Şükrü Saracoğlu Türkiye'nin başbakanı Fenerbahçe'nin başkanı

1990'lı yıllarda İtalya'nın siyasi ve spor hayatında istisnai bir durum ortaya çıktı.

Milan'ın başkanı Silvio Berlusconi, 1994'te İtalya'nın başbakanı seçildi. Berlusconi, hem Milan'ın başkanlığını hem de İtalya'nın başbakanlığını eş zamanlı olarak yaptı.

Bu istisnai durum, Türkiye'de İtalya'dan 52 yıl önce gerçekleşmişti.

Mehmet Şükrü Saracoğlu, Türkiye'nin başbakanlığıyla Fenerbahçe'nin başkanlığını eş zamanlı olarak icra etti.

Kuşdili Çayırı'ndaki araziyi 1932'de Fenerbahçe Kulübü'ne kazandıran Mehmet Şükrü Saracoğlu'nun adı, 22 Temmuz 1998'de alınan kararla Fenerbahçe Stadyum'una verildi. O tarihten sonra stadyumun adı Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu oldu.

Stadyumun günümüzdeki adı ise Ülker Stadyumu Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Spor Kompleksi.

Mehmet Şükrü Saracoğlu;

Mehmet Tevfik ile Şerife Hanım'ın ilk çocuğu olarak 1886'da İzmir'in Ödemiş ilçesinde doğdu.

İzmir'de liseyi birincilikle bitirdikten sonra İstanbul'da siyasal bilgiler öğrenimi gördü.

Öğreniminin bitiminden sonra 1909'da atandığı İzmir Valiliği'nde memur olarak çalışmasının yanı sıra İzmir Sultanisi'nde matematik öğretmenliği yaptı.

1911'de İttihat ve Terakki Ticaret Mektebi Müdürlüğü görevine getirildi.

Üstün zekasıyla döneminin altın gençlerinden biri olarak devlet bursuyla 1914'te siyasi bilgiler öğrenimi görmesi için Belçika'ya gönderildi. Ne var ki bu ülkedeki öğrenimi I. Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla kısa sürdü.

İzmir'e döndükten bir yıl sonra savaşta tarafsız ülkelerden biri olan İsviçre'ye giderek Cenevre Siyasi İlimler Akademisi'nde 4 yıl öğrenim gören Mehmet Şükrü Saracoğlu, dereceyle mezun olduktan sonra bu ülkede kalmaya devam etti. Mondros Mütarekesi'nin sebep olduğu olumsuzluklara karşı Osmanlı Devleti'nin haklarını savunmak için Fransızca bir dergi çıkardığı dönemde İzmir'in işgal edilmesi üzerine 1919'da Türkiye'ye döndü.

Milli Mücadele'ye katıldığı sırada İttihatçı olduğundan şüphelenen Demirci Mehmet Efe tarafından hapsedilen Mehmet Şükrü Saracoğlu, İttihat ve Terakki Ticaret Mekteb-i Müdürlüğü'nden tanıdığı, sonraki yıllarda Türkiye'nin 3'üncü başbakanı ve 3'üncü cumhurbaşkanı olacak olan Celal Bayar tarafından kurtarıldı.

Hapisten çıktıktan hemen sonra Kuşadası, Nazilli ve Aydın yörelerinde kurulan Kuvâ-yi Milliye hareketlerinin örgütlenmesinde çalışan Mehmet Şükrü Saracoğlu, 1920'de Osmanlı Meclisi Mebusanı'na İzmir milletvekili olarak seçildi.

Ne var ki İstanbul'un işgal edilmesi nedeniyle meclise katılamadan geri döndüğü Ödemiş'in belediye başkanlığını yapan Mehmet Şükrü Saracoğlu, 1923'te İzmir milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girdi.

Zekası ve vizyonuyla Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde dikkatleri üzerine çeken Mehmet Şükrü Saracoğlu'nun sonraki siyasi hayatı ve bulunduğu mevkilerdeki önemli çalışmaları şöyle;

1924 - 1925... Milli Eğitim Bakanı

* Türk - Yunan Mübadele Komisyonu'nda Türkiye delegasyonu başkanlığı yaptı.

1927 - 1930... Maliye Bakanı

* Lozan Antlaşması'nın getirdiği sınırlamaların bitmesinden sonra yeni gümrük tarifelerini uygulamaya koydu. Dış ticarette kota sistemi uygulamasını yürürlüğe soktu. 1929'da başlayan, tüm dünyayı etkisi altına alan Büyük Ekonomik Krizin etkilerini azaltmak ve ulusal ekonominin altyapısını oluşturmak amacıyla yürütülen bir dizi millileştirmede önemli rol oynadı.

* Hazırladığı bir raporla Türk pamuk sanayisinin yeniden düzenlenmesinin temellerini attı.

* Osmanlı Devleti'nin borçlarının ödeme koşullarının saptanmasının ele alındığı Paris'teki görüşmelerde Türkiye'yi temsil etti.

1933 - 1938 ... Adalet Bakanı

* Avukatlık, hakimlik, icra iflas kanunlarını hazırladı.

* İş esasına dayalı cezaevlerinin oluşmasını ve bunun ilk örneği olarak İmralı Cezaevi'nin kuruluşunu sağladı.

* Emeklilik kanunlarını oluşturdu.

1938 - 1942... Dış İşleri Bakanı

* Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'nın dışında tutulması politikasında önemli rol oynadı.

1942 - 1946... Başbakan

* Türkiye'nin savaşa girmemesi konusunda yürütülen politikanın devamlılığı için çalıştı.

* II. Dünya Savaşı sırasında yaygınlaşan karaborsa nedeniyle ortaya çıkan savaş zenginlerinin elde ettikleri servetler, temel gıda ürünlerinin bile zor temin edilebildiği savaş döneminde halkın tepkisini çekmişti. Bunun üzerine 12 Kasım 1942'de çıkarılan Varlık Vergisi ile hem devlet gelirlerini artırarak enflasyonla mücadele hem de karaborsayla mücadele etmek amaçlandı. Özellikle gayrimüslim azınlıklara yönelik bir baskı aracı gibi uygulandığı ileri sürülerek büyük tartışmalara yol açan Varlık Vergisi 1944'ün başlarında kaldırıldı.

* Bu dönemde seçim yasasında yapılan değişiklik tepki çekti. 'Açık oy - gizli sayım' esaslarına göre hazırlanan yasada her seçmenin hangi partiye oy verdiği herkes tarafından görülebilecek ama oy sayımı gizli yapılacaktı. Bu yasa, 1946 seçimlerini direk olarak CHP'nin kazanmasına yol açacağı için muhalefet partisi Demokratik Parti tarafından fazlasıyla eleştirildi. Seçimi CHP kazandı.

1948 - 1950... Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

1950 seçimlerinde yeterince oy alamayarak milletvekili seçilemeyince siyaseti bıraktı.

Mehmet Şükrü Saracoğlu, 1939'daki Sovyetler Birliği gezisi sırasında yediği bir yemekten kaptığı virüsle beyninde oluşan iltihabın sebep olduğu Parkinson hastalığı giderek kötüleşti. Saracoğlu, bunun üzerine tedavisi için dönemin başbakanı Adnan Menderes'in çıkardığı ödenekle Paris'e gitti. Tedavinin sonuç vermemesi üzerine Türkiye'ye dönen Mehmet Şükrü Saracoğlu, İstanbul'a yerleştikten kısa bir süre sonra, 27 Aralık 1953'te Teşvikiye'deki evinde 66 yaşında vefat etti.

1934 - 1950 Fenerbahçe Başkanı

Mehmet Şükrü Saracoğlu, 1998 - 2018 arasında 20 yıl başkanlık yapan Aziz Yıldırım'dan sonra Fenerbahçe'nin en uzun süreli başkanlığını yapan ikinci kişi. Saracoğlu, Fenerbahçe'nin başkanlığı sırasında Adalet Bakanı, Dış İşleri Bakanı, Başbakan ve TBMM Başkanı olarak da görev yaptı.