Uranüs'te yaz güneşi, Neptün'de bitmeyen kış: Dünyadan başka gezegenlerde mevsimler nasıl ilerliyor?
Dünya'nın mevsimsel döngüleri hayatımızın doğal bir parçası. Peki bu döngüler sadece bize mi özel? Bilim insanları, Güneş Sistemi'ndeki pek çok gezegende de mevsimsel değişimlerin yaşandığını söylüyor. Ancak bu mevsimler, bildiklerimizden çok daha uzun sürebiliyor ya da aşırı uçlar taşıyabiliyor...
ABONE OL
Yaz-kış döngüsüne alışığız, ama bu düzen evrensel mi? Mars’tan Neptün’e, hatta cüce gezegen Pluto’ya kadar birçok gökcismi kendi mevsimsel döngüsünü yaşıyor. Gezegenlerin eğikliği ve yörünge biçimi, kozmik bir takvim gibi çalışıyor. İşte gezegenlerin bilinmeyen mevsimsel sırları...
Dünya’da mevsimlerin oluşmasının temel nedeni, gezegenimizin kendi ekseni etrafında 23.5 derecelik bir eğimle dönmesidir. Bu eğiklik sayesinde yılın belli dönemlerinde kuzey ve güney yarımküreler farklı miktarda güneş ışığı alır. Aynı ilke, diğer gezegenlerde de geçerlidir; eksen eğikliği olan her gezegen, belli oranlarda mevsimsel değişiklikler yaşar.
Mars, yaklaşık 25 derecelik eğikliği ile Dünya’ya oldukça benzeyen mevsimler yaşar. Ancak burada karbondioksit buzunun oluşturduğu 'kuru kışlar' görülür. Öte yandan Merkür'ün eksen eğikliği yok denecek kadar azdır, bu nedenle mevsimsel farklar neredeyse hiç yaşanmaz.
Uranüs, 90 dereceye yakın eğikliğiyle Güneş Sistemi’nin en uç örneklerinden biridir. Bu eğiklik nedeniyle gezegenin kutupları, Güneş'e tamamen dönük ya da tamamen karanlık olacak şekilde konumlanabilir. Bu da mevsimlerin çok uzun ve aşırı olmasına neden olur: Yaz boyunca aylarca kesintisiz güneş ışığı, kış boyunca da sürekli karanlık yaşanır.