Evde kalmak sağlığımızı nasıl etkiledi? Başka hastalıklar arttı mı azaldı mı?

Uyku ile ilgili iki farklı durum bulunuyor Bir kesim bu süreçte uyku süresi ve kalitesinin bozulduğunu söylerken, diğer kesim önceki günlere göre daha uzun süre uyuduğunu belirtiyor. Bu noktada uyku düzeninin ciddi bir sağlık sorunu yarattığını söylemek pek olası görünmüyor.

PSİKOLOJİK DURUMLAR

Bu dönemde stres ve kaygıların arttığına kesin gözüyle bakılıyor. Bunlardan birinin de depresyon olduğu belirtiliyor. Bazı ülkelerde intihar olaylarında artış bulunuyor. Çoğunun nedeni ise ekonomik kaygıların baskısı olarak görülüyor. Psikiyatrik destek ihtiyacı olan kişilerin veya tedavisi devam edenlerin bu imkanı kaybetmesiyle sık karşılaşılıyor. Bu noktada teletıp uygulamaların yararlı olacağına kesin gözüyle bakılsa da bu imkanı kullananların sayısının çok az olduğuna dikkat çekiliyor.

KİLO, ALKOL VE SİGARA

Kilo, alkol ve sigara ile ilgili sonuçlar tehlikeye işaret ediyor. Bu süreçte bireylerin en az 2 kg aldığı belirtiliyor. Yine bu dönemde alkol ve sigara tüketimi artıyor ve sigaraya yeni başlayanlar olduğuna dikkat çekiliyor.

AŞILAR

Bu konuda da olumsuza doğru gidiş olduğu belirtiliyor. Bu noktada özellikle çocuk aşılarındaki azalmanın, başka salgınlara yol açmasından korkuluyor. Erişkinlerin olması gereken aşılanma oranlarının azalması da bunun bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Uzmanlar aşıları tamamlamanın zamanının geldiğini daha fazla ertelenmemesi gerektiğini belirtiyor.

FİZİKSEL AKTİVİTE

Yurt dışındaki yayınların şaşırtıcı sonuçları bulunuyor. Bu noktada fiziksel aktivitenin azalmadığı aksine insanların evde daha çok hareket ettiği görülüyor. İşyerinde 8 saat masa başında oturulduğu düşünüldüğünde bunun doğru olduğu belirtiliyor. Bunun yanı sıra çok sayıda kişinin daha kuvvetli olmak adına bu dönemde spora başladığına dikkat çekiliyor.

KANSER HASTALARI

Covid-19 döneminden en çok etkilenen kesimin kanser hastaları olduğu belirtiliyor. Bu süreçte iki noktada ciddi sorun bulunuyor. Kanser tedavisi görmekte olup kontrollerini ve tedavilerini yaptıramayanların oranının yüksekliği dikkat çekiyor. İngiltere’ de bu rakamın 2.5 milyon kişi olduğuna dikkat çekiliyor. Diğer konu ise sağlıklı kişilerdeki kanser taramaları. Meme, prostat, kalın bağırsak taramalarında aksamalar meydana gelmesi her iki grubun da hızlıca normal düzene dönmesini gerektiriyor.

ACİL DURUMLAR

Türkiye’de ve yurt dışında pandemi sürecinde acil başvurularının yüzde 50’den fazla azaldığı görülüyor. Bu noktada, “gerçek acil hastalıklarında azalma olabilir mi” sorusu gündeme geliyor ve bu küçük bir olasılık olarak görülüyor. Bu süreçte lüzumsuz acil başvurularının azalması iyiye işaret olarak değerlendiriliyor. Eğer kişi şikayetlerinin ve durumun ciddi olduğunu düşünüyorsa acil servise gitmesi öneriliyor.

KALP KRİZİ VE İNMELER

En ilginç ve tartışmalı durumun kalp krizi ve inmelerle ilgili olduğu belirtiliyor. ABD’ de kalp krizi ve inme başvurularının yüzde 40, İtalya’da ise yüzde 70 azaldığı görülüyor. Peki neden? Bu konuda ilginç farklı iki görüş bulunuyor. Bir kesim bu hastaların korkudan veya başka nedenlerle hastaneye gitmekten çekindiğini ve hastalığı evde kalarak geçirdiğini söylüyor. Oysa müdahalenin kalp krizi ve inmenin gerçekleştiği ilk saatlerde yapılması tam iyileşme sağlamasıyla sonuçlanıyor. İlginç olan ikinci görüş yukarıdakinin tam tersine işaret ediyor. Evde kalmanın olumlu etkisi olarak bu hastalıkların gerçekten azalmış olabileceği düşünülüyor. Bu durum iş stresinin azalması, dışarıda yenen ağır ve yağlı yemeklerden uzak kalınması, hava kirliliğinin azalması, evde daha çok hareket etmeye başlanması, ilaçların düzenli kullanılması gibi etkenlere bağlanıyor. Yapılan bir Harvard araştırmasında ağır yemeklerden sonraki 2 saat içinde kalp krizlerinde 4 kat artış olduğu görülüyor.

KAYNAKLAR:

https://www.onlinejacc.org/content/75/22/2871

https://www.recintervcardiol.org/es/?option=com_content&view=article&id=344&catid=14

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7151434/

https://www.sciencedaily.com/releases/2020/04/200408102137.htm