Toryum nedir, nerelerde kullanılır? Toryum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi

Uranyuma alternatif bir radyoaktif element olan toryum, diğer nükleer yakıtlara oranla daha çevreci özellikler barındırmaktadır. Adını İskandinav mitolojisindeki savaşçı Thor'dan alan toryum, düşük derecede radyoaktiviteye sahiptir. Toryum nedir, nerelerde kullanılır? Toryum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.

Giriş: 18.10.2023 - 17:56 Güncelleme: 18.10.2023 - 17:56

1829 yılında Jöns Jacob Berzelius tarafından keşfedilen element; torit, uranotorit ve toriyanit madenlerinde bulunur. Ekonomik değeri en yüksek olan cevheri ise monazit madenidir. Ülkemiz önemli miktarda toryum rezervine sahiptir. Toryum nedir? Nerelerde kullanılır? Toryum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.

Toryum Nedir?

Gümüşi beyaz, kurşun renginde olan element, aktinitler element serisinde yer almaktadır. Saflaştırıldığında alüminyum ve çelik görünümüne bürünür. Saf toryum oldukça yumuşaktır; tel ve levha haline getirilebilir. Toryum oksit, tüm oksitlerin arasında en yüksek erime noktasına sahiptir. Toryum elementi, neredeyse tüm bileşiklerinde +4 oksidasyon durumu sergiler. Toz metali formu ise oldukça kolay tutuşmaktadır. Magnezyum ile alaşımlar oluşturarak malzemenin yüksek sıcaklıklardaki sertliğini ve sürtünme direncini artırır. Doğada serbest halde bulunmaz. En önemli toryum mineralleri thorit ve monazittir. Genel olarak monazitten diğer elementlerin ayrıştırılması sırasında yan ürün olarak elde edilmektedir.

REKLAM

Toryum Nerelerde Kullanılır?

Rayoaktif bir element olması sebebiyle önemli bir atom enerjisi kaynağıdır. Çevreye uranyumdan daha az zarar vermektedir. Bu nedenle nükleer reaktör olarak uranyumun yerini alabilir. Toryum-magnezyum alaşımları, havacılık endüstrisinde uçak motorları için kullanılmaktadır. Ampullerdeki tungsten filamanlarını kaplamak için de elementten yararlanılır. Kameralar ve bilimsel aletler için lenslerin üretiminde kullanılır. Plütonyum üretmediği için nükleer reaktörlerde kullanılır.

Toryum Simgesi

Element "Th" simgesiyle ifade edilmektedir. Dünyanın hemen hemen her yerinde bulunduğu için insanlar hava, su ve besin yoluyla az miktarda toryuma maruz kalacaktır. Elementin solunması veya az miktarda alınması zararlı etkiler yaratmaz ancak sürekli maruz kalmak akciğer kanserine neden olabilir. Bazen pankreas hastalıklarına bile sebep olabilmektedir.

REKLAM

Toryum Sembolü

Element periyodik tabloda “Th” sembolüyle temsil edilmektedir. İzotopları oldukça kararsız olduğundan zayıf bir radyoaktif metaldir. Bu elementin yerkabuğunda uranyumdan daha fazla miktarda bulunduğu tahmin edilmektedir. Çoğu kaya ve toprakta az miktarda bulunur.

Toryum Periyodik Tablodaki Yeri

Periyodik tablonun 7. periyodunun aktinitler grubunda yer alan 2. elementi olarak karşımıza çıkan toryumun atom numarası 90'dır. Saf haliyle, havada stabil olan ve birkaç ay boyunca parlaklığını koruyan gümüşi beyaz bir metaldir. Oksitlerle reaksiyona girdiğinde yavaş yavaş gri bir renge dönüşür.

Toryum Kullanım Alanları

Toryum Özellikleri

Erime noktası 1750 derece, kaynama noktası 4790 derecedir.
Periyodik tablonun 3-B grubunda yer alır.
Toryum oldukça reaktif bir metaldir.
Toryum, hidroklorik asitte ve ayrıca nitrik asitte bir katalizör yardımıyla kolaylıkla çözünür. Yaygın asitlerin çoğunda kolaylıkla çözünmez.
Toryum dioksit, cam malzemelerin kırılma indeksini arttırır. Ayrıca seramik yapmak için bir bileşen olarak kullanılabilir.
Bir ton toryumun 1 milyon ton petrolle eşdeğer olduğu belirtilmektedir.
1989 yılında radyoaktif etkiye sahip olduğu tespit edilinceye kadar diş macunlarında kullanılmıştır.
Toryum tabanlı bir enerji üretimi için maliyeti yüksek tesislerin kurulması gerekir. Bu tesislerin kurulması için ticari açıdan ekonomik görülmemektedir; bu sebeple dünyada henüz toryum yakıtlı tesis bulunmamaktadır.

Haberi Hazırlayan: Mehmet Kerem Hançer

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ