EYT hesaplarken bu detaylara dikkat! Hangi EYT'li yüksek maaş alacak? İşte kademe kademe maaş hesaplaması
EYT son dakika gelişmeleri yakından takip ediliyor. Emeklilikte yaşa takılanlar için çözüm önerisi olarak çıkacak yasa için masadaki formüller netleşti. Emekli olmak isteyen ancak yaşa takılan çalışanlar için heyecanlı bekleyiş sürerken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin EYT yasası için aralık ayına işaret etti. Milyonlarca çalışan emekli olmak isterken kimlerin yüksek maaş alacağı konusu da netleşmeye başladı.
Emeklilikte Yaşa Takılan milyonlarca çalışan, dört gözle bekledikleri kanun tasarısı için gözlerini aralık ayına çevirdi. Emekli olmaya hak kazanmak için yasanın çıkmasını bekleyen EYT'liler ne kadar maaş alacaklarını da hesaplamaya başladı. Emekli olma hayaliyle gün ve prim hesaplayan çalışanlar kimlerin yüksek maaş alacağı konusunda araştırmalara başladı. 8 Eylül 1999'dan önce sigorta girişi olanlar 3600 günle 15 sene sigortalı olma gününü tamamladıklarında yaş şartından emekli olabiliyor. Emekli olmak isteyip yaşa takılanlar için tasarlanan düzenleme ise bakanlıkların oluşturduğu komisyonların hazırlıklarını tamamlamasıyla teknik olarak sonlandı. EYT'lilerin emekli olması için gerekli şartların 2023 yılından itibaren sağlanacağı tahmin edilirken maaş hesabı yapmak isteyen çalışanların en çok merak ettiği konu ise kimlerin yüksek maaş alacağı oldu. Peki, hangi EYT’li yüksek maaş alacak? İşte EYT hesaplamada tüm detaylar!
EYT MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar için beklenen yasanın çıkmasının ardından yaşı tutmayan ancak diğer tüm şartları sağlayan kişilerin, örneğin primi ve sigortalılık süresi tamamlanmış olanların maaş hesapları, diğer tüm emekli aylığı bağlananlar gibi, 3 dönem üzerinden yapılacak.
EYT MAAŞ HESAPLAMADA 3 DÖNEME DİKKAT!
- 2000 yılı öncesi,
- 2000-2008 yılları arası ve
- 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere 3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.
Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak.
EYT EMEKLİLİK MAAŞINI ETKİLEYECEK UNSURLAR
- Kişilerin çalıştıkları yıllar,
- Çalışma süreleri,
- Aylık kazançları,
- Yaş beklerken ödenen fazla primler,
- İşe ara verip vermemiş olmaları maaşın miktarında etkili olacak.
HANGİ EYT'LİLERİN EMEKLİ MAAŞI YÜKSEK OLACAK?
EYT'ye tabi olanlar da temelde diğer hak sahipleri gibi prim gün sayısı çok olanlar değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanç yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.
Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatından bu güne kadar tüm kazançlara bakılıyor.
Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı 'Aylık Bağlama Oranları' ve güncelleme katsayıları nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.
EYT İÇİN KRİTİK AÇIKLAMA!
Emeklilik hesaplama sistemlerinin değişimiyle birlikte 2000 yılında önce yüksek maaş alan emekliler, bu yıldan sonra değişen sistem ile aylık bağlama oranı (ABO) düşmüş ve emekli olanlara daha düşük emekli maaşı bağlanmıştı. 2008 yılında yapılan Sosyal Güvenlik Reformu ile aylık bağlama oranı tekrar düşürülmüş ve emekli maaşları düşürüldü.
EYT'lilerin yüksek maaş hesaplamalarına yönelik merak edilen konuya ilişkin Sosyal Sigortalar Kurumu Başmüfettişi İsa Karakaş, açıklamalarda bulundu.
EYT'liler yasadan sonra ne kadar maaş alacağı ve en yüksek maaşı kimlerin alabileceği sorusuna cevap veren Karakaş’ın hesaplamaları ise şu şekilde:
SGK'lı EYT'liler için;
- 2000 yılından önce prim günü fazla olanlar
- 2008 yılından sonra çalışması olmayan veya az olup, SGK'ya bildirilen kazançları yüksek olanlar
- 2000 yılı öncesi çalışmaları fazla ancak 2000-2008 yılları arasında çalışmaları devam ediyor ancak SGK'ya bildirilen maaşları yüksek olanlar yüksek maaş alabilecekler.
Şu anki şartlardan yola çıkıldığında EYT'lilerin alacağı en düşük maaş 3500 TL fakat 2023 yılında belirlenecek yeni zamlar ile yeniden hesaplanacak.
EYT'li memurlar ve Bağ-Kur'lular için de bilgiler veren Karakaş, "Maaş hesaplama sistemleri sabit. 9000 gün çalışan bir memurun keseneğe esas maaşları alınır. Örneğin, 15 bin TL maaş alan bir memur, kesenek kesilen miktar 10 bin TL ise o miktarın yüzde 75'ini almaktadır. 25 yıldan fazla çalışması varsa her yıl için bir puan artıyor bağlama oranı, 30 yıl çalışmışsa bağlama oranı yüzde 80 olacaktır. Bağ-kur'lular, SGK'lılara göre daha fazla prim ödemelerine rağmen kazançları aynı olsa bile SGK'lılara göre daha düşük maaş almaktadırlar." dedi.
