Çifte fırtınaya yakalandık

İki olan ana sorunumuz son üç günde dörde çıktı. ABD ile gergin ilişkiler ve ekonomiye ticaret savaşları ve İstanbul seçimlerinin iptal kararıyla yerel seçimler 1.5 ay daha uzaması eklendi.

-Dolayısıyla seçim atmosferinin yaratacağı negatif koşullardan kurtulamadık. Yıl ortasına kadar da bu durum sürecek. İnşallah bu kez son noktayı koyarız. Yoksa yılın ilk yarısı seçimlerin domine etmesiyle geçtikten sonra ikinci yarıyı da kaybederiz.

EKONOMİK DURUM KÖTÜLEŞEBİLİR

-Bu sırada ekonomik durum daha kötüleşebilir. Dönüp önlem almaya, yapısal sorunları çözmeye zaman da olmaz, niyet de olmaz, enerji de kalmaz. Önlem alınsa bile buna pek uyan da çıkmaz.

-Çünkü yapısal önlem dediğimiz şey, bozulan, eskiyen yapıyı yıkmak ve yerine yenisini geçirmek demek. Ekonomiyi bulunduğu yerden alıp başka bir yere taşımak demek.

-Bunun için önce tarafların buna inanması, rıza göstergesi gerekir ki, ekonominin taşınma işi gerçekleşsin. Seçim ortamında bu tür işlere girişilmez. Girişilseydi, sık sık seçimlerle kesilen geçtiğimiz üç dört yılda girişilirdi zaten.

ABD KRONOMETREYİ ÇALIŞTIRDI

-ABD-Çin ticaret görüşmeleri ise iyi giderken bir anda tıkandı. Dün de ABD’nin kararıyla 10 Mayıs Cuma gününden itibaren Çin’den yapılan 100 milyar dolarlık ithalatın vergisi yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkarıldı.

-Bu arada Çin heyeti de ABD’ye ulaştı. Artık bir günde veya iki günde ne kotarılacak göreceğiz. Verdiği süreyi dahi beklemeden ABD’nin gümrükleri artırma kararı ise karşı tarafı sıkıştırıp istediği koşulları dayatma taktiği de olabilir. Bir anlamda ABD yarışı bitirmek için kronometreyi çalıştırdı ve Çin’in kucağına bomba bırakır gibi bıraktı. Bombanın patlayıp patlamamasını karşı tarafa bıraktı.

-Bu ihtimalle umutlar azalmasına karşılık tamamen bitmiş değil. Bir twitter mesajıyla gümrük vergileri geri alındığını da, aynen kaldığını da görebiliriz.

-Ancak bu durum küresel ekonomi ve piyasalar için çok kötü bir gelişme. Piyasalarda ciddi fiyatlamalar görülüyor ama asıl hareketler anlaşmaya varılamaması halinde olacak gibi. Küresel çapta risklerin artmasını korku endeksi VIX’in üç günde 12.87’den 20.29’a çıkmasında da gördük.

TÜRKİYE NEGATİF AYRIŞIYOR

-Haftanın ilk üç gününde henüz dünya borsalarının değer kaybı yüzde 2 civarında. Gelişen borsaların kaybı da yüzde 2.5 olurken, Türkiye borsası dolar bazındaki düşüşü yüzde 5.9’a ulaştı. Türkiye hem dışarıdaki gelişmelerden hem de içeride seçimlerin uzatılmasından dolayı çifte darbe yiyor ve dünyadan negatif ayrışıyor.

-Bu nedenle de Türk Lirası en çok değer yitiren para birimi. TL karşısında dün 6.20’ye dayanan dolar kuru 3 Mayıs Cuma gününü 5.96’dan kapatmıştı. Arada ticaret savaşı patladı ve YSK kararı çıktı. Dolar üç günde yüzde 3.8 artarken TL’nin kaybı ise yüzde 3.6 düzeyine vardı.

FAİZLER DE CDS’LER DE YÜKSELİYOR

-Türkiye’nin faizleri de yükseliyor. Gösterge tahvil faizi dün yüzde 25.71’e yükselerek kur şokunu yaşadığımız ağustos sonrası dönemin en yükseğine çıktı. Faizdeki üç günlük artış 1.65 puan.

-Asıl da yabancıların işlem yaptığı Türkiye CDS’leri yükseldi. Ülke varlıklarının iflas sigortası olan 5 yıllık CDS’in fiyatı dün 472.214’e kadar yükseldi. Cuma gününü 435.419’dan kapatan CDS’ler üç günde yüzde 8.5 arttı. Türkiye riskindeki üç günlük artışın bedeli bu.

HER ŞEY SEÇİMLERE BAĞLI

-Dünyada esmeye başlayan fırtınaya karşı kırılganlığımız nedeniyle önlem almamız gerekirken, kendi içimizden ikinci fırtınayı ekledik. Bir anlamda bu dönemde çifte fırtınaya yakalandık. Sonuçlarına katlanmak da buna paralel giderek zorlaşıyor.

-Yıl ortasına kadar da bu gidişi değiştirecek büyük bir gelişme veya olay da yok. Çünkü Türkiye’de hemen her şeyi seçimler domine ediyor. Her şey seçimlere bağlı.