Petrolde Rus Ruleti!

Suudi Arabistan ile Rusya arasında başlayan petrol savaşı küresel borsaları vurdu. Peki bu savaş ne kadar sürecek? Kazanan kim ya da kimler olacak? Rusya, 25-30 dolar seviyesindeki petrol fiyatlarına 6-10 yıl dayanabileceğini savundu. Suudi Arabistan kaynakları da ihracatın artması halinde 30 dolar seviyesinde bir süre idare edebileceklerini ileri sürdü. Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüsten sonra fiyat savaşı petrol üreticisi ülkeler için ikinci dayanıklılık testi olacak. Suudi Arabistan fiyat kartını çekerek Rusya'yı tekrar masaya oturtmayı hedefliyor. Rusya'nın hedefi ise başka. Uzmanlar Moskova'nın hedefinin ABD'li kaya gazı üreticileri olduğu görüşünde. Rusya, küresel petrol piyasasındaki pazar payını ABD'li kaya petrolü üreticilerine kaybetme endişesi taşıyor.

DÜŞÜK FİYAT POLİTİKASI İŞE YARIYOR MU?

Riyad'ın sadece 1985'te işe yarayan düşük fiyat politikası Rusya'ya pazar payı kaybettirdi. Suudi Arabistan'ın ABD'li kaya gazı üreticilerine karşı 2014'te başlattığı başlattığı politikaya Rusya 2016'da destek verdi. Moskova 4 yılda 3 kez ham petrol üretimini azalttı ancak bu adımlar petrol fiyatlarını yükseltmek yerine Suudi Arabistan başta olmak üzere OPEC ülkeleri ve Rusya'nın pazar payı ABD'li kaya petrolü üreticilerine geçmesine yol açtı. ABD'deki kaya petrolü üretimi 2008'deki 5 milyon varil seviyelerinden 13.1 milyon varile yükseldi.

KİMSE SUUDİ ARABİSTAN KADAR UCUZA ÜRETEMİYOR

Ancak bütün büyük petrol üreticileri avantaj ve dezavantajlara sahip. kimse Suudi Arabistan kadar ucuza üretemiyor. Suudi Arabian Oil Co. petrolün varilini 2.80 dolara, ABD'li Exxon Mobil Corp 16 dolara, Rus Rosneft PJSC ise 20 dolara mal ediyor.

HERKESE KAYBETTİRİYOR

Aslında 31 dolar petrol üreticisi bütün ülkelere kaybettiriyor. Ancak görünen o ki düşüş en çok Suudi Arabistan ekonomisine zarar verecek. Ekonomisinin yüzde 90'ı petrol üretimi ve ihracatına bağlı olan Riyad hükümetinin bütçesini dengeleyebilmesi için petrolün varil fiyatının yaklaşık 80-85 dolar arasında olması gerekiyor. Moskova ise son 5 yılda aldığı tedbirler sayesinde bütçesini dengeleyebilmesi için gereken fiyatı 100 dolardan 42 dolara indirdi. Petrol fiyatları düşük kalmaya devam derse iki ülkenin petrol gelirleri ve bütçelerinde milyarlarca dolar açık oluşacak. Ancak kazananı bu kez emtia değil, sermaye piyasaları belirleyecek.

SERMAYE PİYASALARI BELİRLEYECEK

Suudi Arabistan'ın döviz rezervi 500 milyar dolar ve borcu GSYH'nin yüzde 25'i kadar. 2016 yılında düşük petrol fiyatları nedeniyle 100 milyar dolar civarında borçlanan Riyad, düşük petrol fiyatları nedeniyle planladığı yatırımları yapamama riskiyle karşı karşıya kalabilir. Bunun da bütçede yüzde 6.4 yerine çift haneli açığa sebep olabileceği hatta siyaseti bile etkileyeceği ileri sürülüyor.

HAZİNE SATRANCI

Rusya'nın ise 570 milyar dolar civarında döviz rezervi bulunuyor. Rus hükümeti 2014'ten bu yana finansal istikrarı önceliklendirmiş durumda. Bu nedenle ekonomik büyüme bile ikinci plana atıldı. Rusya’nın ek petrol ve doğal gaz gelirlerinin aktarıldığı Ulusal Refah Fonu'nda 1 Mart itibarıyla 10,1 trilyon ruble (yaklaşık 138 milyar dolar) bulunuyor. fonun, Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 9,2’sine tekabül ediyor. Döviz rezervine bu fon da dahil. Ana ihracat kalemi petrol olan Rusya 2014-2015 yılında bütçesinin açık vermemesi için gereken tutarı yarı yarıya azalttı. 100 dolardan 42 dolara çekti. Son tahlilde Suudi Arabistan bütçesinin açık vermemesi için petrolün varilinin en az 83.60 dolar olması gerekiyor. Rusya ise 42 dolara kadar idare edebiliyor.