Zehirli guatr nedir?
Sağlığın devamı için tiroid hormonlarının bir denge içerisinde salınması şart. Bu hormonların, tiroid bezinden az salınmasına hipotiroidi, fazla salgılanması durumuna hipertiroidizm, toksik guatr ya da bilinen ismiyle zehirli guatr deniyor. Peki, zehirli guatr hangi belirtilerle ortaya çıkıyor? Zehirli guatr tedavi edilmezse ne olur? Cerrahi kimler için gerekli? Genel Cerrahi-Meme-Tiroid ve Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş yazdı
Tiroid bezi boyun ön kısımda, soluk borusunun önünde yer alan kelebek şeklinde, ortalama 20 gr ağırlığında bir organdır ve vücut için son derece önemli olan tiroid hormonlarını salgılar. Tiroid hormonları zihinsel, fiziksel ve cinsel fonksiyonlar için son derece önemli hormonlardır. Sağlığın devamı için mutlaka bu hormonların bir denge içerisinde salınması şarttır. Bu hormonların, tiroid bezinden az salınmasına hipotiroidi, fazla salgılanması durumuna 'hipertiroidizm', 'toksik guatr' ya da bilinen ismiyle 'zehirli guatr' denir.
Fazla hormon salgılayan bu tiroid bezi, nodüllü veya nodülsüz olabilir. Nodülsüz tiroid bezi büyümelerine Basedow Hastalığı da denir. Hipertiroidinin en sık görülen formudur. Kadınlarda daha fazla görülen otoimmün bir hastalıktır, Tiroid bezi diffüz ve simetrik büyümüştür.
Bunun dışında tiroid bezinde nodül gelişmişse buna 'toksik nodüler', 'guatr' ya da 'sıcak nodüllü zehirli guatr' denir.
Zehirli guatrda görülen şikâyetler nelerdir?
* Ellerde ve vücutta titreme
* Yüksek tansiyon
* Terleme
* Sıkıntı, sinirlilik
* Çarpıntı
* Kilo kaybı
* Saçlarda incelme, kırılma, dökülme
* Ciltte incelme
* Bulantı, kusma
* Sıcağa tahammülsüzlük
* Kadınlarda adet düzensizliği
* İshal
* Gözlerde büyüme. Ekzoftalmus denilen gözlerdeki irileşme o kadar fark edilir ki, bu hastaları gören hekim tanıyı sadece bu bulguyla bile koyabilir.
Tanısı kolay konur mu?
Kan tahlilinde yapılan tiroid hormonları, tiroid usg ve gerekirse tiroid sintigrafisiyle tanı kolaylıkla konulur. Hormonların yüksek çıkması yeterlidir. Beraberinde kanda tiroid antikorlarına ve karaciğer-böbrek fonksiyonlarına bakmak da fayda verir.
Tedavi nasıl olur?
Tedavinin şeklini belirleyen, tiroid bezinde nodül veya nodüllerin olup olmamasıdır. İlk yapılması gereken kanda yüksek olan tiroid hormonunu normal kan düzeyine getirmektir. Bunun için antitiroid ilaç tedavisi başlanır. İlaç tedavisi ile hormonların normal düzeye inmesi birkaç hafta ile yılları bulabilir. Eğer hastada nodüller büyük değilse ve ilaç tedavisine rağmen hormonlar düşmüyorsa, RAI tedavisi denen, atom tedavisi yöntemine de başvurulabilir.
Cerrahi ne zaman?
Tiroid bezinde nodül veya nodüller varsa, antiroid tedaviye rağmen kan tiroid hormon seviyeleri istenen düzeye gelmiyorsa, nodüllere yapılan iğne biyopsileri şüpheli ya da malign gelmişse ve kozmetik olarak bez ileri derecede büyükse, gözlerdeki büyüme dikkati çeker tarzda olmuşsa cerrahi tedaviye başvurulur.
Tedavi edilmezse ne olur?
Son derece ciddi bir hastalıktır. Eğer tedavi gecikirse, hastalarda kalpte ritim bozukluğu, kalp büyümesi, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon gibi özellikle kalp damar sisteminde bozukluklar olur. Hastalarda tiroid krizi sonucu ani ölümler görülebilir.
Tedavi sonrası gözler eski haline döner mi?
Gözlerin ileri doğru çıkması yapılan tedavi veya cerrahiye rağmen tamamen düzelebilir, kısmen düzelebilir veya aynı kalabilir.
Ameliyat sonrası sesimde kısılma olur mu?
Ses kısıklığı bu ameliyatın korkutan komplikasyonudur. Deneyimli ellerde oldukça azalmıştır. Ameliyatın son derece dikkatli ve sinire zarar vermeden yapılması gerekir. Aksi halde ses sinirinin tek taraflı kesilmesi ömür boyu kalıcı ses kısıklığına neden olur.
Peki, bu ameliyatta tiroid bezinin tamamı mı alınmaktadır?
Evet, total dediğimiz tamamı alınır veya çok az belki mercimek tanesi kadar bir kısmı bırakılır.
Zehirli guatr olan hastaların beslenmesi nasıl olmalıdır?
Zehirli guatr teşhisi konmuş hastalar, iyotsuz tuz tüketmeli ve sigara içmemelidir.
Mutlaka en az altı aylık aralarla kan tiroid hormonlarınıza baktırın. Ve unutmayın ki, hayat geç kalanları affetmez.
Sağlıkla kalın.
