Dünyanın en önemli ve en zor zanaati

Bugün Anneler Günü... Sessizce sarılmalı çocuklar annelerine. Bu yıl tadı yok özel günlerin, bayramların. Depremlerde annesini, çocuğunu kaybeden binlerimiz var. Kurtulanlar hem kendilerinin hem de çocuklarının yaralarını sarmak için çabalıyorlar.

Annelik tartışmasız dünyanın en önemli ve en zor zanaati. Dünyada yaklaşık 2 milyar anne var ve her saniye 4 bebek doğuyor. Anneler ne yazık ki istihdam piyasasında adeta cezalandırılıyor.

Kadınların işgücüne katılımı artıyor ancak esnek olmayan çalışma saatleri, çocuk bakımı maliyetlerinin yüksekliği istenen rakamlara ulaşılmasını engelliyor.

Hanehalkında 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranı yüzde 28. Aynı yaş grubunda çocuğu olmayan kadın istihdamı ise tam 2 katı yüzde 56.

ÇOCUKLAR OKULA ANNELER İŞE

Anne istihdam oranı (%)

Çocuklar okula başladıklarında annelerin işgücüne katılımı artıyor. Çocuk bakımında aslan payını üstlenen annenin sosyo-ekonomik statüsü sadece kendisi için değil, çocuğun sağlığı, eğitimi ve gelecekteki konumu açısından da önem taşıyor. Hem kadının işgücüne katılımını artırıp, hem de doğum oranlarını yükseltmenin yolu ise eğitim, kreş sayısının ve yarı zamanlı çalışma olanaklarının artırılmasından geçiyor.

''ANNELİK CEZASI''

Anneler çocuksuz hemcinslerinden ve babalardan daha az ücret alıyor. Kadınların aynı işi yaptıkları erkeklerden ortalama yüzde 20 daha az ücret almasının en önemli sebebi anne olmaları. Çalışmalar, "annelik cezasının" cinsiyetler arası ücret farkının yüzde 80'ini oluşturduğunu gösteriyor.

Doğum yaptıktan sonra işe dönen kadınların deneyimleri ve kariyerlerindeki ilerlemeyi yavaşlatmakla başlayan uygulamalar dünyanın hemen her noktasında, kadınların üstlendiği çocuk bakımı yükünün eşler arasında paylaşılmamasıyla kalıcı hale geliyor. Anne çocuğu büyüdüğünde işe dönmek istediğinde hem maaş hem de kariyer olarak eski konumunun çok altında iş bulabiliyor.

TÜİK verilerine göre kadın ve erkeklerin yıllık ortalama esas iş gelirleri arasındaki fark yüzde 28.4. Bir okul bitirmeyenler arasındaki fark yüzde 43'ü buluyor.

ÜCRET FARKI GELİRİN YÜZDE 45'İNE ULAŞIYOR

University College London (UCL) tarafından yürütülen araştırmaya göre Birleşik Krallık'ta anneler doğum izninden sonra işe döndükten sonraki ilk yıl, doğum öncesine göre yüzde 28 daha az maaş alıyor. Altı yıl içinde bu ücret farkı gelirin yüzde 45'ine ulaşıyor.

Dünya Ekonomik Forumu'nun Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu 2022'ye göre, erkekler kadınların harcadığı zamanın sadece üçte birini evdeki ücretsiz işlerde harcıyor.

TÜİK'in Aile Yapısı araştırması 2021 sonuçlarına göre 2021 ev işlerini genellikle kadınlar üstlendi.

Annenin iş hayatına dönmesinin önündeki en önemli engellerden biri de çocuk bakımı. Türkiye’de doğum yapan anne toplam 16 hafta ücretli, 6 ay da ücretsiz izin kullanabiliyor. Bazı gelişmiş ülkelerde doğum izin 166 haftaya kadar çıkabiliyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından 2020 yılında yapılan çalışmaya göre 38 üye ülkede anneler için ortalama ücretli doğum izni 18 hafta. Bulgaristan annelere 58.6 haftaya kadar izin ve düzenli maaşlarının ortalama yüzde 90'ını veriyor.

Kadınlar çocuk sahibi olmak için giderek daha fazla bekliyor. ilk kez doğum yapan kadınların ortalama yaşı, 2021 yılı itibarıyla 29.1’e yükselmiş durumda.

.png

DOĞUMLAR AZALIYOR

İlk doğum yaşı yükselirken bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı 2021 yılında binde 12.8 oldu.

ÇALIŞAN ANNE DAHA İYİ EĞİTİM SAĞLIYOR

Harvard Business School'un araştırmasına göre çalışan annelerin çocukları annesi işsiz olanlara göre daha eğitimli.

Çalışan kadının kızının işe sahip olma olasılığı 1.21 kat daha fazla.

Çalışan kadınların kızları, annesi çalışmayanlardan daha fazla kazanıyor.

Çalışan annelerin oğulları, aile üyelerine bakmak için yaşıtlarına göre haftada 50 dakika daha fazla zaman ayırıyor.