AVM krizinin perde arkası

Alışveriş, sosyal hayat, kültür sanat etkinlikleri için vatandaşların uğrak noktalarından olan AVM'ler bir süredir ekonomik sıkıntılarla boğuşuyor. Yakın dönemde Forum AVM'lerin konkordato ilan etmesi, alışveriş merkezlerinin geleceği konusunda soru işaretlerini artırdı.

Biz de AVM krizinin perde arkasını Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı'ya sorduk...

Son dönemde konkordato ve bankalara devir haberleriyle gündeme gelen AVM'ler konusunda, kamuoyu tarafından tanınmış bir marka olan 'Forum' AVM'lerin konkordato talebi sonrası merak iyice arttı. Öncelikle sektörde neden böyle bir kriz durumu oluştuğunu sormak istiyorum. AVM'lerin ekonomik sorunlar yaşamasının nedenleri nedir?

Bu noktaya gelinmesindeki ana nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Elbette fizibilitesi baştan yanlış yapılmış AVM’ler de olabilir ve vardır da. Ancak alınan kararlar ve uygulamalar bu AVM’lerin zor durumda kalması ile ilgili süreci hızlandırmıştır.

Ticaret Bakanı Bolat, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Türkiye'de yaklaşık 450 AVM bulunduğunu bunların yaklaşık 70'inin bankalara devredildiğini söyledi. Bununla ilgili net rakamlar verebilir misiniz? Kamuoyunu aydınlatmak adına hangi AVM'lerin hangi bankalara devredildiğini paylaşabilir misiniz?

Türkiye’de şu anda irili ufaklı 447 AVM vardır. Bankalara geçen veya bankaların kontrolünde olan AVM sayısının 60-70 civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Bu AVM’lerin bir kısmı da büyük çaplı AVM’lerdir. 20 bin metrekareden büyük hacme sahip olan AVM’leri baz aldığımızda, bu yüzdesel olarak da önemli bir orandır.

Bankalara devredilen ve konkordato ilan eden AVM'lerle beraber, AVM'lerin ne kadarı ciddi büyüklükte ekonomik sorunla boğuşuyor? Yine 10 milyar dolar civarı borçtan bahsediliyor, bununla ilgili net bir rakam var mı elinizde?

Halihazırda AVM’lerin borçları, 10-12 milyar US dolar civarındadır. Bunun da %80’inin döviz kredi borçları olduğunu tahmin ediyoruz.

Bu gidişatın nasıl devam edeceğini düşünüyorsunuz? Konkordato ilan eden şirketlerin kaderi ne olacak?

Bu olumsuz tabloyu düzeltme konusunda finansör şirketlerin ve bankaların, borçların yapılandırılması konusunda yapıcı yaklaşımları önem taşımaktadır. Bu sorunun çözümü için her zaman vurguladığımız gibi ticari gayrimenkul kira rejiminin konut kira rejiminden ayrılması ve iki basiretli tacir arasında yapılan sözleşmelerde, sözleşme serbestisi kapsamında hareket edebilmesine olanak sağlanması, uzun vadede çözüme ulaşma konusunda en önemli kriterlerdir. Bunun yanı sıra döviz kirasına geri dönülmese bile dövize endeksli kiraların gündeme alınması da çözüm yollarından biri olarak öne çıkmaktadır.