Orta Vadeli Program açıklandı, 2020 hedefleri belli oldu

Orta Vadeli Program, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan'ın katılımı ile açıklandı.

Bu yıla ilişkin göstergelerin, 2017 genelinde yüzde 5,5 seviyesinde büyüme oranının yakalanabileceğine işaret ettiğini anlatan Şimşek, "Yeni Orta Vadeli Program (2018-2020) döneminde uygulayacağımız reformlar sayesinde yüzde 5,5 düzeyinde daha dengeli, sürdürülebilir ve kapsayıcılığını artırdığımız bir büyüme patikası hedefliyoruz." ifadesini kullandı.

OVP HEDEFLERİ

Yeni OVP'ye göre 2017 sonunda 10 bin 579 dolar olarak beklenen kişi başı milli gelir, 2018 sonunda 11 bin 409 dolar, 2019 sonunda da 12 bin 100 dolar olacak.Kişi başı gelirin 2020 sonunda ise 13 bin doların üzerine çıkması bekleniyor.

İşsizlik oranının bu yıl yüzde 10,8, gelecek yıl yüzde 10,5, 2019'da yüzde 9,9 ve 2020'de yüzde 9,6 olması bekleniyor.

Cari açık/GSYH'nin bu yıl yüzde 4,6, gelecek yıl yüzde 4,3, 2019'da yüzde 4,1, 2020'de yüzde 3,9 olacağı tahmin ediliyor

YENİ VERGİLER GELİYOR

Şimşek'in ardından söz alan Maliye Bakanı Naci Ağbal da, binek otomobillerin motorlu taşıt vergisinde yüzde 40 artışa gidileceğini, şans oyunlarındaki vergilerin de artırılacağını söyledi. Ağbal,Gelir Vergisi tarifesinin üçüncü dilimindeki gelirler için uygulanan yüzde 27 oranını da yüzde 30'a çıkaracaklarını kaydetti.

Ağbal, bugün Meclis'e sunulması planlanan Torba Yasa'nın içeriği ile ilgili olarak da önemli bilgiler paylaştı.

BASIN TOPLANTISINDA NE DEDİLER?

Şimşek'in konuşmasından satırbaşları şöyle;

"Tüm çalışanlarımıza, tüm ekibe teşekkür ediyorum. Bu süreçte bir ekip olarak çok yoğun bir şekilde çalıştık. Karşınıza özel sektör ve kamu için yol gösterici bir rehber ortaya çıkardık

Ayrıca bu süreçte desteklerini bizden esirgemeyen Sayın Cumhurbaşbakanımıza şükranlarımı sunuyorum.

Sunumda küresel ekonomi, Türkiye ekonomisine kısa bir değerlendirme sonrasında orta vadeli programımızın detaylarını aktaracağım.

KÜRESEL EKONOMİ TOPARLANIYOR

İlk olarak küresel ekonomiden başlayalım. Küresel ekonomi 2017'de tekrar hızlandı ve muhtemelen yüzde 3.5 civarında olacak

Göstergeler büyümenin bir miktar daha hızlanabileceğini gösteriyor.Küresel İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi son 75 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda

Euro bölgesinde iktisadi faaliyet güçleniyor. Bu, ülkemizin ticareti için olumlu bir sinyal

2017 yılında sanayi üretimi ve yatırımlarındaki artışta bir toparlanma gözlemliyoruz ve ortalama yüzde 3.9 ticaret hacmi artışı oalcağını tahmin ediyoruz.

Küresel enflasyona baktığımız zaman ılımlı bir seyir söz konusu. 2016 yılında özellikle gelişmiş ülkelerde düşük seyreden enflasyon oranları bu yıl bir miktar yükseldi. Euro bölgesi ve Japonya'da enflasyonun hala düşük seyretmesi bu ülkelerin genişletici para politikalarına devam etmelerine imkan sağlamaktadır.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE SERMAYE GİRİŞİ ARTIYOR

2010-2013 döneminde gelişmekte olan ülkelere toplamda 1.3 trilyon dolar net sermaye girişi gerçekleşirken, takip eden 4 yılda toplamda 1.5 trilyon dolarlık net sermaye girişi oldu.

Özellikle 2017 yılında bu trend daha da güçlendi. Çin hariç gelişmekte olan ülkelere 138 milyar dolar net sermaye girişi olması bekleniyor.

Petrol fiyatları 2014 yılı ikinci yarısından itibaren ciddi oranda geriledi. OPEC ülkelerinin üretimi kısma kararı ile 2017 yılında fiyatlar 50-55 dolar bandında seyretti. Son günlerde Irak'taki gelişmelerin etkisi ile fiyatlar bir miktar yükselmiş durumda. Bazı OPEC ülkelerinin kısma kararına uymaması, petrol fiyatlarındaki yükselişi sınırlandırıyor.

FED VE JEOPOLİTİK RİSKLER

Küresel risklere baktığımız zaman bu risklerden ilki, Amerikan Merkez Bankası FED'in beklenenden hızlı parasal sıkılaştırmaya gitmesidir. FED üyeleri bu yılın kalanında dahil 1, önümüzdeki yıl ise 3 faiz artışı beklediklerini açıkladılar. Piyasa fiyatlandırmaları 2018 sonuna kadar sadece 2 faiz artırımını yansıtıyor.

Bilançoda kademeli bir küçülme yaşanacak. İlk yıl 300 milyar dolar, ikinci yıldan itibaren ise 600 milyar dolar bir planlama söz konusu. Bilançonun normalleşmesi 2.5 trilyon dolar civarına indirmeyi planlıyorlar, 2020'li yılları bulacak gibi görünüyor.

İkinci önemli risk alanımız jeopolitik gerginliklerdir. Son dönemlerde Ortadoğu'da yaşanan gerginlikler bu riskleri artırmıştır. Küresel krizden sonra daha da belirginleşen risk de ticarette daha da korumacılık yöntemlerine başvurusudur. Korumacılık önlem sayısı 2016'da bin 300'e yaklaşmıştır.

OVP VE TÜRKİYE EKONOMİSİ... 2020 HEDEFLERİ

Program sonunda kişi başı gelirin 13 bin doların üzerine çıkacağını tahmin ediyoruz. Bu rakam Dünya Bankası tanımına göre üst gelir grubuna çıkmak için eşik değerin üzerindedir.

2019 yılında işsizlik oranının yeniden tek haneye düşmesini ve 2020 yılında yüzde 9.6 oranında gerçekleşmesini öngörüyoruz.

2020 yılında enflasyonun yüzde 5'e, cari açığın milli gelire oranının yüzde 3.9'a gerileyeceğini tahmin ediyoruz.

2020 yılında kamu kesimi borçlanma gelirinin milli gelire oranının yüzde 1.3'e gerilemesini hedefliyoruz.

TOPTANCI HAL YASASI ÇIKACAK

Fiyat istikrarı için sıkı para politikası sürdürülecektir. Gıda enflasyonundaki oynaklığın azaltılmasına yönelik olarak lisanslı depoculuk hizmetleri artırılacaktır. Toptancı Hal Yasası çıkartılacaktır. Taşıt kullanımında tasarrufa gidilecektir.

Kamu yatırımlarının da etkinliğini artıracağız. Ticareti destekleyecek, vatandaşların yaşam kalitesini artıracak çalışmaları destekleyeceğiz. Kamu gelirlerinin artırılması amacı ile emlak vergilerine yönelik mevzuat güncellenecektir. Verimsiz kullanılan hazineye ait arazilerin satışları gerçekleştirilecektir. Atıl durumdaki tahsisli taşınmazlar kiralanacaktır.

BES'İN KAPSAMI GELİŞTİRİLECEK

Alacak sigortası yaygınlaştırılacaktır. Altına dayalı tahvil kira sertifikası aracı gerçekleştirilecektir. BES gözden geçirilerek kapsamı geliştirilecektir.

Makro ihtiyati düzenlemeler yapılacaktır. İhracatı artıracağız. E-İhracat stratejisi uygulamaya geçilecektir.

Turizmde dönüşüm sağlamak amacı ile stratejimiz yenilenecektir.

Finansman imkanlarının geliştirmesi amacı ile Eximbank'ın ödenmiş sermayesi artırılacaktır. Lojistik merkezler modern işletmecilik ile düzenlenerek ticaret hızlandırılacaktır.

ÖĞRETMEN AKADEMİSİ GELİYOR

Öğretmenlerimizin niteliklerinin artırılması için öğretmen akademisi kurulacaktır. Mesleki ve teknik eğitimi kurumlarının müfredatı geliştirilecektir. Tematik mesleki ve teknik lise uygulaması yaygınlaştırılacak. Eğitim sisteminde yönetişimin artırılması için bütçe yönetimi geliştirilecektir.

Eğitimde özel sektörün payının artırılması için ilave tedbirler alınacaktır.

Okul öncesi eğitim yaygınlaştırılacak

İşgücü piyasası etkinliğini artıracağız. İstihdam hizmetleri kişiye özel bir şekilde verilecektir. Özel politika gerektiren istihdamın artırılması için kadınların iş hayatına kazandırılması için çalışmalara devam edeceğiz.

Engellilerin ekonomik ve sosyal hayata kazandırmak için sosyal ve fiziki çalışmalara devam edeceğiz. Ayrıca kayıtdışı istihdamı daha da azaltacağız.

Yüksek katma değerli üretimin yaygınlaştırılması amacı ile Ar-Ge ve yenilik kapasitemizi artıracağız. TÜBİTAK ev enstitüleri yeniden yapılandıracağız. Özel Ar-Ge ve tasarım merkezleri sayısını bine çıkaracağız.

UZAY AJANSI KURULACAK

Türkiye Uzay Ajansı kurulacaktır. Genç Girişimci Merkezleri yaygınlaştırılacaktır. Bilgi ve İletişim Teknolojilerini yaygınlaştıracağız.

Yeni nesil erişim şebekelerini yaygınlaştıracağız. Akıllı uygulamalara geçiş hızlandırılacaktır. Yeni teknoloji gelişmelerine hız verilecektir. Kamuda bilgi güvenliği ev tasarruflar artırılacaktır.

YERLİ MARKA OTOMOBİL DESTEK PROGRAMI

Büyük OSB'lerde tasarım merkezleri kurulacaktır. İlaç ve tıbbi cihaz sanayi, savunma sistemleri, bilişim ve haberleşme alanlarına öncelik verilecektir. Petro kimya sektörünü destekleyeceğiz. Yerli marka otomobil destek programı hayata geçirilecektir. Madencilik arama yatırımları artırılacaktır.

Tarımsal üretimin desteklenmesi için verimlilik ve çiftçi geliri düzenlenerek yeniden düzenlenecektir. Su kullanımının etkinleştirilmesi için su kanunu çıkarılacaktır.

Hayvancılıkta üretimin artırılması için kaba yem üretimi ve işlenmesine yönelik altyapı geliştirilecek.

İCRA DAİRESİ İÇİN YENİ MODEL

İş ve yatırım süreçlerini iyileştireceğiz. Onay ve işlemler elektronik ortamlara aktarılarak hızlandırılacak. ÇED kararı, yatırımcıların ÇED raporunu eksiksiz olarak tesliminin azami 2 ay içerisinde sonuçlandırılacaktır.

Coğrafi bilgi sistemleri altyapısı tamamlandırılacak. İş ve ticaret uyuşmazlıklarında yatırım, ticaret ve finans konularında mahkemelere ihtisaslaştırma sağlanacak ve yargılama süreleri kısaltılacaktır.

Yeni icra dairesi modeli yaygınlaştırılacak. Elektrik, su telefon gibi borçlar için icra dairesine gidilmeden daha az masrafla ödeme yapılabilmesi sağlanacaktır.

KOBİ'lerin finansmana erişimi kolay sağlamak için kefalet sigortasına imkan sağlamak için düzenlemeleri yapacağız.

KAMUDA YENİ KURUMLARA SINIRLAMA

Kamuda yeni kurum kurulması sınırlandırılacaktır. Büyükşehir belediyelerinde personelin uzmanlaşmasına yönelik program olacaktır.

Kamuda insan kaynağının kalitesinin artırılması için taşradaki uygulama etkinliği geliştirilecektir. Performans değerlendirmesi yapılacak ve sonuçlar kamuoyuyla paylaşılacaktır.

Güvenlik güçlerinin teknik kabiliyet kapasitesi artırılacaktır.

KİŞİ BAŞI MİLLİ GELİR HEDEFLERİ

OVP'ye göre2017 sonunda 10 bin 579 dolar olarak beklenen kişi başı milli gelir, 2018 sonunda 11 bin 409 dolar, 2019 sonunda da 12 bin 100 dolar olacak.

Kişi başı gelirin 2020 sonunda ise 13 bin doların üzerine çıkması bekleniyor.

İŞŞİZLİK VE CARİ AÇIK

İşsizlik oranının bu yıl yüzde 10,8, gelecek yıl yüzde 10,5, 2019'da yüzde 9,9 ve 2020'de yüzde 9,6 olması bekleniyor.

Cari açık/GSYH'nin bu yıl yüzde 4,6, gelecek yıl yüzde 4,3, 2019'da yüzde 4,1, 2020'de yüzde 3,9 olacağı tahmin ediliyor

Maliye Bakanı Naci Ağbal

"2018 yılına ilişkin olarak hedefimiz 65 milyar 924 milyon lira bütçe açığı olacak ve milli gelire oranı da yüzde 1.9 olacak. 2018 yılı bütçesi büyümeyi destekleyecek. 2018 yılı bütçesi Türkiye'nin karşı karşıya olduğu riskleri yönetecek bir görünüme sahip. İmalat sanayi sektöründe özel sektör yatırımlarını teşvik edecek çalışmalara devam edeceğiz. Esnafımıza, çiftçimize verdiğimzi kredi destekleri artarak devam edecek.

2018 yılı bütçesi kolay bir bütçe değil, 2016 yılında aldığımız kararların 2018 yılında yönetilmesi son derece önemli. 2018 yılında bizim 2017 yılına göre gelecek sene harcamalarımız 89 milyar lira artacak, faiz giderlerimiz de 14.2 milyar lira artacak. Dolayısıyla buradaki harcamalarımıza rağmen milli gelirin yüzde 1.9 seviyesinde tutmayı hedefliyoruz. Yukarı yönlü harcama baskılarını yönetebilmek için birtakım tedbirler aldık, alacağız.

Öncelikle artan kamu harcamalarında tasarruf yapılabilecek tüm alanlarda tasarruf yapmak

Çok önemli değişiklikler yapacağız. Gelir kaynaklarını da bütçe dengesinde kullanacağız. Çok kapsamlı Torba Yasa'yı Meclis'e sunmak istiyoruz bugün. Vergi gelirlerini artıracak kalıcı düzenlemelerimiz var. Bu düzenlemeleri de Torba Yasa içinde Meclise gönderiyoruz. Hem gelir hem gider tarafından tüm tedbirler hususlardır.

BİNEK OTOMOBİLE YENİ VERGİ

İlk söylenmesi gereken, finans sektöründe kurumlar vergisi oranını yüzde 20'den yüzde 22'ye çıkaracak bir düzenlemeyi meclise sevk edeceğiz.

Kurumların dağıtılmayan kar paylarından da yüzde 1 oranında bir vergi tevfikatının yapılmasını öngörüyoruz. Şirketlerin 2 yıldan fazla elde tutmuş oldukları gayrimenkulleri elden çıkarma halinde yüzde 75 kazanç istisnası var, bunu yüzde 50'ye düşüreceğiz.

Bütün gelirler için uygulanan Gelir Vergisi tarifesinde bir değişikliğe gideceğiz. Bu değişiklik ücret gelirleri için 1 Ocak 2018'den, diğer kazançlar için 2017 kazançlarından itibaren geçerli olacak. Gelir Vergisi tarifesinin üçüncü dilimindeki gelirler için uygulanan yüzde 27 oranını yüzde 30'a çıkarıyoruz.

Binek otomobillerin motorlu taşıtlar vergisini gelecek sene yüzde 40 oranında yasal değişiklik yaparak artırıyoruz. Binek otomobillere ilişkin bir artış var. Ayrıca 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren motorlu taşıtlar vergisinde sistem değişikliğine gidiyoruz. Şu anda sadece motor silindir hacmini dikkate alan sistem var. Binek otomobilin değerini de dikkate alan yeni bir tarife değişikliğine geçiyoruz.

Yeni alınacak binek otomobillerde aracın değeri de vergide belirleyici olacak. Değeri arttıkça vergi miktarında da yüzde 10 ve 20 oranında artış olacak.

Şans oyunlarında ve çekilişlerde elde edilen vergilerde yüzde 10 olan vergi oranını yüzde 20'ye çıkarıyoruz.

2018 yılında halihazırda hazine taşınmazlarında bir kısımla ilgili düzenlemeler yapıyoruz. Kamu lojmanlarının özellikle depreme dayanıklı olmayan eskimiş şehir merkezlerinde kalmış lojmanları satmak suretiyle bütçeye gelir elde etmek isityoruz. Konutta oturan kamu görevlimiz isterse belli bir bedel üzerinden konutu alma hakkında öncelik sahibi olacak.

Turizm tesislerinin ekonomiye kazandırılması ile ilgili bir düzenleme getiriyoruz. Kira sürelerini uzatarak, gelir üreteceğiz.

Makaron denilen sigara kağıtlarına da ÖTV geliyor.

KAMUYA 74 BİN YENİ PERSONEL

2018 yılında kamuya 74 bin personel alınacak

Sektörel vergi indirimleri 30 Eylül'de sona erecek.

Vergi tedbirleri olarak ifade ettiğim düzenlemelerin etken analizlerini yaptık. Bu konu ile ilgili torba yasa meclise bugün gidecek. Komisyonda da daha detaylı açıklamalar yapacağız. Milli Gelirin 0.8 civarı gelir + gider tedbiri aldık. Bütçe açığını da yüzde 2'nin altında tutmayı planlıyoruz.

"VERİMLİLİK BÜYÜMEYE KATKI SAĞLAYACAK"

Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, yeni Orta Vadeli Program'da (OVP) alınan tüm poliktik kararların ve tedbirlerin tamamıyla büyüme ve istihdam odaklı olduğunu belirterek, "2018 yılı büyüme hedefine ulaşılmasında üretim sektörleri yoluyla hizmetler sektörünün 3,4 puan, sanayi sektörünün 1,1 puan, tarım sektörünün ise 0,3 puanlık katkı sağlamasını bekliyoruz" dedi.

OVP'de alınan tüm poliktik kararların ve tedbirlerin tamamıyla büyüme ve istihdam odaklı olduğunu vurgulayan Elvan, programın özellikle büyümenin ve istihdamın kalitesinin artırmasının ve iş gücünün, yatırımcıların ve girişimcilerin taleplerine uygun bir şekilde dizayn edilmesinin son derece önemli olduğunu dile getirdi.

Elvan, programda Sanayi 4.0'a ilişkin özel bir çalışma olup olmadığı sorusuna, "Biz OVP'de Sanayi 4.0 olarak bunu ifade etmedik ama programa baktığınızda şunu göreceksiniz; Özellikle dijital bir sanayi alt yapısı oluşturulmasına yönelik çok ciddi tedbirler ve politikarlar var. Organize sanayi bölgelerinde tasarım ve dijital merkezler oluşturacağız, sanayicilerimizin her birine 4.0'a uyum sağlayabilecek bir alt yapıyı kazandıracağız" karşılığını verdi.

OVP'de özellikle ithalat oranlarının yüksek olduğu petro kimya, savunma sanayi gibi alanlarda güçlü araştırma merkezleri oluşturacaklarına dikkati çeken Elvan, "Buralardan çıkan ürünlerin ticarileştirlmesine yönelik olarak da için ciddi tedbirlerimzi var bunları da uygulamaya koyacağız" ifadesini kullandı.

Elvan, ekonomik büyümenin sağlanması konusunda atılacak adımlara değinerek, "(Yüksek enflasyon varken, hem enflasyonu düşüreceksiniz hem büyüyeceksiniz. Bunu nasıl yapacaksınız?) ifadeleri kullanılıyor. Aslında bu konuda Türkiye'nin oldukça deneyimi var. Biz 2002-2007 dönemine bakın bir taraftan büyümeyi yukarı çekerken diğer taraftan enflasyonu aşağı çektik. Özellikle faktör verimliliği alanınında yeni dönemde ciddi artışlar bekliyoruz. 2017 yılında bunun sonuçlarını almış bulunuyoruz. Verimliliğin de büyümeye önemli bir katkı sağlayacağını düşünüyoruz" diye konuştu.

Büyümenin kaynaklarına yönelik bir soru üzerine Bakan Elvan, kapasite kullanımın oranının son dokuz yılın en yüksek seviyesini ulaştığını ve yatırım için uygun ortamın oluştuğu 2018-2020 döneminde bir canlanmanın olacağını düşündüklerini söyledi.

Kalkınma Bakanı Elvan, şunları kaydetti:

"2018 yılı büyüme hedefine ulaşılmasında üretim sektörleri yoluyla hizmetler sektörünün 3,4 puan, sanayi sektörünün 1,1 puan, tarım sektörünün ise 0,3 puanlık katkı sağlamasını bekliyoruz. Toplam talep açısından büyümeye toplam tüketimin 3,1 puan, sabit sermaye yatırımlarının 1,5 puan, büyümeye bağlı olarak ithalattaki hızlanmayla birlikte net ihracatın büyümümeye katkısınında 2018'de pozitif yönde 0,8'lik bir katkısının olacağını düşünüyoruz. Turizm sektöründeki canlanmanın devam edeceğini düşünüyoruz. Bu OVP döneminde turizmde bir dönüşüm programı da başlatacağız. Turizm gelirlerinin artırılmasına yönelik tedbirlerimiz olacak."

Elvan, Cazibe Merkezleri Programı'nın uygulamaya koyulacağını da sözlerine ekledi.