İşte çevre bedelleri
Plastik poşetlerin ücretli olmasıyla halkın gündemine gelen, 9 Aralık tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 2021 yılında tamamı zorunlu hale gelecek Çevre Kanunu'ndaki değişiklikler kademe kademe hayata geçiriliyor. Plastik poşetin tüketiciye 25 kuruştan az olmamak kaydıyla paralı verilmesinin ardından bu kez üretici firmalar elini cebine atacak. Geri kazanım katılım payına ilişkin yönetmelik uyarınca, çevre kirliliğinin önlenmesi ve atıkların geri dönüşüme kazandırılması hedefi için karton, kağıt, plastik, cam, metal, ahşap ambalajlar için üretici firmalar ve ithalatçılar devlete geri kazanım katılım payı ödeyecek. Depozito sistemi uygulayanlar katılım payından muaf tutulacak
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yayımladığı geri kazanım katılım payına ilişkin yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik uyarınca üreticiler ve ithalatçılardan ambalajlı ürünler için katılım payı alınacak.
Düzenleme içeceklerin yanı sıra lastik, akümülatör, piller ve araç bataryaları, otomotiv pilleri, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşyaları (televizyon, küçük ev aletleri, buzdolabı ve soğutucular gibi beyaz eşyalar) kapsıyor.
Dolayısıyla söz konusu ürünlerde karton, kağıt, plastik, cam, metal, ahşap ambalajlar için üretici ve ithalatçılar para ödeyecek.
Geçen sene yürürlüğe giren ve plastik poşet kullanımını düşürmek için tüketiciden para alan sistem bu kez geri dönüşümü artırmak için firmalardan para alacak.
DEPOZİTO DÖNEMİ ERKEN BAŞLAYABİLİR
Ürünün cinsine göre alınacak payla önceden çöp sınıfına giren ambalajların geri dönüşüm sistemine sokulması, çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi hedefleniyor zira üretici ve ithalatçılar geri topladıkları, geri dönüşüme konu ambalajları ödedikleri geri kazanım payından Hazine ile mahsuplaşmak suretiyle düşebilecek.
Piyasaya sürülen ambalajın yarısını geri toplama hedefi olan bakanlık tarafından geçen sene yapılan açıklamada her 10 cam şişeden birinin, her 10 pet şişeden 3'ünün ve 10 alüminyum içecek kutusundan ancak 5'inin geri dönüşebildiği belirtilmişti.
Öte yandan, bakanlığın belirlediği esaslara göre depozito sistemi uygulayan ve piyasaya süren üreticiler ve ithalatçılar, depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünler bazında geri kazanım katılım payı ödemekten muaf tutulacak. Dolayısıyla üretici ve ithalatçılar, 2021 yılında zorunlu hale gelecek depozito uygulamasına bu payları ödememek için erken geçiş yapabilir.
Süt, süt ürünleri ve her tür içeceğin ambalajlanmasında kullanılan karton ve kağıt ağırlıklı kompozit kutular da geri kazanım katılım payı kapsamında olduğu için bu ürünler de depozitolu hale gelebilecek.
Listedeki tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacak. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili.
Peki bu payla birlikte ürün fiyatları artacak mı?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, geçen sene yaptığı açıklamada ambalajlı ürünler için vatandaştan ücret alınacağını yalanlamıştı fakat firmaların maliyetlerini artıran payları ürün fiyatlarına yansıtıp yansıtmayacağına dair bir sınırlama bulunmuyor.
