Elazığ deprem haritası: İşte Elazığ'da deprem riski olan ilçeler

ELAZIĞ JEOLOJİK YAPI

İnceleme alanı Mesozoyik başlarından itibaren sürekli tektonik bakımdan aktif olmuştur. Bu aktivitenin esası, Geç Triyas’ta, Anadolu Levhası ile Arabistan Levhasını birbirinden ayıran riftleşme ile Tetis Okyanusu’nun oluşmaya başlamasıdır. Bu okyanusun gelişimi Geç Triyas’tan itibaren devam ederek Geç Kretase başlarında maksimum açılımına erişmiş ve bu zamandan itibaren kuzeye, Avrasya Levhası’nın altına doğru eğimli bir yitimle kapanmaya başlamıştır. Bitlis–Pütürge Masifi ile Arabistan Levhası arasındakinden başka Bitlis–Pütürge Masifi ile Keban–Malatya Metamorfitleri arasında bir de okyanus kolu mevcuttur. Geç Kretase başlarından itibaren her ikisi de kapanmaya başlamış ve kuzeydeki kol Geç Kretase sonunda kapanmıştır. Güneydeki ana okyanus ise Orta Miyosen’e kadar varlığını sürdürmüş ve nihai kıta–kıta çarpışması ile Paleotektonik dönem sona ermiştir.

Kıta-kıta çarpışmasına bağlı olarak Doğu Anadolu’da yaklaşık K–G doğrultulu sıkışma rejimi başlamış ve önceleri daha çok kıvrımlı deformasyonlarla kıta kabuğu kalınlaşmaları, daha sonra ise Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fay Sistemleri’nin de dahil olduğu kırıklı deformasyonlar meydana gelmiştir. Bu deformasyonlar nedeniyle kuzey ve güneydeki bloklar birbirine yaklaşırken, doğu ve batıdaki bloklar da birbirlerinden halen yılda ortalama 0,5–2 cm kadar uzaklaşmaktadırlar.

ELAZIĞ FAYI

Elazığ İl Merkezi Yerleşim Alanında yaklaşık D–B doğrultusunda, inceleme alanı dışında KD–GB doğrultuda uzanmaktadır. Elazığ il merkezi yerleşim alanında Abdullahpaşa Mahallesi-Cumhuriyet Mahallesi-Fırat Üniversitesi kampusü-İzzetpaşa Mahallesi-Ulukent Mahallesi-Doğukent Mahallesi güzergahından geçen bu fayın Elazığ fayı olarak isimlendirilmesi uygun bulunmuştur. Arazi incelemelerimiz ve bazı sondaj verileri de Elazığ fayının bölgede D–B doğrultulu ters fay nitelikli olduğunu ortaya koymaktadır.

Bununla beraber fayın yer yer normal fay özelliği gösterebileceği ihtimali de söz konusudur. Elazığ Fayı olarak adlandırdığımız bu fayın bir segmentinin Karabakır Formasyonu’nun çakıltaşı–kumtaşı üyesini kestiği belirlendiğinden yaşının Üst Miyosen–Alt Pliyosen veya daha genç olması gerekir.

PALU - SİNCİK FAY ZONU

Palu–Sincik Fay Zonu DAF' nın yaklaşık 145 km. uzunluğundaki bu parçası Palu güneyinde K600D genel doğrultusundadır. Hazar Gölü–Sivrice–Doğanyol güzergâhından Şiro Çayı boyunca uzanır ve Sincik kuzeyinde belirginliğini kaybeder. DAF-Hazar Gölü yöresi dışında dar bir zon halindedir. Palu–Sincik Segmentinin bir özelliği de, doğrusal uzanım göstermesidir.

Fay, Palu yöresinde Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı ile kuzeydeki Oligosen yaşlı Kırkgeçit Formasyonu’nu ayırır. Hazar Gölü KD’sunda Üst Kretase–Alt Eosen yaşlı Hazar Karmaşığını keser. Gölün güneyinde Maden Karmaşığını keserek GB doğrultusunda uzanır. Sivrice civarında Pliyo–Kuvaterner yaşlı yelpaze çökellerini denetler.

ELAZIĞ FAY HATTINDAKİ RİSKLİ İLÇELER

Deprem Araştırma Dairesi Ankara haritasına göre; Elazığ'da Karakoçan, Palu, Kovancılar, Arıcak,Maden, Alacakaya, Sivrice bölgeleri birinci derece deprem bölgesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

ELAZIĞ FAY HATTI RİSK DURUMU

Elazığı Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde bulunmaktadır. Fay sistemi özellikle, 21 Mayıs 1971 tarhinde Bingöl ve yöresini etkileyen, birçok can ve mal kaybına neden olan depremle dikkati çekmiştir.

Fayın Karlova'dan başlayıp Bingöl, Palu, Hazar Gölü, Sincik, Çelikhan ve Gölbaşı'ndan geçerek yön değiştirdiğini, Hatay grabenini oluşturan faylarla devam ettiğini ve Ölüdeniz fayına birleştiğini belirtmektedir.

Haber Elazığ İl Merkezi Yerleşim Alanının Depremselliği ve Kandilli Rasathanesi Elazığ Depremi makalelerinden derlenerek hazırlanmıştır.