastalıklara bağlı olarak karaciğerde değişik derecede hasar meydana gelir. Bunların devamlılığı sonucu da karaciğerde yapısal değişiklikler gelişir. Karaciğerin yapısı bozulur ve giderek artan bir nedbe dokusu gelişimi olur. Hastalık ilerledikçe, fonksiyonel karaciğer hücresi sayısı azalır. Karaciğer sertleşir. İçinden geçmesi gereken kana karşı direnç artar. Kan buradan akamayınca, kanın geldiği bölgelerde (bağırsaklar, dalak) damar içi basıncı artar ve kan kendine başka yolar bulmaya çalışır. Tüm bunlar sonucu karaciğer fonksiyonları giderek bozulur ve karaciğer yetersizliği bulguları ortaya çıkar.
SİROZ BELİRTİLERİ NELERDİR, NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Siroz uzun süreli ve ilerleyici karakterde bir olaydır. Erken dönemlerde bulgular çok hafiftir. Karaciğerdeki hasar arttıkça bulgular da ağırlaşır. Erken dönemde en sık görülen bulgular şunlardır:
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Bulantı
- Halsizlik
- Çabuk yorulma
İleri dönemlerde bulgular daha da ağırlaşır:
- Vücutta su birikimi (bacaklarda ödem ve karında şişlik)
- Adale erimesi
- Çabuk morarma veya kanamaya eğilim
- Aşırı kaşıntı ve sarılık
- Geçici şuur değişiklikleri
SİROZ NEDEN OLUR?
Alkol sirozun en önemli sebebidir. Alkol kullanımının günde 50-60 gramı geçmesi siroz riskinin yükseldiğinin göstergesidir. Alkol sirozun en önemli sebebidir.
Sirozun diğer nedenleri ise hepatit B, C ve D hastalıkları olarak bilinmektedir. Bu hastalıklara ait mikroorganizmalar karaciğerin iltihaplanmasına neden olmaktadır.
Siroz hastalığının bir diğer nedeni ise kalp yetmezliği olarak bilinmektedir. Uzun süreli ve bilinçsiz ağrı kesici kullanımı, çeşitli kimyasallarla temas da siroz oluşumunu tetikleyebilir.
Alınan tüm gıdalar karaciğerde vücut için faydalı ve gerekli ürünlerin yapımında kullanılır. Bunlardan biri olan Albümin'in de görevlerinden birisi, sıvıların damar yatağı içinde tutulmasıdır.
Karaciğer fonksiyonları bozulunca albümin sentezi de etkilenir. Albümin seviyesi azalınca sıvılar damar yatağında tutulamaz ve dokuların arasına sızar. Bu en erken bacaklarda şişme (ödem) şeklinde ortaya çıkar. Aynı mekanizma ile karın boşluğunda da sıvı birikir (asit). Karın şişer. Bu hastalarda en ufak çarpma ile deride morluklar oluşabilir veya kanamaya eğilim artar. Bunun nedeni, pıhtılaşma için gerekli maddelerin (pıhtılaşma faktörleri) karaciğerdeki hasar nedeni ile gerektiği kadar yapılamamasıdır.
Yine karaciğerin işleyememesi sonucu bazı maddeler kanda birikir ve ciddi kaşıntılar ve şuur değişiklikleri (ensefalopati) meydana gelebilir. Bilerek ya da bilinçsizce gerçekleşen bu davranışlar ve durumlar karaciğerde ciddi hasarlara neden olabilir.
OBEZİTE KARACİĞER YAĞLANMASINA VE SİROZA YOL AÇIYOR
Sağlıklı beslenme, yeterli fiziksel aktivite ve kilo kontrolü tüm vücudumuz için olduğu gibi karaciğer için de çok önemlidir. Düzenli öğünler halinde bir beslenme planı ile yağ, şeker ve karbonhidrat tüketiminin azaltılması, vitamin ve mineral açısından zengin olan sebze ve meyve tüketiminin arttırılması, katkılı hazır gıdaların en aza indirilmesi gereklidir. Yoğun alkol tüketimi akut veya kronik karaciğer hastalığı nedenidir.
SİROZ TEDAVİSİ
Siroz geliştikten sonra, klasik tedaviler ile bunu geri çevirmek mümkün değildir. Süresi kestirilememekle birlikte olay karaciğer yetersizliği ile sonlanır. Ancak bu yolun sonu demek değildir. Hastalığın bu safhasında bilinen tek tedavi şekli karaciğer naklidir.
